Những thông điệp nghệ thuật

Không chỉ là chốn nương náu, giãi bày cái Tôi và truyền tải cái Đẹp, nghệ thuật còn là phương tiện để nghệ sĩ gửi gắm thông điệp tới cộng đồng và có tác động đến xã hội.

Thứ năm, ngày 27/06/2019 - 12:15

Một sự kiện nằm trong chuỗi dự án “Wintercearig” (Sầu đông) do Tricia Nguyễn khởi xướng.

Nghệ thuật giúp trị liệu tâm hồn

Là con gái của họa sĩ nổi tiếng Nguyễn Thanh Bình nhưng Tricia Nguyễn (tên thật là Nguyễn Thanh Trang, sinh năm 1991) không nối nghiệp cha để trở thành họa sĩ mà tập trung vào các dự án sáng tạo nghệ thuật đương đại. Ra mắt từ năm 2017, “Wintercearig” (Sầu đông) - dự án về múa, âm nhạc, và chuyển động… nhằm nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần thông qua nghệ thuật do cô sáng lập đã đi một hành trình đến nay được ba năm. Lý do thực hiện chuỗi dự án này bắt nguồn từ những khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề liên quan đến cảm xúc của Tricia Nguyễn và cô cảm thấy nghệ thuật là nơi rất an toàn để mình có thể thoải mái thể hiện cảm xúc.

Nhưng “Wintercearig” đã nhanh chóng đi xa khỏi cái nguồn cơn đầy tính cá nhân, riêng tư ban đầu ấy để trở thành một dự án dành cho cộng đồng bởi nó nói được câu chuyện của nhiều người. “Qua dự án, tôi muốn mọi người thấy rằng, việc thể hiện cảm xúc có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Và nghệ thuật là nơi mọi người có thể thể hiện cảm xúc của mình một cách thoải mái nhất, là nơi mà họ cảm thấy rằng mình không đơn độc. Họ có thể giúp đỡ lẫn nhau, họ được đồng cảm và thông cảm. Nghệ thuật không đơn thuần là một sở thích hoặc một môn học nào đó, ta học xong rồi trả bài, nghệ thuật có thể len vào cuộc sống của chúng ta, làm cho cuộc sống của chúng ta tốt hơn”, Tricia Nguyễn chia sẻ.

Được biết, năm nay, “Wintercearig” hướng tới các bạn học sinh và sinh viên. Đi cùng các sự kiện ở trường phổ thông, đại học hằng tuần, hằng tháng; “Wintercearig” phối hợp cùng nhóm Diều Ngược Gió tổ chức dự án trị liệu qua nghệ thuật Diều Đông với sự hỗ trợ của Beautiful Mind Việt Nam, hỗ trợ các bạn trẻ ở Việt Nam đối phó với trầm cảm và rối loạn lo âu thông qua các buổi trị liệu nghệ thuật, với các hình thức như vẽ, thủ công, âm nhạc, nhảy múa, kịch... Các tác phẩm nghệ thuật được tạo ra trong quá trình trị liệu sẽ được trưng bày tại triển lãm The Clearing vào tháng 11 tới tại TP Hồ Chí Minh, dưới sự đồng thuận của người tham gia.

Phác họa quê hương từ góc nhìn người trẻ

Không lựa chọn cách khai thác các yếu tố truyền thống theo lối mòn, đó là những tác phẩm trong triển lãm #Vietnamme 01 của nhiếp ảnh gia Khoachim (9x, tên thật là Trần Lê Trọng Nghĩa).

Đây là triển lãm đầu tiên nằm trong chuỗi #Vietnamme khởi đầu cho nguồn cảm hứng Việt Nam dưới góc nhìn, cảm quan hiện đại của người trẻ. Sự thú vị được hình thành từ những kết hợp mới lạ, gợi về các khía cạnh khác nhau của văn hóa Việt Nam. Ở sự kiện khai màn, thay vì những mã vạch truyền thống, nhóm dự án đã đưa ứng dụng mã vạch của thế hệ mới - công nghệ QR vào để tiếp cận người trẻ, đồng thời mở ra nhiều ô cửa sổ trong việc tiếp nhận thông tin đến chủ đề liên quan.

