Sau các năm thực hiện Nghị quyết số 19 (từ năm 2014 đến 2018), Nghị quyết số 02 (năm 2019) của Chính phủ…, môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của Việt Nam liên tục được cải thiện. Trong năm 2018, Việt Nam đạt một số thành tựu nổi bật: so năm 2016, xếp hạng môi trường kinh doanh được cải thiện 13 bậc, chỉ số Hiệu quả logistics tăng 25 bậc, chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu tăng 14 bậc; hàng nghìn điều kiện kinh doanh bất hợp lý được bãi bỏ…
Sang năm 2019, hầu hết các chỉ số xếp hạng chung được cải thiện. Theo xếp hạng của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), năng lực cạnh tranh quốc gia tăng 3,5 điểm và 10 bậc với 8/12 trụ cột tăng điểm và tăng nhiều bậc; theo Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), chỉ số Đổi mới sáng tạo tăng ba bậc với 6/7 nhóm trụ cột tăng điểm; theo Ngân hàng Thế giới (WB), môi trường kinh doanh cải thiện 1,2 điểm; theo WEF, năng lực cạnh tranh ngành du lịch cải thiện bốn bậc…
Dù đạt thành tựu, Chính phủ cũng thẳng thắn nhìn nhận thực tế chất lượng môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của nước ta chưa cao, bên cạnh một số chỉ số cải thiện nhanh, còn nhiều chỉ số cải thiện chậm. Về xếp hạng năng lực cạnh tranh 4.0, Việt Nam chỉ đứng thứ 7 trong ASEAN; về môi trường kinh doanh, Việt Nam đứng thứ 5 trong ASEAN. Bởi vậy, trong các nghị quyết thời gian qua, Chính phủ luôn yêu cầu người đứng đầu các cơ quan trực thuộc coi cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh là nhiệm vụ ưu tiên, cải cách mạnh mẽ để tăng thứ hạng trên thế giới, đạt mục tiêu vào nhóm bốn nước dẫn đầu khu vực ASEAN.
Nghị quyết số 02 năm 2020 xác định rõ bảy nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu: các bộ, ngành, địa phương thực hiện đầy đủ, nhất quán và hiệu quả nhiệm vụ, giải pháp theo các mục tiêu, chỉ tiêu tại Nghị quyết 02 (năm 2019); các bộ được phân công làm đầu mối theo dõi các bộ chỉ số và các bộ, cơ quan được phân công chủ trì chịu trách nhiệm các nhóm chỉ số, chỉ số thành phần; cải thiện điểm số và thứ hạng chỉ số môi trường kinh doanh; cải cách quy định về điều kiện kinh doanh; thực hiện cải cách toàn diện công tác quản lý, kiểm tra chuyên ngành và kết nối Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN; đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt và cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4; phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Đến nghị quyết này, Chính phủ không chỉ thực hiện nhất quán hướng đi được vạch ra từ các nghị quyết trước mà còn thể hiện tinh thần quyết liệt qua việc đặt mục tiêu cao hơn, xác định rõ hơn nữa các giải pháp. Có thể thấy ở việc phấn đấu nâng môi trường kinh doanh theo xếp hạng EoDB của WB lên 10 bậc; năng lực cạnh tranh theo xếp hạng GCI 4.0 của WEF lên năm bậc; đổi mới sáng tạo theo xếp hạng GII của WIPO lên 3 - 4 bậc… Với các bộ, ngành, chính quyền địa phương, Nghị quyết 02 cũng đưa ra yêu cầu cụ thể, đi vào thực chất.
Để việc thực hiện Nghị quyết 02 đạt hiệu quả cao, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, năng suất lao động, cùng với vai trò đầu tàu dẫn dắt của Chính phủ còn cần sự vào cuộc chủ động, quyết liệt và đồng bộ từ các bộ, ngành, địa phương.
