"Đập cánh" để bay ra bầu trời cao rộng
Trong suốt hai năm, từ 2010 đến 2012, dự án phim truyện dài đầu tay Đập cánh giữa không trung(VBLOCK Media sản xuất) do Nguyễn Hoàng Điệp, gương mặt sáng giá nhất của dòng phim độc lập nước nhà viết kịch bản và đạo diễn đã lần lượt được mời giới thiệu tại nhiều Liên hoan phim quốc tế (LHPQT) như Busan, Udine, Cannes, Berlin... và được các Quỹ văn hóa và điện ảnh danh tiếng như World Cinema Fund, Cinema du Monde, Sorfund, World Cinema Support, CDEF, A&C... đồng ý tài trợ. Mùa hè 2013, bộ phim Đập cánh giữa không trungđã chính thức khởi quay, với điều kiện tài chính được coi là lý tưởng với một dự án phim nghệ thuật trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế. Vì thế, việc Đập cánh giữa không trung chọn LHPQT Venice làm nơi ra mắt rồi "ẵm" luôn giải thưởng Phim hay nhất (Best Film) do Liên đoàn các nhà phê bình phim châu Âu và Địa Trung Hải - FEDEORA trao tặng (một giải thưởng thường niên quan trọng của Tuần phê bình phim quốc tế Venice dành cho các tác phẩm đầu tay thuộc khuôn khổ LHPQT Venice), hay vinh dự nhận giải Đạo diễn xuất sắc nhất tại LHPQT Bratislava (Slovakia) không hề khiến công luận bất ngờ. "Lận lưng" hai giải thưởng "nặng ký" này, người hâm mộ có quyền hy vọng, khi Đập cánh giữa không trungđược chọn là đại diện cho nước chủ nhà, trên sân chơi LHPQT Hà Nội lần thứ ba (HANIFF 2014) sẽ diễn ra từ 23 đến 27-11 này.
Trước đó, Bi, đừng sợ của đạo diễn Phan Đăng Di (cũng do Công ty VBLOCK Media của Hoàng Điệp là nhà sản xuất) đã chu du qua rất nhiều thảm đỏ LHPQT và thành công vang dội với vô số giải thưởng lớn nhỏ. Ngoài hai giải thưởng trong mơ (Dự án nổi bật châu Á - Asia Outstanding Project của Pusan Promotion Plan tại LHPQT Busan, giải ACID/CCAS dành cho phim độc lập và Giải của Hiệp hội các tác giả và nhà biên kịch SCAD tại LHPQT Cannes 2011), Bi, đừng sợ còn mang về hai giải từ LHPQT Stockholm (Thụy Điển), giải Special Mention của LHPQT Vancouver (Cannada), Phim xuất sắc nhất tại LHP châu Á (Hongkong)...
Không thể không nhắc tới đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, người đã mang phim ngắn Cuốc xe đêmđến với LHPQT Cannes và đoạt giải Cinefondation, ghi dấu mốc đầu tiên phim Việt được góp mặt ở sân chơi đẳng cấp hàng đầu thế giới. Cũng anh, sau đó đã cóChơi vơi để góp mặt ở LHPQT Venice và giành giải FIPRESCI do Hiệp hội phê bình điện ảnh thế giới trao tặng. Bộ phim độc lập này cũng đã được tuyển chọn chính thức vào các LHPQT Toronto, London, Vancover, Busan, Bangkok, Jerusalem... trong hai năm 2009 - 2010 và tham dự khá nhiều LHPQT khác...
Tấm danh thiếp của điện ảnh Việt
Ít năm trở lại đây, điện ảnh Việt Nam đã manh nha xuất hiện một số đạo diễn trẻ lựa chọn và kiên định đi theo con đường làm phim độc lập. Ba cái tên nổi bật kể trên (cùng một số gương mặt trẻ đầy triển vọng như Bùi Kim Quy, Lương Đình Dũng, Tạ Nguyên Hiệp, Trương Minh Quý...) đều có một điểm chung. Họ luôn nhất quán đi theo một con đường riêng, tự viết kịch bản, tự đôn đáo huy động rất nhiều nguồn tài trợ từ các quỹ nước ngoài, khi có đủ tiền thì bắt tay vào làm phim. Tác phẩm "ra lò", họ tuân thủ một chiến lược quảng bá, PR cực kỳ bài bản, theo cách thức mà các nhà điện ảnh chuyên nghiệp thế giới đang thực hiện (ra mắt tại một LHPQT đình đám, gửi phim tham dự càng nhiều ngày hội điện ảnh càng tốt, có giải thì tuyệt vời mà không đạt giải thì cũng tăng thêm cơ hội quảng bá, bán phim...).
Sau thành công bước đầu từ những lần "mang chuông đi đấm xứ người", giới làm phim quốc tế bắt đầu biết đến những tên phim Việt Nam, những nhà làm phim Việt Nam, khi chúng ta bắt đầu bước vào những sân chơi đẳng cấp, để khởi động quá trình hội nhập toàn cầu. Việc Chơi vơi, Bi, đừng sợ và mới đây nhất là Đập cánh giữa không trung nhận được những lời khen "có cánh" từ các cây bút phê bình quốc tế tiếng tăm là một tín hiệu đáng mừng.
Một thông tin mới toanh, Nguyễn Hoàng Điệp vừa được mời làm thành viên BGK của Tropfest SEA 2014 (Liên hoan phim ngắn lớn nhất thế giới lần đầu tổ chức cho khu vực Đông - Nam Á), sẽ diễn ra tại Penang (Ma-lai-xi-a). Phan Đăng Di, Bùi Thạc Chuyên... cũng được tin tưởng giao vị trí cầm cân nảy mực trong những cuộc thi trong nước và khu vực. Sau những cái tên đạo diễn Việt kiều quen thuộc (Trần Anh Hùng, Tony Bùi, Nguyễn Võ Nghiêm Minh...) luôn xuất hiện đầu tiên trong trí nhớ khán giả quốc tế khi nhắc tới điện ảnh Việt Nam, giờ chúng ta đã có những tác phẩm, gương mặt "thuần Việt 100%", trẻ trung, hiện đại để tạo ấn tượng cho họ.
Định vị được cái tên Việt Nam trên bản đồ điện ảnh thế giới là công việc đòi hỏi sự chung tay, góp sức của rất nhiều cơ quan - từ hoạch định chính sách đến quản lý cùng đông đảo nghệ sĩ làm phim. Nhưng trong thời điểm cụ thể này (khi dòng phim quốc doanh vẫn còn loay hoay tìm lời giải cho bài toán "tuyên truyền - lợi nhuận", dòng phim tư nhân mải phục vụ nhu cầu giải trí mang tính mùa vụ của khán giả nội địa với thừa thãi 3S: "shock - sex -scandal" và bạo lực ê hề) thì nhiệm vụ này đang được đội ngũ làm phim độc lập tạm thời gánh vác. Chưa biết "tấm danh thiếp" ấy sẽ đưa nền điện ảnh của chúng ta đi xa tới đâu, nhưng cứ biết "có đi mới thành đường". Và họ, trong thời điểm hiện tại, là người chịu đi nhất.
Khái niệm phim độc lập (Independent/Indie ịlm) ra đời vào đầu thập niên 1980 tại Hollywood, khi xuất hiện một lớp nghệ sĩ trẻ chưa hề có tên tuổi phải bươn chải, tự tìm kiếm kinh phí để thực hiện những bộ phim của mình.
