Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch?

NDO -

NDĐT - UBND tỉnh Lâm Đồng vừa tổ chức công bố quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị, tỷ lệ 1/500, khu vực trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt. Đồ án này nằm trong định hướng quy hoạch chung TP Đà Lạt và vùng phụ cận đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Vậy, diện mạo “trái tim” đô thị phố núi ra sao sau quy hoạch?

Khu vực trung tâm Đà Lạt hiện hữu.
Khu vực trung tâm Đà Lạt hiện hữu.

Hiện trạng khu trung tâm phố núi

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 1

Phối cảnh khu vực trung tâm TP Đà Lạt.

Theo đánh giá của chính quyền địa phương và giới chuyên môn khi tiến hành khảo sát, nghiên cứu triển khai đồ án quy hoạch, khu vực trung tâm Đà Lạt đã quá tải về mật độ xây dựng, mức độ tập trung dân cư và du khách khá cao (chủ yếu là sinh hoạt, mua bán, dịch vụ và mua sắm…); kiểu dáng kiến trúc của nhiều công trình dịch vụ, công cộng và nhà ở chưa tương xứng với giá trị vị trí quỹ đất tại khu trung tâm của đô thị; hầu hết công trình được cải tạo nâng cấp từ nguyên trạng nhà ở, chuyển đổi công năng, nâng tầng; nhiều khu vực công trình còn hiện tượng cơi nới, chắp vá tùy tiện, kém thẩm mỹ…

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 2

Phối cảnh khu phức hợp và quảng trường trung tâm Hòa Bình.

Trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt hiện có 1.064 hộ dân sinh sống, với quy mô dân số hơn 5.300 người, chỉ tiêu đất ở khoảng 14,6m2. Đây là điểm tập trung đầu mối giao thông của nhiều con đường hướng tâm, nhưng quy hoạch phân luồng tuyến giao thông chưa thuận tiện; các công trình phục vụ phần lớn là các dãy nhà phố liên kế, hoạt động thương mại còn mang tính cách riêng lẻ, hộ gia đình; một số công trình khách sạn, chợ Đà Lạt có hình thức kiến trúc riêng lẻ, kiểu dáng và quy mô không đồng bộ, chưa hài hòa với cảnh quan tự nhiên và cảnh quan đô thị… Chúng ta hoàn toàn có điều kiện làm cho khu vực này thành một trung tâm có ý nghĩa hơn và xác định đúng vai trò, chức năng của nó”, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Lâm Đồng Lê Tứ cho biết.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 3

Khu đồi Dinh và công trình Dinh tỉnh trưởng (cũ).

Khu vực đồi Dinh tỉnh trưởng (cũ), được xem là “lá phổi” xanh khu vực trung tâm Đà Lạt, nhưng hiện đang bị xuống cấp, do nhiều lần thay đổi công năng và chuyển qua nhiều đơn vị quản lý, sử dụng. Phần diện tích đất khuôn viên đã bị người dân quanh khu vực xây dựng, lấn chiếm đất. Công trình có vị trí trên đồi cao, nhưng chưa được khai thác yếu tố tầm nhìn cảnh quan… “Dinh tỉnh trưởng là công trình rất gần với khu Hòa Bình. Nhưng vài chục năm nay bị “chia cắt”. Trong một “cơ thể” đô thị có những bộ phận đất đai như vậy mà không có kết nối là vấn đề không bình thường”, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Lâm Đồng phân tích.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 4

Từ khu Hòa Bình nhìn về hồ Xuân Hương.

Theo giới chuyên môn, Đà Lạt có ba loại kiến trúc được xem xét bảo tồn, gồm kiến trúc công trình tôn giáo, công trình công cộng và quỹ biệt thự. “Trên cơ sở loại hình đó, xét về khu trung tâm này, chúng tôi đã nghiên cứu, thống nhất với nhà tư vấn là Dinh tỉnh trưởng và chợ Đà Lạt là hai công trình phải được bảo tồn. Còn những công trình khác, các tài liệu không nói đến giá trị”, Giám đốc Sở Xây dựng Lâm Đồng Lê Quang Trung, cho biết.

Qua hiện trạng trên, nhiều người cho rằng, bộ mặt trung tâm hiện không tương xứng với thương hiệu thành phố du lịch, nghỉ dưỡng nổi tiếng Đà Lạt. Vì thế, trung tâm này phải được chỉnh trang lại bài bản, phù hợp với thực tế hiện nay, đó là nhu cầu phát triển đô thị, nhu cầu hoạt động của cư dân thành phố, nhu cầu khách tham quan…

Trung tâm Đà Lạt ra sao sau quy hoạch?

