Với đặc thù tỉnh miền núi, địa hình chia cắt mạnh, phần lớn thôn, bản cách xa trung tâm xã, cho nên ở Bắc Kạn, đội ngũ đảng viên các cơ quan, cán bộ cơ sở xã, phường, thị trấn khó xuống cơ sở thường xuyên. Do vậy, ở nhiều xã, còn có hiện tượng cán bộ xa dân, quan liêu, nhiều vụ việc bức xúc không được phát hiện, xử lý kịp thời. Thí dụ tại xã Vũ Muộn, huyện Bạch Thông, đảng viên, công chức được phân công phụ trách các thôn không sâu sát, ít xuống cơ sở dẫn tới tháng 6-2019, 15 đối tượng ở thôn Đâng Bun tham gia phá rừng, đốn hạ 41 cây gỗ nghiến nhóm IIa. Điều đáng nói là trong đó có ba người là đảng viên, hai đối tượng là con của bí thư chi bộ thôn. Đồng chí Ma Doãn Kháng, Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Chợ Đồn cho biết, nhiều chi bộ cơ quan ban hành nghị quyết hằng năm còn lấn sang cả nhiệm vụ của Ban Chấp hành Đảng bộ, nhầm lẫn trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo.
Theo Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bắc Kạn, việc thành lập chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn làm giảm số lượng, chất lượng đảng viên của chi bộ thôn, tổ, ảnh hưởng đến việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, làm giảm sút năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các chi bộ này. Công tác tự phê bình và phê bình tại các chi bộ cơ quan xã còn hạn chế, còn nể nang, né tránh, ngại phê bình đảng viên là lãnh đạo chủ chốt cấp xã và đảng viên lớn tuổi. Công tác quản lý đảng viên ở một số chi bộ còn có dấu hiệu lỏng lẻo, chưa nắm chắc tình hình của đảng viên nơi cư trú, một số đảng viên là cán bộ, công chức vi phạm pháp luật, thậm chí mắc các tệ nạn xã hội nhưng chưa được kiểm điểm, phê bình thẳng thắn. Do vậy, việc giải thể các chi bộ này là phù hợp thực tiễn, góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao chất lượng sinh hoạt của chi bộ, củng cố chất lượng công tác xây dựng Đảng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Chợ Đồn là một trong những huyện đầu tiên của Bắc Kạn giải thể các chi bộ cơ quan xã trước khi có chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Kết luận số 38-KL/TW ngày 13-11-2018 về tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa X về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đồng chí Triệu Văn Nguyên, Chủ tịch UBND xã Rã Bản cho biết, thực tiễn tại địa phương, hầu hết các thôn ít hộ, nhiều chi bộ ít đảng viên, sức chiến đấu giảm, không phát huy được vai trò lãnh đạo, chỉ đạo.
Việc đưa đảng viên ở cơ quan xã về sinh hoạt tại thôn, bản, góp phần giải quyết những yếu kém nêu trên. Tại chi bộ thôn Pác Giả, có thời điểm, tổng số đảng viên chỉ còn ba đồng chí, vai trò lãnh đạo không được thể hiện. Trước tình hình đó, Đảng bộ xã phân công, đưa ba đồng chí đảng viên từ chi bộ cơ quan xã, gồm: đồng chí chủ tịch UBND xã, công chức kế toán văn phòng và tư pháp về sinh hoạt. Số đảng viên tăng, đóng góp nhiều ý kiến đã phát huy vai trò của chi bộ. Bí thư Chi bộ thôn Pác Giả Nông Thị Tân cho biết, sinh hoạt của chi bộ đã đi vào nền nếp; đảng viên là công chức, cán bộ xã đóng góp nhiều ý kiến đúng, trúng, như: tập trung phát triển cây cam, quýt, kêu gọi làm đường liên thôn, nhờ vậy, Pác Giả giảm tỷ lệ hộ nghèo, sớm đạt các tiêu chí về nông thôn mới.
Từ tháng 3-2019, Đảng ủy xã Quảng Chu, huyện Chợ Mới giải thể chi bộ cơ quan xã, phân công 19 đảng viên về sinh hoạt ở các thôn theo phương châm, đảng viên cư trú thôn nào về sinh hoạt thôn đó, lãnh đạo xã sinh hoạt tại các thôn khó khăn nhất. Dù thời gian thực hiện chưa đầy một năm nhưng hiệu quả đã được cấp ủy, chi bộ ghi nhận. Theo phân công, đồng chí Hoàng Chu Tần, cán bộ nông, lâm xã về sinh hoạt tại chi bộ thôn Con Kiến, thôn khó khăn do ít đất ruộng, chủ yếu đồi núi, còn tới 10 hộ nghèo trên tổng số 50 hộ trong thôn. Là cán bộ nông, lâm, có trình độ đại học nông nghiệp, trong các buổi sinh hoạt chi bộ, đồng chí Tần đã nhận nhiệm vụ, tham mưu, đề xuất, góp ý chi bộ đẩy mạnh chăn nuôi thủy sản. Đến nay, thôn đã phát triển, mở rộng được hơn 4 ha ao nuôi cá, cho thu nhập ổn định.
Mỗi xã ở Bắc Kạn lại có những cách lựa chọn tiêu chí phân công đảng viên về sinh hoạt riêng gắn với thực tế tại địa phương, giải quyết được nhiều việc khó của các chi bộ thôn. Tại xã Cao Thượng, huyện Ba Bể, tháng 6-2018, 21 đảng viên được chia về sinh hoạt tại 15 thôn, bản với tiêu chí, cán bộ lãnh đạo về sinh hoạt ở những thôn khó khăn, nhiều năm không phát triển được đảng viên mới. Sau hơn một năm, chất lượng sinh hoạt các chi bộ đã có nhiều chuyển biến, Đảng bộ xã kết nạp được 11 đảng viên mới. Số đảng viên tăng, sinh hoạt nền nếp, các chi bộ phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế. Tại thôn Khuổi Hao, chi bộ đã có nhiều ý kiến đóng góp mới, như: vận động người dân phát triển kinh tế, sử dụng các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước hợp lý; tuyên truyền, định hướng người dân giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội. Từ đó, Khuổi Hao đã phát triển đàn đại gia súc của thôn lên hơn 220 con, trung bình mỗi gia đình có ba con, chủ động khai phá ruộng trồng lúa nước, trồng ngô, đỗ tương. Từ một thôn có 100% số hộ nghèo, đến hết năm 2018, Khuổi Hao đã có năm hộ thoát nghèo, năm hộ thuộc diện cận nghèo.
Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Bình Văn (huyện Chợ Mới) Ma Phúc Quyên cho biết, có đảng viên là cán bộ, công chức, các chi bộ thôn đã phát huy được vai trò giám sát. Thí dụ, khi làm đường nông thôn mới, đảng viên là cán bộ, công chức vận động nhân dân hiểu chủ trương: Nhà nước hỗ trợ 70%, dân đóng góp 30%; tham gia Ban Thanh tra nhân dân giám sát chặt chẽ việc thi công. Do vậy, tiến độ xây dựng nhanh, hoàn thành sớm 16 km đường, giúp Bình Văn đạt chuẩn nông thôn mới mà không có sai phạm trong huy động sức dân, sử dụng ngân sách nhà nước.
Sau hơn một năm triển khai, Bắc Kạn đã giải thể gần 100 chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn, đưa hàng nghìn đảng viên về sinh hoạt ở các thôn, tổ, góp phần tinh gọn bộ máy, tăng hiệu lực, hiệu quả, xóa bỏ tình trạng sinh hoạt hời hợt, làm cho xong. Tuy vậy, thực tiễn cũng cho thấy còn có những bất cập, như: cán bộ xã này nhưng cư trú ở xã khác, sáng đi, tối về nhà, có khi đi lại mất 20 km cho nên việc dự sinh hoạt chi bộ cũng có lúc khó khăn. Ngoài ra, mỗi chi bộ còn lúng túng khi đánh giá, phân loại chất lượng đảng viên là cán bộ, công chức xã khi không nắm rõ được việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của các đảng viên này ra sao.
Bí thư Tỉnh ủy Bắc Kạn Nguyễn Văn Du cho biết, đưa đảng viên về sinh hoạt ở thôn, tổ là cách để cán bộ gần dân, sát dân, hiểu dân, nắm bắt thông tin kịp thời để cùng chi bộ giải quyết vấn đề ngay từ cơ sở rất hiệu quả. Đồng thời, cán bộ, công chức là đảng viên cũng trở thành những tuyên truyền viên giúp phổ biến kịp thời chủ trương, chính sách của Đảng, của tỉnh, huyện, xã tới với cơ sở nhanh nhất, hiệu quả nhất. Thời gian tới, Tỉnh ủy tiếp tục chỉ đạo các xã, phường, thị trấn thực hiện nghiêm túc, chất lượng việc phân loại, đánh giá cán bộ, công chức hằng năm để chi bộ thôn, tổ có căn cứ chính xác đánh giá hiệu quả việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên.
