Riêng xã Thái Ninh và Thanh Xá đã có khoảng 50% số gà trợ cấp chết (hơn 7.000 con) và xã Đại An khoảng 12% số gà trợ cấp chết (khoảng 1.000 con). Đáng chú ý, trong quá trình triển khai chương trình này, nhiều xã của huyện Thanh Ba còn thiếu dân chủ, không có sự bàn bạc, không tìm hiểu xem nhu cầu của người dân cần hỗ trợ gì để xóa đói, giảm nghèo.
Để rộng đường dư luận, phóng viên đã về các xã trên tìm hiểu nguyên nhân vì sao số lượng gà chết và quy trình cấp gà cho hộ nghèo và cận nghèo. Qua quá trình tìm hiểu tiếp xúc với nhiều hộ dân, trưởng khu và chính quyền địa phương được biết, quy trình hỗ trợ phát triển sản xuất đều không đúng với Thông tư số 18/2017/TT-BNNPTNT của Bộ NN-PTNT ngày 9-10-2017 về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất đối với hộ nghèo và hộ cận nghèo. Nhiều xã để xảy tình trạng mất dân chủ, áp đặt và nghi vấn có "lợi ích nhóm" trong việc thực hiện triển khai dự án này...
Bà Nguyễn Thị Chín trú khu 3, xã Đại An, huyện Thanh Ba cho biết: “Năm 2019 này, khi có dự án hỗ trợ thuộc chương trình 135, trưởng khu đến nhà chỉ đưa cho tôi tờ giấy và bảo đến ngày phát gà thì đến. Tôi đã ký và tới ngày nhận gà thì tôi đến nhận”.
Còn theo ông Nguyễn Trường Giang, trưởng khu 3, xã Đại An, huyện Thanh Ba cho biết, khi xã cho biết theo chủ trương năm nay người dân được nhận gà thì đem giấy cho người dân ký nhận, còn không có cuộc họp khu để bàn bạc một cách dân chủ, xác định nhu cầu của người dân. Trước đó, chỉ có cuộc họp với ban xóa đói, giảm nghèo của UBND xã về việc thực hiện chương trình 135 năm 2019, xem xét lấy phân bón, giống hay gà thì tất cả quyết định nhận gà.
Ông Nguyễn Xuân Hiển, Chủ tịch UBND xã Đại An cho biết, các khu chỉ thống nhất và thông báo đến các hộ dân năm nay nhận gà chứ chưa lắng nghe xem nguyện vọng của người dân cần gì để hỗ trợ, phát triển sản xuất.
Bà Cao Thị Phương, khu 2 xã Thanh Xá cho biết: “Chúng tôi không được họp bàn bạc một cách dân chủ để xác định nhu cầu của chúng tôi. Chỉ biết khu thông báo cho người dân là năm nay sẽ nhận gà và đến tận nhà để xin chữ ký của từng hộ dân. Sau đó, thông báo với những hộ nghèo và cận nghèo là 7 giờ sáng ngày 3-6, ra sân vận động UBND xã để nhận gà.
Ông Nguyễn Lương Hưng, trưởng khu 2, xã Thanh Xá cho biết, khu có tổ chức họp dân, có người đến có người không, trong cuộc họp thông báo là năm nay có chương trình cấp gà giống thì ông bà có nhất trí hay không?
Để có tài liệu, thông tin về việc triển khai thực hiện dự án hỗ trợ theo chương trình 135 năm 2019, sáng 29-7, chúng tôi đã đến UBND xã Thanh Xá liên hệ làm việc, tuy nhiên, bà Hoàng Thị Minh Luyến, cán bộ xã hẹn buổi chiều sẽ cung cấp đầy đủ hồ sơ như biên bản họp khu để thực hiện, triển khai dự án xem người dân có nhu cầu hưởng thụ phân bón, giống, hay gà.
Chiều 29-7, khi phóng viên có mặt, bà Luyến yêu cầu phóng viên cung cấp cho xã thông tin phóng viên đã gặp những ai và ai là người cho biết việc hỗ trợ sai quy trình. Mặc dù, phóng viên đã giải thích nhiều lần điều khoản Luật Báo chí về việc cung cấp nguồn tin ra sao, nhưng bà Luyến vẫn cố tình không hiểu và kết luận buổi làm việc bằng một biên bản với nội dung, khi nào phóng viên cung cấp nguồn tin cho xã thì xã sẽ cung cấp hồ sơ cho phóng viên và yêu cầu phóng viên ký đầy đủ vào biên bản làm việc.
Còn tại xã Thái Ninh, khi được hỏi về quy trình hỗ trợ theo chương trình 135 năm 2019, nhiều người dân bức xúc cho biết, không được hỏi mong muốn được hỗ trợ gì mà chỉ thông báo là năm nay được nhận gà và yêu cầu người dân ký vào biên bản.
