Sai phạm rõ ràng, sao khó giải quyết?

Theo thông tin Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ðiện Biên Lê Thành Ðô cung cấp tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn trong kỳ họp thứ tám HÐND tỉnh Ðiện Biên khóa XIV (ngày 17-7-2018), dự án Bãi đỗ xe tĩnh (BÐXT) thành phố Ðiện Biên Phủ được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định số 2053/QÐ-UB ngày 14-11-2003 và được UBND tỉnh Ðiện Biên phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết tại Quyết định 482/QÐ-UBND ngày 6-5-2008, thuộc phường Thanh Trường, TP Ðiện Biên Phủ. Quy mô quy hoạch của BÐXT là 38.960 m2; bảo đảm năng lực đỗ cho 220 xe (trong đó 70 xe tải, 150 xe con) và các khu dịch vụ hai tầng có chiều cao < = 8 m, nhà điều hành, nhà dịch vụ, nhà sửa chữa, bảo dưỡng và các hạng mục phụ trợ khác. Công ty cổ phần vận tải ô-tô Ðiện Biên (gọi tắt là Công ty ô-tô) được UBND tỉnh cho thuê 31.497 m2 để xây dựng BÐXT theo hình thức thuê đất trả tiền hằng năm. Thời hạn thuê 50 năm (từ 2008 đến 2058).

Sau gần hai năm được thuê đất làm BÐXT, trên danh nghĩa hợp đồng liên kết đầu tư, Công ty ô-tô lần lượt ký chín hợp đồng với năm đơn vị: Bến xe khách tỉnh, Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và quản lý giao thông tỉnh Ðiện Biên, Công ty TNHH xây dựng Lạc Việt, Công ty cổ phần du lịch Xuân Long, Công ty TNHH Thương mại Thái Thành cho thuê lại đất. Trong đó, Bến xe khách tỉnh (3.014 m2 trên khu đất mang ký hiệu F5); Công ty cổ phần đầu tư xây dựng và quản lý giao thông tỉnh Ðiện Biên (2.147,5 m2 trên khu đất mang ký hiệu là F3); Công ty TNHH xây dựng Lạc Việt (10.085 m2 trên khu đất mang ký hiệu F7); Công ty cổ phần du lịch Xuân Long (8.066 m2 thuộc hai khu đất mang ký hiệu F2, F4); Công ty TNHH Thương mại Thái Thành (5.806 m2 - khu đất mang ký hiệu F6). Với phần diện tích ít ỏi còn lại ở khu F1 (6.332 m2), Công ty ô-tô dựng lên vài công trình cấp bốn, lợp tôn tạm bợ rồi treo biển: hội trường, ga-ra ô-tô, ga-ra xe, nhà thi sát hạch lái xe mô-tô, cầu rửa xe… Không những thế, cả chủ đầu tư và các đơn vị liên kết còn mắc hàng loạt vi phạm khác: xây dựng không phép, không đúng quy hoạch, sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm chiều cao tĩnh không sân bay Ðiện Biên Phủ. Ðến thời điểm Sở Xây dựng kiểm tra (tháng 3-2018), Công ty ô-tô còn nợ hơn 1,2 tỷ đồng tiền thuê đất; sai phạm của công ty được nhắc nhở, xử phạt hành chính bảy lần nhưng công ty không chấp hành mà tiếp tục vi phạm nhiều hơn.

Gọi tên các sai phạm, chỉ rõ trách nhiệm thuộc về chủ đầu tư là Công ty ô-tô và năm đơn vị liên kết đầu tư, trong lời giải trình chất vấn, ông Lê Thành Ðô đã đề cập hướng giải quyết: “Sau khi có kết quả kiểm tra chính thức của Ðoàn kiểm tra liên ngành tỉnh, UBND tỉnh sẽ chỉ đạo xử lý sai phạm theo đúng quy định của pháp luật; đồng thời, sẽ xem xét điều chỉnh chức năng sử dụng đất, quy hoạch và đầu tư phát triển khu vực dự án bảo đảm hiệu quả và phù hợp với Quy hoạch phân khu Tây Bắc gắn với quy hoạch Cảng hàng không Ðiện Biên Phủ; khi quy hoạch được phê duyệt sẽ tổ chức thực hiện theo đúng quy hoạch”.

