Giúp con sống tự tin

Vừa rồi trong chuyến du lịch hè, tôi được tiếp xúc với một số cháu độ tuổi 10 -12, thấy các cháu giao tiếp trước đám đông rất thoải mái, tự tin. Điều này khiến tôi cứ suy nghĩ và thắc mắc là tại sao các con của tôi cũng ở tuổi ấy nhưng lại chưa mạnh dạn, tự nhiên trong giao tiếp như vậy.

Thậm chí cháu lớn nhà tôi đã lên cấp ba rồi vẫn còn rụt rè, thụ động. Tôi phải làm gì để giúp các con sống tự tin hơn?

Phong Vân

(Tuyên Quang)

Bạn Phong Vân thân mến!

Thực tế, nhiều cháu nhỏ thời bây giờ, đặc biệt là các cháu sống ở thành phố có phong cách giao tiếp mạnh dạn, rất tự tin trước đám đông. Song, trong cuộc sống chúng ta cũng dễ gặp một số trẻ vẫn còn nhiều hạn chế so với các bạn cùng lứa tuổi. Về khác biệt này có nhiều lý do, nhưng theo tôi nguyên nhân cốt lõi đầu tiên vẫn là từ việc giáo dục của gia đình.

Một đặc điểm dễ thấy là có nhiều bậc cha mẹ bao bọc con quá kỹ. Có trường hợp con lên 5 tuổi vẫn đút cơm cho ăn. Nhiều học sinh lớp 5, nhà cách trường 400 m mà ông bà, bố mẹ ngày nào cũng thay nhau đưa đón đi học. Không hiếm bậc bố mẹ cấm đoán, hoặc ép buộc con những việc lẽ ra con được quyền tự lựa chọn… Trong khi đó, giáo dục ở nhà trường vẫn còn nhiều vấn đề đòi hỏi phải đổi mới, chẳng hạn như học sinh ở các bậc học còn quá chú trọng học để thi cử... Mặt khác, xã hội vẫn còn cảnh người lớn nặng nề quan niệm trật tự tuổi tác, thứ bậc, nên trẻ ít có cơ hội được phát biểu cảm nghĩ, bày tỏ những suy nghĩ, chính kiến của mình. Nhiều chuyên gia giáo dục cũng đã lên tiếng: hãy để trẻ em của chúng ta được lắng nghe, khuyến khích nhận trách nhiệm và tin tưởng.

Từ phía cha mẹ, chúng ta hoàn toàn có thể giúp con trẻ lớn lên với lòng tự tin, để không chỉ tồn tại mà còn phấn đấu vươn lên trong cuộc sống. Muốn vậy, chúng ta hãy tạo môi trường cho trẻ - như cách mà các nước có nền giáo dục tiến bộ đã và đang làm, đó là trẻ từ nhỏ được tạo điều kiện tranh luận, phản biện, hùng biện trước đám đông. Các cháu cần được chủ động sáng tạo ngay từ sớm. Ý tưởng của các cháu đưa ra được tôn trọng, được trình bày ở mọi nơi, mọi lúc. Bố mẹ và thầy cô cần tôn trọng ý kiến cá nhân, không áp đặt các cháu.

Để con mình tự tin, bạn cần giúp các cháu cảm nhận chúng được yêu thương từ gia đình ra sao và mở rộng ra các nhóm như bạn bè và cộng đồng xã hội. Hãy dạy các cháu suy nghĩ về tính độc lập và dũng cảm, sẵn sàng trải nghiệm những thứ mới mẻ mà không có cảm giác sợ thất bại. Khuyến khích các cháu sáng tạo với niềm đam mê của chúng vào một bộ môn nghệ thuật nào đó, hoặc tham gia các hoạt động thể thao và thể chất khác. Những ngày nghỉ bạn nên năng cho các cháu đi thăm nhà họ hàng, bạn bè, người thân hoặc đến các khu vui chơi, giải trí - nơi có đông người và bè bạn cùng trang lứa. Bạn cũng không nên xử lý mọi tình huống thay cho các cháu mà hãy dạy trẻ sự sẻ chia, lòng tốt và tự tin để ứng phó với những tình huống giao tiếp, ứng xử trong xã hội.

Chúc gia đình bạn luôn khỏe, vui và hạnh phúc!