Ông Đinh Xuân Xá, khu 7, xã Thái Ninh chia sẻ: “Khi có dự án, tôi chỉ thấy trưởng khu báo là năm nay nhận gà, chẳng họp hành xem nguyện vọng của người dân thế nào cả. Tôi chỉ thấy, trưởng khu đến nhà nói sáng hôm sau ra sân kho nhận gà thì tôi ra nhận”.
Cũng theo ông Xá, khi mọi người trong khu được phổ biến chương trình hỗ trợ gà, thì trưởng khu cho biết đã xuống tận trại gà xem và cho mọi người xem ảnh chụp, nói là gà khoảng ba lạng. Khi xem ảnh gà, chúng tôi thấy nếu cho đúng như thế thì cũng tin tưởng, vì là loại gà trụi, mầu đỏ. Nhưng đến hôm giao gà thì lại là gà tổng hợp, tức là không phải một loại gà. Nếu có cuộc họp công khai để nói lên nguyện vọng của mình thì đa phần người dân sẽ thích lấy phân bón hơn vì chúng tôi có thể bón cho đồi chè. Đằng này lại hỗ trợ gà, mà nuôi gà thì chúng tôi phải mua cám, rồi thuốc men này kia, người nghèo lấy tiền đâu để làm việc đó”, ông Xá cho biết thêm.
Theo ông Nguyễn Trung Kiên, Chủ tịch UBND xã Thái Ninh, dự án theo chương trình 135 năm 2019, huyện cho biết sẽ hỗ trợ người dân phân bón, giống hoặc gà. Tuy nhiên, chủ trương của huyện năm nay là gà, sau đó xã về nói cho các trưởng khu để thông báo cho người dân năm nay được nhận gà.
Được biết, ngoài xã Thanh Xá, Thái Ninh, Đại An, còn nhiều xã trên địa bàn huyện Thanh Ba, như: Đồng Xuân, Hanh Cù, Năng Yên, Quảng Nạp, Thanh Vân, Võ Lao... người dân cũng được nhận gà từ Dự án hỗ trợ gà thuộc chương trình 135 năm 2019 với tổng số tiền lên đến hàng tỷ đồng.
Có thể thấy, việc thực hiện Dự án theo chương trình 135 năm 2019 tại một số xã của huyện Thanh Ba thể hiện việc mất dân chủ khi người dân không được họp bàn để bày tỏ những nhu cầu thực tiễn của cá nhân. Không những thế, việc thực hiện Dự án theo chương trình 135 năm 2019 còn không đúng với hướng dẫn tại Thông tư số 18/2017/TT-BNNPTNT của Bộ NN-PTNT.
Cụ thể, tại Điều 6 của Thông tư trên, UBND cấp xã chủ trì xây dựng dự án hỗ trợ người nghèo theo bốn bước sau: Bước 1, tuyên truyền, phổ biến dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế sẽ thực hiện trên địa bàn; Bước 2, tổ chức họp lấy ý kiến về nội dung dự án và lập danh sách đối tượng tham gia dự án có ít nhất 2/3 đối tượng được thụ hưởng dự án tham gia để thảo luận lựa chọn nội dung dự án, danh sách đối tượng tham gia dự án và phải lập biên bản họp thôn, bản; Bước 3, xây dựng dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế bằng cách tổng hợp biên bản của các cuộc họp thôn, bản để xây dựng dự án; Bước 4, phê duyệt dự án. Ở bước này, UBND cấp xã trình UBND cấp huyện phê duyệt dự án với các liệu trình, gồm có: Tờ trình phê duyệt dự án; Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế; Biên bản họp thôn, bản và bảng tổng hợp danh sách đối tượng tham gia dự án.
Cũng theo Thông tư số 18/2017/TT-BNNPTNT và Nghị quyết 06 ngày 20-7-2018 của HĐND tỉnh Phú Thọ thì người nghèo có thể được hỗ trợ 15 triệu đồng/hộ, cận nghèo 12 triệu đồng/hộ và mới thoát nghèo được 10 triệu đồng/hộ và các hộ nghèo có đơn đăng ký một đến hai năm phải thoát nghèo. Vậy căn cứ mức đấy thì huyện Thanh Ba nên xác định đối tượng tập trung để hỗ trợ. Không như hiện nay, hỗ trợ mỗi hộ 18 đến 22 con gà và hỗ trợ đồng đều, dàn trải dẫn đến không hiệu quả kinh tế.
 |
Ông Đinh Xuân Xá, khu 7, xã Thái Ninh cho rằng, nên có các cuộc họp xem nguyện vọng của người nghèo cần gì để hỗ trợ cho phù hợp.
Theo gia đình bà Cao Thị Phương, khu 2, xã Thanh Xá, việc hỗ trợ sản xuất cho hộ nghèo cần được bàn bạc dân chủ, đáp ứng nguyện vọng của người nghèo.