Hơn một tháng sau, căn cứ Báo cáo số 03/BC-ÐKT ngày 9-8-2018 của Ðoàn kiểm tra liên ngành, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN và MT) Ðiện Biên đã ký ban hành Văn bản số 197/BC-STNMT (gồm 12 trang A4), gửi UBND tỉnh và nhiều sở, ngành để báo cáo kết quả kiểm tra, đánh giá việc quản lý, triển khai đầu tư xây dựng BÐXT TP Ðiện Biên Phủ. Chỉ rõ bốn nhóm sai phạm chính của chủ đầu tư và các đơn vị liên kết, tại Báo cáo 197, Sở TN và MT Ðiện Biên đã kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu chủ đầu tư là Công ty ô-tô và năm đơn vị liên kết đầu tư tự tháo dỡ toàn bộ các công trình xây dựng vi phạm, như: xây dựng trên đất nông nghiệp khác, vi phạm chiều cao tĩnh không sân bay, xây dựng không đúng quy hoạch được duyệt và xây dựng công trình không có giấy phép, trước ngày 30-9-2018. Trường hợp chủ đầu tư không chấp hành yêu cầu tự tháo dỡ thì UBND tỉnh xem xét thu hồi toàn bộ diện tích đất đã cho Công ty ô-tô thuê do vi phạm pháp luật đất đai, quy định tại Ðiều 64 Luật Ðất đai năm 2013.

Tại buổi làm việc với tập thể lãnh đạo UBND tỉnh, vào chiều ngày 18-10-2018, Chủ tịch UBND tỉnh Ðiện Biên Mùa A Sơn chỉ đạo cụ thể đến từng đơn vị: Công ty ô-tô, Sở Xây dựng, Sở TN và MT và Cảng hàng không Ðiện Biên Phủ phải khẩn trương thực hiện các phần việc. Theo đó, với Công ty ô-tô phải nộp đủ số tiền thuê đất, tự tháo dỡ các công trình vi phạm trước ngày 30-12-2018. Sở Xây dựng phải có trách nhiệm lập biên bản xử lý các sai phạm theo quy định; chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan giám sát, đôn đốc tháo dỡ các công trình. Sở TN và MT chỉ đạo Thanh tra Sở tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng đất không đúng mục đích; chủ trì, phối hợp với các sở, ngành và UBND thành phố giám sát việc khắc phục, xử lý vi phạm của Công ty ô-tô; tổng hợp báo cáo kết quả xử lý về UBND tỉnh trước ngày 10-1-2019. Trong Thông báo số 47/TB-UBND ngày 2-11-2018 về việc thông báo kết luận của đồng chí Mùa A Sơn, tại buổi làm việc chiều 18-10-2018, do ông Nguyễn Quang Hưng, Chánh Văn phòng UBND tỉnh ký, còn ghi rõ “cảnh báo” đối với Công ty ô-tô: “Trường hợp đến ngày 30-12-2018, Công ty cổ phần vận tải ô-tô Ðiện Biên chưa hoàn thành việc nộp tiền thuê đất còn nợ và phá dỡ các công trình vi phạm, UBND tỉnh sẽ chuyển toàn bộ hồ sơ dự án đến cơ quan điều tra để xem xét xử lý các sai phạm theo quy định”.

Văn bản rõ ràng là thế, vậy mà hết hạn tháo dỡ, nhưng các công trình sai phạm... còn nguyên. Trong thời gian đó, có đơn vị còn cho thuê lại, kiến thiết thêm làm nhà hàng ăn uống.

Mới đây nhất, ngày 8-3-2019, ông Nguyễn Quang Hưng, Chánh Văn phòng UBND tỉnh lại ký tiếp Thông báo số 08/TB-UBND nêu chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Ðiện Biên về việc xem xét, xử lý các tồn tại trong quản lý, triển khai dự án BÐXT. Ngoài nội dung giao việc cho các đơn vị: Cục Thuế tỉnh, Thành ủy và UBND thành phố Ðiện Biên Phủ, còn hầu hết các nội dung khác trong Thông báo 08 gần như được “chép” lại từ Thông báo số 47. Nhưng điều khác biệt cơ bản là cho Công ty ô-tô lùi thời hạn nộp thuế, lùi thời hạn tháo dỡ các công trình sai phạm đến ngày 20-3-2019, khiến nhiều người băn khoăn đặt câu hỏi. Vì sao lại chần chừ, vì sao lại lòng vòng như thế?

Giải quyết sai phạm tại dự án BÐXT, thiết nghĩ, UBND tỉnh Ðiện Biên cần thể hiện bằng hành động, thay vì chỉ “quyết liệt” trên văn bản để rồi ban hành thông báo sau lại... nhẹ nhàng hơn thông báo trước để “xoa dịu” dư luận. Làm như thế thật khó để khẳng định… chính quyền hành động, nhất là khi chính quyền ấy đã trả lời rành mạch trước đại biểu HÐND tỉnh và đông đảo cử tri.