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 5

Từ khu Hòa Bình nhìn về hồ Xuân Hương.

Khu Hòa Bình được xem là “trái tim” đô thị phố núi Đà Lạt. Theo đồ án quy hoạch mới, trung tâm Hòa Bình có diện tích 30 ha, thuộc phường 1, TP Đà Lạt. Với ý tưởng chủ đạo của quy hoạch chung TP Đà Lạt là “thành phố trong rừng, rừng trong thành phố”, chú trọng không gian xanh, giảm mật độ xây dựng, tận dụng tối đa địa hình tự nhiên, cảnh quan khu vực… đồ án quy hoạch khu trung tâm Đà Lạt phân thành năm khu chức năng, gồm khu vực chợ Đà Lạt và đường Nguyễn Thị Minh Khai, là khu vực chợ truyền thống kết hợp quảng trường trung tâm, khu phố đi bộ kết nối trung tâm thương mại và khu vực đậu xe ngầm; một số công trình cũ, không phù hợp trong khu vực sẽ được tháo dỡ để tổ chức không gian đi bộ và trồng hoa, cây xanh.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 6

Khu vực chợ Đà Lạt tiếp giáp khu vực rạp hát Hòa Bình.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 7

Lối vào chợ Đà Lạt hiện nay, bên trái là đường lên khu Hòa Bình.

Phân khu hai là trung tâm Hòa Bình, đây là khu phức hợp đa chức năng, với các loại hình dịch vụ và giải trí phục vụ người dân địa phương và du khách. Trong đó, bố trí các tầng hầm phục vụ dịch vụ thương mại và bãi đậu xe; các tầng nổi từ ba đến năm tầng có chức năng dịch vụ hỗn hợp, nghiên cứu phương án bố trí các công trình có kiểu dáng kiến trúc hiện đại, đặc sắc phù hợp với cảnh quan của khu vực. Cụ thể, rạp hát Hòa Bình sẽ được dỡ bỏ, dãy phố sau bến xe Tùng Nghĩa cũng được giải tỏa thông thoáng. Khu Hòa Bình được thay thế bằng hai cụm kiến trúc mô phỏng bông hoa để làm khu phức hợp đa chức năng.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 8

Phối cảnh tổng thể trung tâm Đà Lạt nhìn từ phía cầu Ông Đạo.

Phân khu ba là khu vực đồi Dinh, đây là khu thương mại, dịch vụ cao cấp; dự kiến xây dựng tổ hợp khách sạn cao cấp, tạo điểm nhấn và phù hợp cảnh quan khu vực. Dinh tỉnh trưởng sẽ được di dời nguyên khối đến một vị trí khác trong khu vực. Tiếp đến là phân khu chỉnh trang đô thị, sẽ tiến hành chỉnh trang kiến trúc công trình và cảnh quan các tuyến đường đi bộ, mục tiêu hình thành khu ở kết hợp thương mại, phát triển các loại hình dịch vụ, giải trí. Và khu vực ven hồ Xuân Hương, đây là khu vực các công trình dịch vụ - du lịch, khách sạn và công trình công cộng.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 9

Phối cảnh tổng thể không gian khu trung tâm Đà Lạt.

Với đồ án quy hoạch này, khu trung tâm - quảng trường Hòa Bình sẽ được kết nối không gian trên của chợ Đà Lạt, quảng trường chợ và các công trình dưới đất, tạo thành quần thể văn hóa, thương mại - dịch vụ, phục vụ cho toàn khu trung tâm Đà Lạt.

Những công trình dư luận quan tâm

Theo giải pháp thiết kế đô thị của đồ án, một số người tỏ ra tiếc nuối, lo lắng khi phải dỡ bỏ rạp hát Hòa Bình, di dời dinh tỉnh trưởng. Ông Đặng Văn Thông, nhiếp ảnh gia nổi tiếng với những bức ảnh trắng đen về Đà Lạt từ thập niên 50 thế kỷ trước, tỏ ra tiếc nuối khi nghe tin sẽ dỡ bỏ rạp Hòa Bình: “Khi nghe quy hoạch cho thành phố văn minh, tân tiến tôi rất vui. Những nhà kiến trúc, lãnh đạo chắc đã có những tính toán về sự phát triển. Tuy nhiên, dỡ rạp Hòa Bình cũng tiếc, vì tôi muốn lưu giữ một chút Đà Lạt xưa”. Nhiều người thuộc thế hệ “tiếp nối” cho rằng, những công trình không còn phù hợp thì nên thay thế. Đồng thời, cân nhắc kỹ với những công trình kiến trúc giá trị. “Phải hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, với không gian cảnh quan khu vực. Quy hoạch mới phải mang lại lợi ích về đời sống, kinh tế, văn hóa... Được như thế, tôi nghĩ mọi người sẽ rất đồng thuận”, ông Trần Phú Xuân, TP Đà Lạt, cho hay.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 10

