Bình luận quốc tế

Tín hiệu tích cực

Mỹ và Trung Quốc vừa kết thúc vòng đàm phán thương mại cấp cao tại Washington. Tại vòng đàm phán lần thứ 13 này, hai bên đã đạt thỏa thuận một phần về những vấn đề liên quan sở hữu trí tuệ, dịch vụ tài chính và mua bán nông sản.

Những cử chỉ thiện chí cho thấy tín hiệu tích cực trong quá trình đàm phán nhằm sớm chấm dứt cuộc chiến thương mại giữa hai nước kéo dài hơn một năm qua. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề gai góc chờ hai bên tiếp tục xem xét và tìm giải pháp đồng thuận trong các vòng đàm phán tới.

Theo thỏa thuận một phần hay còn gọi là "thỏa thuận giai đoạn 1", Mỹ quyết định hoãn kế hoạch tăng thuế từ 25% lên 30% đối với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc dự kiến có hiệu lực từ ngày 15-10 tới. Ðổi lại, Trung Quốc đồng ý mua từ 40 đến 50 tỷ USD nông sản Mỹ, hơn gấp đôi so với mức gần 20 tỷ USD của năm 2017. Như vậy, riêng thị trường Trung Quốc đã mua tới hơn 30% tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản của Mỹ. Thêm vào đó, các đơn hàng xuất khẩu máy bay của hãng Boeing trị giá 20 tỷ USD sang Trung Quốc cũng sẽ được triển khai.

Về lĩnh vực tài chính và tiền tệ, Ðại diện thương mại Mỹ R.Lighthizer cho biết, hai bên đã đạt được một số tiến bộ, gồm mở cửa nền kinh tế Trung Quốc cho các dịch vụ tài chính và ngăn chặn việc thao túng đồng nhân dân tệ. Theo đó, Bắc Kinh đồng ý minh bạch hơn về cách định giá đồng nhân dân tệ và sẽ mở cửa thị trường cho các ngân hàng, nhà cung cấp dịch vụ tài chính hàng đầu của Mỹ.

Về vấn đề sở hữu trí tuệ, một trong những lĩnh vực gai góc vốn làm quan hệ thương mại Mỹ - Trung Quốc leo thang căng thẳng trong thời gian qua, Bắc Kinh đồng ý tăng cường bảo vệ các tài sản trí tuệ của Mỹ. Ðây là thỏa thuận mang tính nguyên tắc vì văn bản vẫn chưa được soạn thảo. Theo kế hoạch, các chi tiết của thỏa thuận này sẽ được thảo luận trong vòng hai đến ba tuần tới để Tổng thống Mỹ D.Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ký khi cả hai nhà lãnh đạo tham dự Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) vào giữa tháng 11 tới.

Thỏa thuận một phần đạt được tại vòng đàm phán thương mại Mỹ - Trung Quốc mới nhất đã đem lại những tín hiệu tích cực cho các thị trường chứng khoán, theo đó giá cổ phiếu trên các thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng điểm mạnh. Chỉ số công nghiệp Dow Jones có lúc tăng hơn 500 điểm.

Trong cuộc gặp Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc tại Nhà trắng sau hai ngày đàm phán thương mại giữa hai nước, Tổng thống Mỹ D.Trump bày tỏ hài lòng khi thấy các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Trung Quốc đạt "tiến bộ lớn giai đoạn 1". Tổng thống D.Trump hy vọng hai bên sẽ tiếp tục nỗ lực, thống nhất văn bản "thỏa thuận giai đoạn 1" trong thời gian sớm nhất, và tiến tới các cuộc đàm phán trong tương lai.

Nhân dịp này, ông Lưu Hạc đã chuyển thông điệp của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Tổng thống D.Trump, khẳng định quan hệ Trung - Mỹ lành mạnh và bền vững sẽ có lợi cho đôi bên và thế giới, đồng thời bày tỏ hy vọng hai bên sẽ cùng nỗ lực thúc đẩy quan hệ song phương dựa trên hợp tác và ổn định, giải quyết bất đồng trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và tăng cường hợp tác vì lợi ích và đưa quan hệ đi đúng đường.

Mặc dù đàm phán thương mại Mỹ - Trung Quốc đã đạt "thỏa thuận giai đoạn 1", tuy nhiên các chuyên gia cho rằng chặng đường phía trước còn rất gian truân, vì vẫn còn "hàng núi" khó khăn và trở ngại cần vượt qua. Trước hết, hai bên cần văn bản hóa những thỏa thuận vừa đạt được trong thời gian sớm nhất. Nếu chậm trễ, điều này có thể dẫn đến nguy cơ đẩy tiến trình thương lượng rơi vào bế tắc. Thứ hai, những vấn đề gai góc nhất, trong đó có cáo buộc rằng Trung Quốc buộc các công ty nước ngoài phải trao các bí mật thương mại để đổi lấy quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc, sẽ được đưa ra thảo luận trong các vòng đàm phán sau. Thêm nữa, chính quyền Mỹ vẫn chưa từ bỏ kế hoạch áp thuế bổ sung 160 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vào ngày 15-12 tới. Trong khi đó, bất đồng giữa hai bên về những tranh cãi liên quan Tập đoàn viễn thông Huawei của Trung Quốc được nhận định là rất khó giải quyết vì chứa đựng cả yếu tố an ninh...

Dù còn những khó khăn, nhưng có thể coi việc Mỹ và Trung Quốc đạt "thỏa thuận giai đoạn 1" là thành công bước đầu, cho phép hai nền kinh tế tránh được leo thang xung đột thương mại trong thời gian trước mắt. Ðồng thời, đây còn là "nước cờ" giúp hai bên "hóa giải" những rủi ro kinh tế ngắn hạn. Theo đó, Tổng thống D.Trump làm dịu được tâm lý bất mãn của nông dân Mỹ, trong khi Trung Quốc tránh được việc bị áp thuế bổ sung trong tháng 10 tới.

Dự luận kỳ vọng những tiến bộ đạt được trong cuộc đàm phán vừa qua sẽ tạo tiền đề cho một thỏa thuận toàn diện mà Tổng thống D.Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể ký kết trong năm nay, giúp chấm dứt cuộc chiến thương mại kéo dài hơn một năm qua, không chỉ gây tổn hại lớn cho hai nền kinh tế hàng đầu thế giới mà còn khiến thị trường toàn cầu chao đảo.