Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, Việt Bắc luôn là “phên dậu” vững bền, “tấm lá chắn” phía Đông Bắc của Tổ quốc. Việt Bắc còn ghi đậm dấu ấn là nơi ra đời các Đội Cứu quốc quân 1, Cứu quốc quân 2, Cứu quốc quân 3 và Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân - Tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam ngày nay. Việt Bắc - Quân khu 1 còn là “An toàn khu”, “Thủ đô kháng chiến”, là “Chiến trường chính của chiến trường Bắc Bộ” trong kháng chiến chống thực dân Pháp; là hậu phương lớn của hậu phương miền bắc, “Cảng nổi” giữ vai trò giao lưu quốc tế của cả nước, đón nhận, trung chuyển hàng viện trợ của các nước xã hội chủ nghĩa (XHCN) và bạn bè quốc tế chi viện cho chiến trường miền nam, nơi đọ sức quyết liệt với cuộc chiến tranh bằng không quân của đế quốc Mỹ đánh ra miền bắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, LLVT Việt Bắc - Quân khu 1 luôn chiến đấu kiên cường, bám trụ, bám đất, bám dân ngăn chặn và đánh bại mọi cuộc chiến tranh xâm lược của kẻ thù, xây đắp nên truyền thống vẻ vang: “Trung hiếu, tiên phong, đoàn kết, chiến thắng”.
Trong công cuộc đổi mới đất nước, LLVT Quân khu nhanh chóng củng cố, tổ chức xây dựng lực lượng thường trực theo hướng tinh gọn, xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ rộng khắp, phù hợp yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tập trung xây dựng Đảng bộ Quân khu vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên. Tổ chức tốt phong trào thi đua quyết thắng gắn với việc thực hiện “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Chủ động, nhạy bén trong đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” và thủ đoạn “phi chính trị hóa quân đội” của các thế lực thù địch, bảo vệ đường lối, quan điểm, nền tảng tư tưởng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Luôn tăng cường các biện pháp phòng thủ, tác chiến, giữ vững chủ quyền biên giới quốc gia, góp phần giữ vững sự ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Thường xuyên phối hợp, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tích cực xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD), thế trận QPTD, gắn với thế trận an ninh nhân dân (ANND) vững chắc; tăng cường củng cố, xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT), xây dựng các căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương ngày càng có chiều sâu, thiết thực. Nâng cao khả năng tác chiến của các lực lượng trong KVPT theo hướng: “cơ bản, thiết thực, phù hợp, từng bước vững chắc”, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương.
Không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) của LLVT Quân khu. Tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, sát thực tế, đối tượng, phù hợp từng đơn vị. Kết hợp chặt chẽ huấn luyện với rèn luyện bộ đội, xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật. Phối hợp các lực lượng tích cực, chủ động, ứng phó linh hoạt, xử lý kịp thời, có hiệu quả với các tình huống thiên tai, bão lụt, cháy rừng… được cấp ủy, chính quyền và nhân dân các địa phương tin tưởng, đánh giá cao.
Thường xuyên bảo đảm tốt công tác hậu cần, kỹ thuật cho các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ, nhiệm vụ đột xuất. Các đơn vị LLVT Quân khu đã tích cực phát huy tinh thần tự lực, tự cường, sáng tạo, khắc phục khó khăn, đẩy mạnh công tác tăng gia, lao động sản xuất, chăm sóc, bảo đảm tốt đời sống, sức khỏe cho bộ đội; tích cực triển khai xây dựng các công trình phục vụ nơi ăn, ở, làm việc cho cán bộ, chiến sĩ; thực hiện tốt phong trào xây dựng, quản lý doanh trại “Chính quy, sáng, xanh, sạch, đẹp”.
Thực hiện chức năng “Đội quân công tác”, những năm qua, Quân khu đã đưa hàng trăm đại đội, tổ công tác, hàng trăm nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ, kết hợp với triển khai thực hiện các dự án của các đoàn kinh tế - quốc phòng đến các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn; góp phần xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, củng cố quốc phòng, an ninh; tham gia xóa đói, giảm nghèo, thực hiện có hiệu quả phong trào “LLVT Quân khu chung sức xây dựng nông thôn mới”; thực hiện tốt chính sách quân đội, hậu phương quân đội; đã hỗ trợ, giúp đỡ các gia đình chính sách, người có công, gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn hằng năm với số tiền hàng chục tỷ đồng...
Tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, cảnh giác, đấu tranh kiên quyết với các hoạt động tôn giáo bất hợp pháp, truyền đạo trái pháp luật, hoạt động lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo để chống phá Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương của các thế lực thù địch, phản động; ngăn chặn, đẩy lùi, bài trừ tiêu cực, tệ nạn xã hội, hủ tục lạc hậu, góp phần tích cực vào sự ổn định an ninh chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở các địa phương; góp phần củng cố, xây dựng “Thế trận lòng dân” vững chắc trên địa bàn.
Với những chiến công và thành tích tiêu biểu đã đạt được trong 75 năm qua, LLVT Quân khu 1 vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, hai Huân chương Hồ Chí Minh, một Huân chương Độc lập hạng nhì, hai Huân chương Quân công hạng nhất và một Huân chương Quân công hạng ba; đặc biệt, năm 2020, được Chủ tịch nước tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng nhất. Có 378 tập thể và 133 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND, trong đó có sáu đơn vị được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND trong thời kỳ đổi mới; 2.734 mẹ được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; cùng hàng trăm tập thể, cá nhân được tặng Huân chương Quân công, Huân chương Chiến công các loại và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Để viết tiếp trang sử vàng truyền thống Việt Bắc - Quân khu 1, thời gian tới, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 1 tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, sáng tạo, tự lực, tự cường, xây dựng LLVT Quân khu vững mạnh toàn diện, luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Luôn coi trọng xây dựng nhân tố chính trị tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ LLVT Quân khu. Tập trung xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, coi đó là khâu then chốt có ý nghĩa quyết định trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và nâng cao chất lượng tổng hợp của LLVT Quân khu.
Không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện sát với thực tế chiến đấu, đối tượng tác chiến và điều kiện chiến tranh bằng vũ khí công nghệ cao, sát với địa hình tác chiến trên địa bàn Quân khu. Kết hợp chặt chẽ giữa cách đánh truyền thống với tác chiến hiện đại, giữa chiến thuật, kỹ thuật với rèn luyện bộ đội, quản lý kỷ luật và xây dựng nền nếp chính quy. Không ngừng nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội có đủ sức khỏe đáp ứng với tính chất ác liệt của chiến tranh hiện đại, dám đánh, biết đánh, chiến thắng địch trong mọi tình huống.
Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương trong xây dựng nền QPTD, thế trận QPTD, gắn với thế trận ANND vững chắc. Gắn phát triển kinh tế với quốc phòng, an ninh; quốc phòng, an ninh với kinh tế. Tích cực tham gia cùng với cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể nhân dân trên địa bàn khắc phục mọi khó khăn, xóa đói, giảm nghèo, phòng, chống thiên tai, phòng, chống dịch bệnh. Tập trung xây dựng KVPT toàn diện, vững chắc, có chiều sâu. Đặc biệt coi trọng xây dựng “thế trận lòng dân”, bảo đảm địa bàn Quân khu luôn ổn định về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và xây dựng biên giới với nước bạn hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác và phát triển, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, từ chiến khu giữa đại ngàn năm xưa được Bác Hồ và nhân dân cả nước trao trọn niềm tin, Việt Bắc - Quân khu 1 đã, đang và vẫn mãi nguyện một lòng với Đảng, giữ vững truyền thống hào hùng “Trung hiếu, tiên phong, đoàn kết, chiến thắng”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. 75 năm ấy biết bao nhiêu tình! Việt Bắc - Quân khu 1 hôm nay vững vàng trong thế trận QPTD, toàn diện, cùng non sông đất nước tiếp tục viết nên trang sử vàng cho thế hệ mai sau.
Trung tướng NGUYỄN HỒNG THÁI
(Tư lệnh Quân khu 1)
