Giám sát việc thu phí đỗ xe dưới lòng, lề đường

Một thời gian dài tại thành phố việc thu phí đỗ ô-tô dưới lòng đường được thực hiện thủ công với mức phí 5.000 đồng/lượt, do lực lượng trật tự đô thị các quận liên quan thực hiện tại 23 tuyến đường thuộc các quận: 1, 5 và 10. Nhận thấy hình thức thu phí thủ công vừa không minh bạch, gây thất thoát cho ngân sách, mức giá 5.000 đồng/lượt quá thấp không còn phù hợp, HÐND thành phố Hồ Chí Minh đã thông qua Nghị quyết điều chỉnh phí đỗ xe ô-tô dưới lòng đường từ ngày 1-8-2018 (mức phí từ 20 nghìn đến 40 nghìn đồng/xe/lượt tùy theo loại xe); đồng thời sử dụng công nghệ thu qua app (ứng dụng) MyParking do Viettel cung cấp.

Không như kỳ vọng, dù thành phố đã áp dụng mức thu phí cao hơn mức thu cũ và ứng dụng phần mềm quản lý nhưng theo thống kê của Sở Giao thông vận tải (GTVT), trong tháng 9-2018, số phí thu được chỉ khoảng 300 triệu đồng/tháng, có ngày thu chưa đến mười triệu đồng. Trong khi đó, ghi nhận số liệu giám sát phương tiện đỗ xe qua ca-mê-ra thì số tiền thu được khoảng 1,5 tỷ đồng/tháng, như vậy số phí thất thoát lên tới 85 đến 90%. Có nhiều nguyên nhân vướng mắc được Sở GTVT nêu ra, trong đó chủ yếu là lực lượng trật tự đô thị không làm tròn trách nhiệm của người thu phí, như không hướng dẫn người đỗ xe cài app trên điện thoại để đóng phí, chỉ thu phí trong giờ hành chính, thậm chí nhân viên thu phí thu tiền trực tiếp và chiếm giữ.

Nhìn chung, công tác thu phí chưa được các đơn vị quản lý chuyên môn quan tâm giám sát, chấn chỉnh cả về bộ máy lẫn phương tiện thực hiện… Mới đây, từ ngày 1-5-2019, thành phố đã giao việc thu phí cho Công ty TNHH MTV Dịch vụ Thanh niên xung phong và lực lượng thuộc đơn vị này sẽ đảm trách nhiệm vụ thu phí. Thế nhưng, sau một tháng chuyển giao, Công ty Thanh niên xung phong đã nêu lên một con số quá bất ngờ: doanh thu thực tế một tháng chỉ đạt 184 triệu đồng, trong khi đơn vị này phải chi ra hơn 840 triệu đồng để trả lương cho 97 nhân viên. Kết quả thu phí này đồng nghĩa rằng, chi phí tổ chức đi thu hiện gấp bốn lần số tiền đã thu được từ phí đỗ xe ô-tô dưới lòng, lề đường và đây là vướng mắc cần được thành phố có hướng khắc phục tháo gỡ. Vậy nguyên nhân phí đỗ xe thất thu liên tục do đâu?

Qua thực tế khảo sát và qua đánh giá của Sở GTVT cho thấy, người sử dụng phần mềm thu phí (MyParking) còn gặp khó khăn trong việc cài đặt, đăng ký sử dụng (thời gian cài đặt lâu, mất 15 đến 20 phút). Ngoài ra, phần mềm này do Viettel cung cấp lại chưa có sự liên kết với các nhà mạng khác và dịch vụ thu phí cũng chưa liên kết với nhiều ngân hàng, khiến người có nhu cầu đỗ xe rất khó khăn để có được một chỗ đỗ xe trả phí và thực hiện thanh toán. Bên cạnh đó, còn có hiện tượng các cửa hàng kinh doanh buôn bán thuộc vị trí thu phí đỗ xe cản trở nhân viên thu phí thực hiện nhiệm vụ và cũng chính người có nhu cầu đỗ xe cố tình né việc thanh toán phí dù có sử dụng dịch vụ…

Trước những bất cập nêu trên, Sở GTVT cần sớm có giải pháp phối hợp các đơn vị thực hiện như yêu cầu đơn vị cung cấp phần mềm khắc phục bất cập từ app MyParking (đa dạng hóa hình thức thu phí như cào thẻ, trả tiền mặt, liên kết với nhiều ngân hàng... để tiện lợi cho khách hàng thanh toán); xây dựng quy trình xử lý vi phạm hành chính (dừng xe, đỗ xe sai quy định và đỗ vào ô nhưng không đóng phí hoặc đóng không đủ phí) giữa các đơn vị liên quan để bảo đảm hiệu quả công tác thu phí. Về lâu dài, thành phố cần tổ chức đấu thầu công khai để chọn một đơn vị tổ chức thu phí có năng lực, bảo đảm ứng dụng công nghệ mới vừa đáp ứng nhu cầu của khách hàng vừa tránh thất thoát, thất thu cho ngân sách thành phố, tránh tình trạng tiêu cực trong quá trình thu phí. Bên cạnh đó, HÐND thành phố cần tổ chức giám sát hiệu quả việc thực hiện của đề án thu phí đỗ xe dưới lòng, lề đường để đánh giá kết quả đi vào cuộc sống của một Nghị quyết do HÐND thành phố ban hành cũng như sớm có giải pháp khắc phục bảo đảm nguồn thu cho ngân sách thành phố.