Tự coi đền là của mình
Ðền Ðá Thiên ở tổ 16 và 17 (nay là tổ 7), thị trấn Trại Cau, huyện Ðồng Hỷ đã có từ cách đây khoảng 70 năm, là nơi thờ tướng Hoàng Bảy, vị tướng thời Lê có công dẹp giặc, bảo vệ vùng biên ải phía bắc của Tổ quốc. Chủ tịch UBND thị trấn Trại Cau Vũ Ðăng Khoa cho biết: “Theo các cụ cao tuổi ở tổ 7 thì đền Ðá Thiên được tu sửa lại từ đầu những năm 1940. Theo đo đạc địa chính năm 1997, đền Ðá Thiên tọa lạc tại ô số 46, bản đồ số 5, trên diện tích gần 2.500 m2 là đất công, do UBND thị trấn Trại Cau thống nhất quản lý và là cơ sở tín ngưỡng của nhân dân địa phương”. Báo cáo số 253/BC-UBND, ngày 25-9-2019 của UBND huyện Ðồng Hỷ cũng khẳng định: Từ năm 1950, nhân dân giao cho ông Hoàng Văn Hòa là người địa phương trông nom, quét dọn (thủ nhang) đền Ðá Thiên, nhưng do công việc vất vả, tuổi cao cho nên năm 1969, ông Hòa mời thêm bà Hoàng Thị Lý giúp đỡ. Ðến năm 2004 do sức khỏe yếu, ông Hòa giao cho bà Lý một mình trông coi ngôi đền.
Biên bản cuộc họp ngày 3-11-2010 của UBND thị trấn Trại Cau với nhân dân các tổ 16 và 17 bàn về việc quản lý đền Ðá Thiên cũng khẳng định: “Ðền Ðá Thiên là cơ sở tín ngưỡng của nhân dân địa phương, bà Hoàng Thị Lý là người trông nom, quét dọn, hương khói tại đền và hằng năm cùng với nhân dân địa phương tổ chức bốn hoạt động tín ngưỡng chính để cầu cho mùa màng tốt tươi”. Tuy nhiên, những năm gần đây, khách thập phương đến đền Ðá Thiên sinh hoạt tín ngưỡng ngày càng nhiều và đóng góp kinh phí, bà Lý tổ chức xây dựng một số hạng mục trong khu vực đền. Mặc dù UBND thị trấn Trại Cau đã nhiều lần lập biên bản đình chỉ việc xây dựng trái phép và yêu cầu tháo dỡ công trình, xử phạt vi phạm hành chính về việc sử dụng đất trái quy định đối với bà Hoàng Thị Lý. Tuy nhiên, việc xây dựng các công trình như động Lâm Sơn, nhà ban công đồng, cung vua cha, tháp chuông, đường bê-tông, nhà ở cho thủ nhang... trong khu vực đền Ðá Thiên vẫn được lén lút thực hiện.
Ðể thống nhất quản lý và hướng dẫn nhân dân sở tại, khách thập phương đến sinh hoạt tín ngưỡng tại đền Ðá Thiên, ngày 13-6-2017, UBND thị trấn Trại Cau ban hành Quyết định số 60/QÐ-UBND thành lập Ban quản lý đền và ngày 21-12-2018, UBND thị trấn Trại Cau ban hành Quyết định số 303/QÐ-UBND kiện toàn Ban quản lý đền Ðá Thiên. Theo đó, bà Hoàng Thị Lý là Phó Trưởng ban quản lý đền Ðá Thiên. Khi Ban quản lý đền Ðá Thiên đi vào hoạt động, bà Lý bị ốm thì một số người là con, cháu bà Lý tự xưng là “người nhà đền” đã quyết liệt ngăn cản, không cho ban quản lý tiếp cận đền Ðá Thiên nhằm mục đích trục lợi. Báo cáo số 366/BC-UBND, ngày 27-9-2019 của UBND thị trấn Trại Cau khẳng định: “Những người tự xưng là “người nhà đền” Ðá Thiên thời gian vừa qua lợi dụng tín ngưỡng để thu lợi bất chính, bắt chẹt khách mỗi khi muốn cúng lễ như: Bắt khách phải nộp tiền đặt chỗ một triệu đồng cho một cung hầu, bắt phải mua lễ và vàng mã của mình với giá đắt. Tự ý ghi công đức thu tiền bất chính của khách đến hành lễ”. Vào nhiều dịp lễ, khách thập phương đến sinh hoạt tín ngưỡng đông, đường vào đền Ðá Thiên dài, nhỏ hẹp, thường bị ách tắc, đi lại rất khó khăn, một số người lợi dụng thu tiền gửi xe với giá cao.
Cần lập lại trật tự
Chủ tịch UBND thị trấn Trại Cau Vũ Ðăng Khoa cho biết: “Nhiều người là con, cháu bà Lý tự xưng là “người nhà đền” hoạt động có tổ chức, có sự chỉ đạo để chống đối, cản trở, ngang ngược ngăn cản, thậm chí thách đố Ban quản lý đền tiếp cận, quản lý đền mà chưa bị xử lý nghiêm khắc”. Tuy nhiên, ông Khoa cũng thừa nhận: Ban quản lý đền Ðá Thiên hoạt động kém hiệu quả, chưa thể hiện được trách nhiệm với cộng đồng dân cư.
Trước tình hình đó, ngày 17-10-2019, Huyện ủy Ðồng Hỷ ban hành Văn bản số 767-TB/HU, thông báo Kết luận của Thường trực Huyện ủy, yêu cầu UBND huyện, Công an huyện, Ðảng ủy, UBND thị trấn Trại Cau chỉ đạo quyết liệt các nội dung thực hiện quản lý đối với đền Ðá Thiên. Cụ thể là: UBND huyện kết luận rõ ràng về nguồn gốc sử dụng đất, tính hợp lý của các công trình xây dựng trên đất tại khu vực đền Ðá Thiên. Ðảng ủy, UBND thị trấn Trại Cau chỉ đạo Ban quản lý đền Ðá Thiên rà soát các thủ tục pháp lý theo quy định của pháp luật về quản lý ngôi đền, gồm: Quy chế làm việc, quy định phân công nhiệm vụ các thành viên, nội quy quản lý, may sắm trang phục, biển hiệu, xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động tín ngưỡng, phương án sử dụng tiền công đức. Ðồng thời, Huyện ủy Ðồng Hỷ cũng yêu cầu chính quyền thị trấn Trại Cau xây dựng kế hoạch hoạt động để bảo đảm Ban quản lý đền Ðá Thiên thực hiện việc quản lý trực tiếp, toàn diện ngôi đền, gồm: Mở, phá khóa cổng để nhân dân thực hiện các hoạt động tín ngưỡng bình thường; trục xuất các đối tượng không phải là thành viên ban quản lý hiện đang có hoạt động vi phạm pháp luật trong khu vực đền. Công an huyện có trách nhiệm chỉ đạo các lực lượng ngăn chặn, xử lý đối tượng chống đối, chấm dứt các hành vi vi phạm để bảo đảm an ninh trật tự tại khu vực đền Ðá Thiên.
Chính quyền các cấp và cơ quan chức năng cần khẩn trương thực hiện các biện pháp một cách kiên quyết, cứng rắn nhằm ngăn chặn việc lợi dụng tín ngưỡng để trục lợi, đưa đền Ðá Thiên trở lại là cơ sở sinh hoạt tín ngưỡng của cộng đồng, tổ chức sinh hoạt tín ngưỡng lành mạnh cho nhân dân. Ðây cũng là mong muốn bấy lâu của nhân dân sở tại và khách thập phương.
