Nguy cơ bùng nổ xung đột mới

Tình hình khu vực biên giới giữa I-xra-en với Li-băng và Xy-ri đang nóng lên, đe dọa châm ngòi một cuộc xung đột mới ở khu vực. Các cuộc tiến công lẫn nhau, giữa quân đội I-xra-en và các lực lượng được cho là thân I-ran ở Li-băng và Xy-ri, có nguy cơ làm leo thang căng thẳng, đẩy khu vực này chìm sâu vào khủng hoảng.

Thủ tướng I-xra-en B.Nê-ta-ni-a-hu cảnh báo Xy-ri và Li-băng sẽ phải chịu trách nhiệm về bất cứ cuộc tiến công nào từ lãnh thổ hai nước này nhằm vào I-xra-en. Lời cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại các khu vực biên giới của I-xra-en với hai quốc gia láng giềng. I-xra-en đã tăng cường lực lượng bộ binh ở khu vực biên giới sau khi xảy ra đụng độ giữa quân đội I-xra-en và các tay súng thuộc phong trào Héc-bô-la ở Li-băng, lực lượng bị I-xra-en cáo buộc được I-ran hậu thuẫn. Phong trào Héc-bô-la tiến công nhằm trả đũa cho một tay súng của tổ chức này chết trong vụ không kích do I-xra-en tiến hành nhằm vào các vị trí của I-ran ở Xy-ri. Thủ tướng Li-băng H.Đi-áp cáo buộc I-xra-en vi phạm chủ quyền Li-băng khi leo thang hành động quân sự nguy hiểm dọc biên giới hai nước. Chính quyền Bây-rút xúc tiến nộp đơn kiện lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về các cuộc tiến công của I-xra-en vào miền nam Li-băng.
 
 Trong khi đó, luôn coi I-ran là “mối đe dọa chiến lược” đối với an ninh quốc gia, I-xra-en tuyên bố không cho phép I-ran hiện diện quân sự gần biên giới phía bắc I-xra-en. Cảnh cáo rằng các lực lượng được I-ran hậu thuẫn ở Li-băng và Xy-ri đang “đùa với lửa”, Thủ tướng I-xra-en tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ bất cứ hành động tiến công nào từ bên ngoài biên giới. Ten A-víp cáo buộc các tay súng Héc-bô-la đang hoạt động ở Xy-ri nhằm thực thi cam kết của I-ran trong việc hỗ trợ Tổng thống Xy-ri B.Át-xát. Lực lượng phòng không Xy-ri gần đây đã đánh chặn nhiều mục tiêu trên bầu trời thủ đô Đa-mát, sau khi các tên lửa I-xra-en được phóng từ cao nguyên Gô-lan vào lãnh thổ Xy-ri. I-xra-en tăng cường không kích các mục tiêu được cho là của lực lượng I-ran và các phương tiện chở vũ khí của nhóm Héc-bô-la trong lãnh thổ Xy-ri.
 
 Trong bối cảnh I-xra-en tăng cường quân đội tới khu vực biên giới phía bắc, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ, Tướng M.Mai-li bất ngờ thăm Ten A-víp, nhằm thảo luận về thách thức an ninh khu vực. Vốn là hai đồng minh chiến lược ở khu vực, I-xra-en và Mỹ luôn phối hợp chặt chẽ đối phó với I-ran. Mới đây, hai chiến đấu cơ của Mỹ đã áp sát một máy bay chở khách của I-ran trên không phận Xy-ri, khi máy bay này đang trên đường từ I-ran tới Li-băng. Theo Bộ Chỉ huy trung tâm Mỹ, máy bay chiến đấu F-15 của Mỹ đã thực hiện hoạt động tuần tra định kỳ, dù động thái này cho thấy Mỹ đang giám sát chặt chẽ các hoạt động của I-ran trong khu vực, trong bối cảnh căng thẳng hai nước gia tăng.
 
 Căng thẳng ở khu vực biên giới I-xra-en có nguy cơ đẩy cả khu vực vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, khi cả Xy-ri và Li-băng đều đang gặp khó khăn kinh tế chồng chất. Gần một triệu người dân sống ở thủ đô Bây-rút của Li-băng có thể không còn khả năng trang trải cho các nhu cầu cơ bản của cuộc sống, do tác động của khủng hoảng kinh tế. Nền kinh tế Li-băng rơi vào suy thoái nghiêm trọng nhất trong lịch sử, đồng nội tệ mất giá 80%, hàng loạt doanh nghiệp phải đóng cửa, tỷ lệ nghèo đói và thất nghiệp tăng cao. Trong khi đó, các cuộc đàm phán về một thỏa thuận cứu trợ khẩn cấp giữa chính phủ Li-băng và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) vẫn bế tắc. Tại Xy-ri, các biện pháp hạn chế nhằm ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19 cũng khiến kinh tế nước này rơi vào khủng hoảng trầm trọng. Giá lương thực ở Xy-ri tăng 240% so cùng kỳ năm ngoái, khiến hơn một nửa dân số rơi vào tình trạng mất an ninh lương thực. Nền kinh tế Xy-ri dự báo sụt giảm khoảng 7% trong năm 2020 và tỷ lệ thất nghiệp hiện là 50%.
 
 Bất ổn triền miên tại Xy-ri đã tạo nên một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng nhất lịch sử, khiến các nước láng giềng của Xy-ri, trong đó có Li-băng, phải oằn mình chống đỡ “gánh nặng người di cư”. Trong bối cảnh khu vực còn khó khăn chồng chất, bất cứ động thái nào làm tăng nguy cơ bùng nổ xung đột đều có thể đẩy khu vực này vào thảm họa. Cộng đồng quốc tế kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, bởi “thùng thuốc súng” ở khu vực Trung Đông có thể bị kích hoạt bất cứ lúc nào.