Rạp hát Hòa Bình – Đà Lạt hiện hữu.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 11

Chợ cũ Đà Lạt năm 1952, nay là rạp Hòa Bình (Ảnh: Đặng Văn Thông)

Thực ra, rạp hát Hòa Bình hiện nay, gốc là khu chợ được làm bằng cây. Đến năm 1937, được xây lại bằng gạch, quanh chợ là quảng trường. Năm 1953, được đổi tên thành Khu Hòa Bình. Năm 1960, chợ mới Đà Lạt hoàn thành và chợ cây được chuyển đổi công năng thành rạp hát Hòa Bình. Còn Dinh tỉnh trưởng (cũ) được xác định là công trình có giá trị lịch sử, kiến trúc. Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Lâm Đồng Lê Tứ, cho biết: Năm 2017, khi tiếp nhận đồ án quy hoạch, Hội có tổ chức tổ tư vấn phản biện để góp ý. Việc dỡ rạp Hòa Bình để xây dựng hai tổ hợp công trình mô phỏng bông hoa, về mặt nguyên tắc có thể thực hiện được. Tuy nhiên, chú ý công trình gần vị trí rạp hát cũ cần đảm đương thêm chức năng “điểm mốc đô thị”.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 12

Phối cảnh khu vực tiếp giáp khu dân cư.

Tại khu vực đồi Dinh, quy hoạch mới có đề xuất xây dựng tổ hợp khách sạn khoảng bảy tầng. “Theo chúng tôi, tùy vào điều kiện cụ thể có thể xây dựng được, nhưng phải với quy mô thỏa đáng, vừa phải, để hình ảnh tòa nhà này không lấn lướt phần còn lại của quả đồi, để còn thấy được mảng xanh. Căn cứ thiết kế tổ hợp khách sạn, có thể cân nhắc giữ nguyên tòa Dinh thự này thì càng tốt, còn nếu di dời nguyên trạng thì cũng khá cân nhắc”, ông Tứ nói.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 13

Phối cảnh không gian công cộng trước chợ Đà Lạt.

Nhiều chuyên gia cho rằng, với hai công trình dư luận quan tâm trên, giá trị của nó cần được xác định bởi giá trị tự thân và mối quan hệ, ảnh hưởng của nó đến môi trường, bầu không khí đô thị để định đoạt. “Vấn đề bảo tồn được đặt trong sự phát triển, nhưng phát triển phải giữ cái gì cho Đà Lạt? Đó là quan điểm chung, xuyên suốt trong quá trình làm đồ án quy hoạch”, Giám đốc Sở Xây dựng Lâm Đồng Lê Quang Trung, khẳng định.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 14

Giám đốc Sở Xây dựng Lâm Đồng Lê Quang Trung trao đổi về quy hoạch trung tâm thành phố Đà Lạt:

Phóng viên: - Khi công bố đồ án quy hoạch, nhiều ý kiến đã lo ngại rằng khu vực trung tâm sẽ không còn giữ được cảnh quan và những công trình xưa cũ đã gắn bó với Đà Lạt. Xin ông cho biết ý kiến về điều này?

Ông Lê Quang Trung: - Trước hết, đây là đồ án chỉnh trang lại bộ mặt đô thị. Cứ tưởng tượng, một cô gái bình thường nay được trang điểm đầy đủ, rõ ràng là sẽ đẹp lên. Đồ án này cũng vậy, đẹp ở các điểm nhấn đã nêu. Nếu đồ án quy hoạch này được tổ chức thực hiện như thế, thì khu trung tâm Hòa Bình, Đà Lạt xứng đáng là trung tâm của thành phố du lịch - nghỉ dưỡng. Đó là cái được về mặt đô thị.

Thứ hai, là người dân trong khu vực được hưởng lợi, bởi có một khu trung tâm xứng đáng bên cạnh nơi ở. Đồ án này, trong thiết kế đô thị không chỉ bố trí các công trình, mà còn có nhiệm vụ hướng dẫn cho người dân chỉnh trang các công trình nhà ở của mình; hướng dẫn các phường chỉnh trang lại các đường hẻm, bậc tam cấp cho tương xứng với khu đô thị trung tâm. Đó cũng là điều thu hút du khách. Du khách bây giờ ũng đi vào các khu dân cư để tìm hiểu cuộc sống của người dân Đà Lạt và người dân cũng có thể cung cấp dịch vụ du lịch cho du khách.

