Đúng nhưng phải nhanh!

Cụ thể, trong sáu tháng đầu năm 2019, cả nước mới hoàn thành CPH được 35 DNNN trong danh mục của Văn bản số 991/TTg-ĐMDN (gồm 127 DN), trong đó, riêng Hà Nội còn 13 DNNN và TP Hồ Chí Minh là 36 DNNN chưa được CPH. Tiến độ thoái vốn Nhà nước tại các DN cũng chậm so kế hoạch đề ra từng năm khi Quyết định số 1233/QĐ-TTg yêu cầu cả nước phải hoàn thành thoái vốn tại 405 DN giai đoạn 2016 - 2020, nhưng tới nay chỉ được 88 DNNN (chiếm 21,8%). Lũy kế từ năm 2016 đến nay, cả nước CPH 162 DN, đạt 27,5% kế hoạch đề ra cho cả giai đoạn 2016 - 2020, với tổng quy mô vốn Nhà nước được xác định lại đạt 205.433,20 tỷ đồng, bằng 108% tổng giá trị vốn Nhà nước tại các DN cổ phần hóa cả giai đoạn 2011- 2015 (189.509 tỷ đồng). Tổng số thu từ CPH, thoái vốn sáu tháng đầu năm nay là 5.501,691 tỷ đồng. Lũy kế từ năm 2016 đến nay, tổng số thu từ CPH, thoái vốn đạt hơn 218.255,691 tỷ đồng, gấp 2,8 lần tổng thu từ CPH, thoái vốn của cả giai đoạn 2011-2015 (khoảng 78.000 tỷ đồng).

Vì sao tiến độ CPH chậm như vậy? Nguyên nhân đầu tiên chính là việc Nhà nước ban hành nhiều quy định chặt chẽ hơn trong CPH, bảo đảm chặt chẽ, minh bạch, do đó thời gian thực hiện cũng lâu hơn. Thí dụ như, quy định đề nghị Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán DN có quy mô vốn Nhà nước từ 1.700 tỷ đồng trở lên cũng khiến quá trình CPH kéo dài thêm từ 6 đến 12 tháng. Thực tế cũng cho thấy, những vướng mắc trong xác định giá trị sử dụng đất, giá trị DN đang làm khó cả bộ, ngành và địa phương.

Nhưng sâu xa hơn, lý do của việc chậm trễ này được Phó Thủ tướng chỉ ra là bởi lãnh đạo các DNNN còn đùn đẩy, sợ trách nhiệm trong xử lý công việc. “Tinh thần cẩn trọng là đúng và kể từ năm 2016 đến nay chưa phát hiện sai phạm nghiêm trọng nào trong CPH, thoái vốn. Tuy nhiên, Thủ tướng và Chính phủ muốn chúng ta làm đúng nhưng cũng phải làm nhanh. Đúng mà chậm, ách tắc trì trệ là không được. Biết rằng, đây là yêu cầu khó nhưng phải làm chứ không còn cách nào khác cả. Cứ tròn vo, đẩy công văn xin ý kiến vòng quanh là không được”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ đạo.

Từ nay đến hết năm chỉ còn khoảng thời gian không dài, muốn đẩy nhanh được CPH, trước hết phải làm sao để các bộ, ngành hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan tới CPH, thoái vốn. Cũng như tiếp tục rà soát toàn diện các văn bản pháp luật liên quan để ban hành hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc theo thẩm quyền, không còn chỗ cho “quả bóng trách nhiệm” được đẩy quanh nữa. Chỉ khi thiết lập được một môi trường rõ ràng về quy định và minh bạch, khả thi trong thực hiện thì yêu cầu khó từ Chính phủ mới có thể trở thành thực tế.