Riêng năm 2020, tỷ lệ kết nạp đoàn viên công đoàn mới đạt hơn 740 nghìn người, giảm so với cùng kỳ. Nguyên nhân của sự sụt giảm nêu trên là do năm 2020, khu vực hành chính, sự nghiệp nhà nước đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 18 của Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa XII về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu quả, dẫn tới sáp nhập, giải thể 2.200 công đoàn cơ sở (CĐCS). Mặt khác, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, buộc phải giảm bớt lao động hoặc giải thể doanh nghiệp khiến người lao động (NLĐ) bị mất việc làm, hoặc chuyển sang doanh nghiệp khác, chưa tham gia tổ chức công đoàn. Vấn đề nêu trên cũng gây khó khăn cho công tác tuyên truyền, vận động NLĐ gia nhập tổ chức công đoàn. Bên cạnh đó, một số đơn vị còn lúng túng, chậm đổi mới phương thức phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS, chưa gắn việc thành lập CĐCS với việc nâng cao năng lực hoạt động của CĐCS và thương lượng tập thể; chủ yếu vẫn thành lập CĐCS theo cách truyền thống. Một số nơi thiếu biên chế, thiếu cán bộ công đoàn để xuống từng cơ sở, doanh nghiệp vận động tuyên truyền cho NLĐ hiểu, tham gia và gắn bó với tổ chức công đoàn. Nhiều người sử dụng lao động chưa nhìn nhận, đánh giá hết vai trò của tổ chức công đoàn trong sự phát triển của doanh nghiệp. Việc phối hợp chung của cả hệ thống chính trị trong thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về lao động - công đoàn một số nơi còn yếu...
Theo đánh giá của các chuyên gia công đoàn, cho đến nay, công tác phát triển đoàn viên công đoàn đạt hoặc vượt chỉ tiêu, có thể về đích trước thời hạn. Tuy nhiên, điều cốt yếu là tổ chức công đoàn phải giữ được đoàn viên, giúp đoàn viên gắn bó lâu dài với tổ chức sau khi gia nhập. Để làm tốt hơn nữa công tác này, tổ chức công đoàn cần tiến hành nhiều giải pháp đồng bộ. Trước hết, tập trung tăng cường cán bộ công đoàn chuyên trách tại các doanh nghiệp đông công nhân lao động; phát triển đội ngũ chuyên gia tại các công đoàn cấp trên nhằm hỗ trợ CĐCS trong công tác thương lượng tại cơ sở; đẩy nhanh, mạnh việc thương lượng, nâng cao chất lượng thỏa ước lao động tập thể có nhiều điều khoản có lợi hơn cho NLĐ.
Cùng với công tác phát triển, kết nạp đoàn viên công đoàn mới, cần chú trọng đoàn viên bằng nhiều hình thức, nhất là chú trọng làm tốt công tác triển khai phần mềm quản lý đoàn viên do Tổng LĐLĐ Việt Nam xây dựng. Thông tin của đoàn viên công đoàn được cập nhật vào hệ thống phần mềm quản lý đoàn viên sẽ góp phần quan trọng trong công tác quản lý đoàn viên; kiểm tra, nắm bắt tình hình đoàn viên một cách dễ dàng, khoa học, hiệu quả và tiết kiệm thời gian; tạo ra hiệu quả trong triển khai chương trình phúc lợi đoàn viên. Bên cạnh đó, tổ chức công đoàn cần chủ động tăng cường phối hợp với các cấp, ngành liên quan trong các hoạt động thanh tra, kiểm tra nhằm đánh giá kịp thời các vấn đề trong thực hiện quan hệ lao động; đổi mới phương thức hoạt động của tổ chức công đoàn cấp trên. CĐCS cần có cơ chế trao đổi thông tin kịp thời, thúc đẩy quan hệ lao động trong doanh nghiệp. Tăng cường mở các lớp, khóa đào tạo cán bộ CĐCS nâng cao phương pháp hoạt động, kỹ năng tuyên truyền, vận động, thuyết phục để thu hút NLĐ tham gia tổ chức; tăng biên chế công đoàn phù hợp địa bàn đông công nhân lao động…
Để đoàn viên công đoàn gắn bó lâu dài với tổ chức, tổ chức công đoàn cần đổi mới phương thức hoạt động, đẩy mạnh ký kết với các đối tác, tập đoàn lớn trong Chương trình Phúc lợi lao động; đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong công nhân lao động tại doanh nghiệp; tiếp tục triển khai Đề án Xây dựng đời sống văn hóa công nhân ở khu công nghiệp; xây dựng các thiết chế công đoàn... Thực tế cho thấy, kết quả thu được từ những chương trình nêu trên đã mang lại một vị thế mới cho tổ chức công đoàn Việt Nam đối với NLĐ, để họ thêm hiểu, thêm tin và gắn bó với công đoàn.
