Tưng bừng lễ hội Ok Om Bok của đồng bào Khmer

Ok Om Bok là lễ hội lớn trong năm cùng với Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer Nam bộ. Lễ hội này được tổ chức vào thời điểm kết thúc vụ mùa để tỏ lòng biết ơn đối với Mặt trăng, vị thần thiên nhiên đã giúp đỡ người dân trong việc bảo vệ mùa màng, điều hòa thời tiết, đem lại cây trái tốt tươi và sự no ấm cho phum, sóc.

Ðua ghe ngo trong lễ hội Ok Om Bok luôn thu hút người xem.
Ðua ghe ngo trong lễ hội Ok Om Bok luôn thu hút người xem.

Lễ hội năm nay được tổ chức từ ngày 29 đến 31-10 với nhiều hoạt động văn hóa chính như: lễ cúng trăng, thả đèn gió, đèn nước; hội đua ghe ngo… Ngoài các loại trái cây, nông sản thì mâm lễ vật cúng Trăng của đồng bào Khmer không thể thiếu cốm dẹp. Trong tiếng Khmer, “Ok” nghĩa là đút, “Om-bok” nghĩa là cốm dẹp. Như vậy có thể hiểu Ok Om Bok có nghĩa là hành động đưa cốm dẹp vào miệng. Ðây cũng là nghi thức chính mang ý nghĩa tâm linh rất lớn với đồng bào Khmer. Lễ Ok Om Bok được tổ chức ở tỉnh Sóc Trăng có quy mô lớn nhất vì nơi đây tổ chức hội đua ghe ngo quy tụ nhiều đội ghe và vận động viên các tỉnh tham gia, thu hút người dân trong và ngoài tỉnh  đến xem và cổ vũ. Ghe ngo làm bằng một thân cây nên còn gọi là thuyền “độc mộc” có chiều dài khoảng 22  đến 24 m có từ 50 đến 60 vận động viên bơi bằng dầm gỗ. Chiếc ghe ngo có mũi và lái đều cong, thân được trang trí hoa văn tinh tế, đầu ghe có hình con thú biểu trưng cho từng ghe. Ghe ngo là đại diện cho mỗi chùa và được xem là tài sản quý giá, thiêng liêng của phum sóc, được bảo quản cẩn thận tại chùa. Ghe chỉ được hạ thủy (xuống nước) một lần trong năm vào dịp lễ hội Ok Om Bok.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Ngô Hùng, lễ hội Ok Om Bok - Ðua ghe ngo luôn được tỉnh Sóc Trăng tổ chức và duy trì hằng năm nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer Sóc Trăng nói riêng và của đồng bào Khmer Nam bộ nói chung. Năm nay có 42 đội ghe nam, sáu đội ghe nữ của Sóc Trăng và các tỉnh Kiên Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu tham gia. Các đội ghe ngo tranh tài cự ly truyền thống 1.200 m đối với nam và 1.000 m đối với nữ.

Trong khuôn khổ lễ hội tại Sóc Trăng sẽ diễn ra phục dựng lễ cúng Trăng vào tối 30-10. Trong quan niệm của người Khmer, Mặt trăng là vị thần điều tiết mưa nắng, đem lại sự phát triển thuận lợi cho mùa màng và công việc đồng áng của con người. Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trần Minh Lý cho biết: “Lễ cúng Trăng trong khuôn khổ lễ hội Ok Om Bok nhằm mục đích không chỉ bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống, giàu tính nhân văn của đồng bào Khmer mà còn là điểm nhấn về những sắc màu văn hóa du lịch của Sóc Trăng để thu hút du khách trong và ngoài tỉnh đến với địa phương. Ngoài ra lễ cúng Trăng còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết các dân tộc, khơi dậy niềm tự hào, tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm của mọi người trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Trong dịp tổ chức lễ hội Ok Om Bok năm nay còn có các hoạt động hội chợ xúc tiến thương mại giới thiệu các sản phẩm OCOP và đặc sản vùng miền tỉnh Sóc Trăng. Ðây cũng là dịp tăng cường các mối quan hệ cộng đồng để đồng bào các dân tộc ở Sóc Trăng ngày càng gắn kết, thi đua lao động sản xuất, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp.