Quyết liệt hơn nữa trong công tác thu Bảo hiểm xã hội

Số liệu của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho thấy, đến hết tháng 6-2019, cả nước đã có khoảng 14,5 triệu người tham gia BHXH; số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) là 84,746 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ BHYT là 89,3% số dân... Tuy nhiên, nhiệm vụ của ngành trong thực hiện chỉ tiêu công tác thu và phát triển BHXH bắt buộc, tự nguyện... vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.

Lãnh đạo BHXH Việt Nam phát biểu tại Hội nghị trực tuyến về công tác thu BHXH, BHYT.
Lãnh đạo BHXH Việt Nam phát biểu tại Hội nghị trực tuyến về công tác thu BHXH, BHYT.

Tập trung phát triển đối tượng tham gia

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam về công tác thu BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) sáu tháng đầu năm cho thấy, BHXH các địa phương trong cả nước đã có nhiều nỗ lực trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT... Tính đến ngày 30-6, cả nước phát triển được 14,483 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, tăng 30.593 người so với tháng 12-2018; 405.695 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 82,7% kế hoạch giao, tăng 42.411 người so với tháng 5-2019; 84,746 triệu người tham gia BHYT đạt 99,5% kế hoạch giao và đạt tỷ lệ bao phủ 89,3% số dân (vượt 1,2% so với Quyết định số 1167/QÐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ giao). Trong đó, các địa phương, như: Ninh Bình, Bắc Giang, Phú Thọ, Nghệ An, Thanh Hóa, Vĩnh Long, An Giang…, có tỷ lệ phát triển tham gia BHXH bắt buộc cao.

Thông qua việc khai thác cơ sở dữ liệu do cơ quan thuế cung cấp, riêng trong tháng 6-2019, cơ quan BHXH các địa phương đã khai thác thêm được 2.997 đơn vị với 20.881 lao động tham gia BHXH, nâng tổng số sáu tháng đầu năm có 44.323 đơn vị với 497.453 lao động tham gia BHXH bắt buộc. Sáu tháng, toàn ngành thu BHXH, BHYT, BHTN được 171.271 tỷ đồng, đạt 47,6% kế hoạch. Tuy nhiên, tổng số nợ BHXH, BHYT, BHTN còn cao (không bao gồm số nợ của Vinashin, Vinaline) là 16.044 tỷ đồng, chiếm 4,46% số phải thu, trong đó số tiền nợ phải tính lãi là 6.618 tỷ đồng. Trong đó, có 29.922 đơn vị nợ từ ba đến sáu tháng với số tiền 940 tỷ đồng (giảm hơn 3.561 đơn vị với 189 tỷ đồng); 13.243 đơn vị nợ từ sáu đến 12 tháng (tăng 3.164 đơn vị); 16.187 đơn vị nợ hơn 12 tháng (tăng 940 đơn vị) so với tháng 5-2019; bên cạnh đó, vẫn còn một số địa phương chậm đóng BHYT từ nguồn ngân sách nhà nước.

Báo cáo tình hình thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN của Vụ Thanh tra - Kiểm tra (BHXH Việt Nam) cho thấy, sáu tháng đầu năm, BHXH các địa phương đã tiến hành thanh, kiểm tra tại 9.529 đơn vị, đã phát hiện 10.679 lao động thuộc đối tượng phải tham gia nhưng chưa tham gia, hoặc đóng thiếu thời gian với số tiền phải truy đóng 41,149 tỷ đồng; 10.239 lao động tham gia thiếu mức quy định với số tiền phải truy đóng 9,263 tỷ đồng. Qua thanh, kiểm tra cũng đã ban hành 276 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền phải thu 11,028 tỷ đồng và đã thu được 6,602 tỷ đồng...

Tăng cường thanh tra đột xuất

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác thu BHXH, BHYT tháng 7, BHXH Việt Nam tổ chức vừa qua, Trưởng ban Thu (BHXH Việt Nam) Dương Văn Hào cho biết: Nhiệm vụ công tác thu sáu tháng cuối năm rất nặng nề, nhất là công tác thu hồi nợ BHXH; theo kế hoạch sáu tháng cuối năm, toàn ngành phải có 819 nghìn người tham gia BHXH bắt buộc; 85 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện và 683.761 người tham gia BHYT, mới hoàn thành nhiệm vụ. Vì vậy, BHXH các địa phương cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các sở, ban, ngành liên quan để cùng nhau tháo gỡ khó khăn và hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2019.

Như tại TP Ðà Nẵng, sáu tháng qua, trên địa bàn đã giảm 4.357 đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Theo BHXH TP Ðà Nẵng, số đơn vị doanh nghiệp mới tham gia BHXH phần lớn là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ; nhiều đơn vị sử dụng lao động với đối tượng hưu trí cho nên không thuộc diện tham gia BHXH. Tỷ lệ nợ đọng BHXH hiện cao so với tỷ lệ bình quân chung toàn quốc. Ðể thực hiện hiệu quả kế hoạch được giao, BHXH TP Ðà Nẵng xác định kiên trì đôn đốc thu và tập trung thanh tra đột xuất với những đơn vị nợ…, đây cũng là thực tế đang diễn ra tại nhiều địa phương. Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam cũng chỉ ra một số hạn chế, như: một số BHXH địa phương còn chưa chấp hành nghiêm các quy định về công tác khai thác, phát triển đối tượng, đôn đốc thu và thu nợ; chưa quyết liệt chỉ đạo công tác phát triển đối tượng, đôn đốc thu nợ dẫn đến khó hoàn thành các chỉ tiêu về phát triển đối tượng do Chính phủ giao...

Phó Trưởng ban Thu Ðinh Duy Hùng đề nghị, Giám đốc BHXH các địa phương phải giao chỉ tiêu cụ thể và đánh giá kết quả công tác đối với từng cán bộ thu trong việc rà soát dữ liệu thuế, phát triển người tham gia BHXH bắt buộc; đôn đốc thu, giảm nợ... Ðồng thời, để hoàn thành nhiệm vụ năm 2019, BHXH các tỉnh, thành phố cần tập trung khai thác dữ liệu thuế phục vụ phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT; đẩy mạnh công tác thanh tra chuyên ngành phục vụ phát triển đối tượng và giảm nợ; thanh tra theo kế hoạch; thanh tra chuyên ngành đột xuất đối với các đơn vị nợ, đơn vị chưa tham gia BHXH, hoặc tham gia BHXH chưa đủ số lao động. Ðối với đơn vị có hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN phải kiên quyết xử phạt; phối hợp chặt chẽ Sở Tài chính, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chuyển tiền đóng, hỗ trợ đóng BHYT cho đối tượng đúng thời hạn...

Tại hội nghị, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Ðình Liệu yêu cầu, BHXH các địa phương phải tăng cường thanh tra đột xuất đơn vị nợ BHXH, đơn vị đã đăng ký BHXH nhưng đóng chưa đủ số lao động, hoặc chưa đúng mức lương... Cùng với đó, BHXH các địa phương phải chủ động, tích cực phối hợp bưu điện rà soát, mở hội nghị phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Ðối với các bưu điện tỉnh, thành phố đã hoàn thành chỉ tiêu phát triển BHXH tự nguyện, tiếp tục giao thêm chỉ tiêu phù hợp địa phương. Tiếp tục phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình thông qua hình thức hội nghị tuyên truyền vận động.

Thực hiện Công văn số 341 của BHXH Việt Nam, trong tháng 6-2019, tổng số đơn vị đã ban hành quyết định thanh tra đột xuất trên toàn quốc là 1.290 trong số 14.184 đơn vị, đạt tỷ lệ 9,1% so với tổng số đơn vị thuộc diện phải thanh tra trong tháng 6. Một số tỉnh, thành phố ban hành nhiều quyết định thanh tra đột xuất như: Hà Nội (188 đơn vị), TP Hồ Chí Minh (117 đơn vị), Ðồng Tháp (45 đơn vị), Nghệ An (62 đơn vị), Quảng Bình (40 đơn vị)... Bên cạnh đó, trong tháng 6-2019, BHXH và Bưu điện các địa phương cũng tổ chức được 1.686 hội nghị tuyên truyền phát triển BHXH tự nguyện, với 82.348 người tham gia.