Ở triển lãm đầu tiên, những loại bánh trái truyền thống, những vật dụng quen thuộc từ quê hương được “phác họa” một cách mới mẻ thông qua nghệ thuật sắp đặt. Khoachim - chủ dự án tin rằng, chọn những hình ảnh gắn liền với gốc gác của mình, cũng là một cách để bày tỏ lòng biết ơn của cậu đối với mảnh đất mà mình sinh ra.

Mỗi năm sẽ có hai kỳ triển lãm được Vietnamme kết hợp cùng một nghệ sĩ trẻ tổ chức. Dự kiến triển lãm tiếp theo - #Vietnamme 02 sẽ diễn ra vào cuối năm nay. Bên cạnh triển lãm, Vietnamme cũng có rất nhiều hoạt động khác, liên tục và dài hơi, như: Workshop Series Lớp học Tò te diễn ra định kỳ hằng tháng; VietnamMe Talk định kỳ hằng năm (dự kiến gần nhất diễn ra vào tháng 8 này); Vietnamme YouTube Series (lên sóng vào cuối năm 2019).

“Rồng rắn lên” - thông điệp về môi trường

Mở từ ngày 19-4 tới hết ngày 1-6 tại TP Hồ Chí Minh, triển lãm “Rồng rắn lên” của nghệ sĩ thị giác Trần Nguyễn Ưu Đàm bổ sung vào không khí đương đại một tiếng nói riêng. Thông qua triển lãm sắp đặt, tác phẩm kể một câu chuyện hết sức quen thuộc của người Việt: Tái hiện hình ảnh con người ngày ngày mưu sinh cùng chiếc xe gắn máy, len lỏi trong dòng khói bụi.

Cảm hứng đến trong những lần Ưu Đàm dừng xe ở đèn đỏ, cảm giác như bị ngộp vì khí thải từ động cơ xe máy. Trong ẩn dụ của Ưu Đàm, con người đang chật vật đấu tranh với những chế phẩm của một nền công nghiệp đang tàn phá và làm mất cân bằng hệ sinh thái tự nhiên. Liên tưởng tới những con rắn mà Athena gửi đến cắn chết cha con tư tế Laocoon trong cuộc chiến thành Troy, những ống nhựa rực rỡ sắc mầu chính là những “con rắn” của thời hiện đại - hiện thân của khí thải xe máy. Liệu con người có thoát khỏi những “con rắn” khí thải hay cũng sẽ phải chịu số phận như cha con nhà Laocoon? Trần Nguyễn Ưu Đàm không lên án, không định tội, anh bỏ ngỏ câu trả lời, để mỗi người tự phản tỉnh chính mình trong một câu chuyện đang nóng của thời sự xã hội.

Trước khi mang về Việt Nam với một khuôn dáng trọn vẹn và đầy đủ nhất, “Rồng rắn lên” đã từng chu du ở những triển lãm lớn trên thế giới như Ô-xtrây-li-a, Mỹ, Nhật Bản… Trong nhiều địa điểm có thể tổ chức tại Việt Nam, Ưu Đàm chọn Galeria Quynh vì nơi đó đối diện với trường học. Ưu Đàm nói, anh muốn triển lãm này có tính tương tác với các em nhỏ.

Ưu Đàm tốt nghiệp thạc sĩ Trường School of Visual Arts tại New York (Mỹ) năm 2005, nhận bằng cử nhân của Trường đại học UCLA vào năm 2002. Anh cũng đã theo học ba năm tại Trường đại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh. Những tác phẩm đa dạng của Ưu Đàm thường tiếp cận với các đề tài địa - chính trị, môi trường, các vấn đề về an ninh và sự hợp tác. Kết hợp giữa chất liệu truyền thống và những công nghệ mới như phần mềm crowdsourcing, những tác phẩm độc đáo của anh nhằm đối diện và chất vấn các vấn đề cấp thiết và phức tạp trong đời sống hiện đại.

Một nghệ sĩ chia sẻ với tôi rằng, hiện thực cuộc sống là những chất liệu, cũng là tài nguyên vô tận của sáng tạo nghệ thuật. Vận động cùng dòng chảy của đời sống xã hội, nghệ sĩ ngày hôm nay không giới hạn mình trong những ước lệ, lối mòn về đề tài, thủ pháp như các thế hệ đi trước. Họ thực hành nghệ thuật, họ nhập cuộc theo hướng mở, mang đến một mỹ cảm khác trong nghệ thuật, gần gũi và cũng đương đại bội phần.