Thứ ba, bảo đảm được an ninh trật tự, khắc phục được tình trạng buôn bán lộn xộn, khó quản lý được trước đây. Nay là cơ hội để điều chỉnh lại cách tổ chức quản lý dịch vụ khu vực quảng trường theo đồ án. Đáp ứng nhu cầu đầu tiên là của người dân Đà Lạt, tiếp đến là du khách. Một đô thị du lịch, nghỉ dưỡng nhưng thiếu chỗ vui chơi giải trí. Cùng với quảng trường Lâm Viên đã hoàn thành, nay có thêm quảng trường trung tâm nữa, tôi nghĩ người dân Đà Lạt đều mong muốn.

Với các ý kiến trái chiều, cơ quan quản lý nhà nước về quy hoạch và TP Đà Lạt vẫn tiếp tục lắng nghe, theo dõi và tiếp thu các ý kiến đóng góp của các chuyên gia, người dân cho đồ án quy hoạch. Nội dung nào hợp lý, trên tinh thần xây dựng, chúng tôi tiếp thu và báo cáo các cấp thẩm quyền xử lý. Còn những ý kiến khác, chúng ta có thể trao đổi lại, để cùng hiểu hơn. Mục đích cuối cùng, làm gì thì làm, đô thị trung tâm Đà Lạt cần phải được cải tạo, chỉnh trang cho tương xứng với vị trí là trung tâm của một thành phố du lịch, nghỉ dưỡng nổi tiếng tầm quốc tế.

Phóng viên: - Ở các thành phố khác đã có những bài học về việc nhà đầu tư phá vỡ cảnh quan. Vậy liệu Đà Lạt có rút ra được bài học để lựa chọn nhà đầu tư?

Ông Lê Quang Trung: - Trên cơ sở đồ án quy hoạch, địa phương tiến hành lập phương án đầu tư, xác định việc thu hút đầu tư, lực chọn nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm, tâm huyết để thực hiện đồ án. Tôi khẳng định, lựa chọn nhà đầu tư trên hình thức đấu thầu rộng rãi và chọn nhà đầu tư tốt nhất. Theo khái toán, tổng kinh phí dự án hơn ba nghìn tỷ đồng. Dự kiến trong năm 2019, sẽ khởi công một dự án trong tổng thể đồ án.

Tôi kỳ vọng, người dân Đà Lạt và du khách yêu mến Đà Lạt sẽ cùng với chính quyền tổ chức thực hiện đồ án quy hoạch này tốt hơn.

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 15

“Khu Hòa Bình được cấu trúc lại để hình thành một trung tâm thương mại năng động, gắn kết với trục di sản, không gian cảnh quan, cây xanh, mặt nước; xây dựng, chỉnh trang các công trình kiến trúc đặc trưng, kiến trúc nhà ở hài hòa cảnh quan khu vực, là điểm đến hấp dẫn của khách tham quan du lịch trong nước và quốc tế… Từ đó thu hút nguồn lực đầu tư, nâng cao giá trị sử dụng đất thông qua những hoạt động du lịch, dịch vụ chất lượng và đa dạng tại khu trung tâm TP Đà Lạt” - Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Đoàn Văn Việt

Trung tâm phố núi Đà Lạt ra sao sau quy hoạch? ảnh 16

“Theo quy hoạch mới, nếu có kiến trúc sư tài giỏi cân đối sẽ xây dựng bộ mặt đô thị rất đẹp, có thể cổ xưa, hoặc có phong cách hiện đại. Còn như bây giờ cố giữ lại công trình cũ, chưa nói về ách tắc giao thông, mà cũng không giải quyết thỏa đáng bộ mặt đô thị … Khi đồ án quy hoạch khu trung tâm Đà Lạt được công bố, tôi đã lắng nghe nhiều ý kiến trao đổi, góp ý từ nhiều phía, đặc biệt là báo chí; chúng tôi mong muốn chính quyền, các cơ quan chuyên môn nên tập hợp, rà soát, xem xét lại những vấn đề còn tồn tại trong quy hoạch để có điều chỉnh hợp lý. Còn việc đầu tư xây dựng để có một trung tâm khang trang là rất cần thiết, góp phần làm cho Đà Lạt đẹp hơn” - KTS Lê Tứ, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Lâm Đồng.