Sớm thích nghi dạy, học trực tuyến

Dạy và học trực tuyến là giải pháp tình thế khi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, tuy nhiên cũng gợi mở hướng đi mới trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. 

Học trực tuyến là giải pháp hữu hiệu khi dịch Covid-19 bùng phát.
Học trực tuyến là giải pháp hữu hiệu khi dịch Covid-19 bùng phát.

Nhiều tiện ích

Để ứng phó dịch Covid-19, bảo đảm chương trình học đúng tiến độ, từ ngày 22-2, bốn cơ sở đào tạo của Cao đẳng FPT Polytechnic tổ chức dạy học trực tuyến (DHTT). Do có kinh nghiệm DHTT tất cả các môn học từ đợt dịch đầu năm 2020 và đã triển khai DHTT một số môn học trước đó nên cả giáo viên và sinh viên không còn bỡ ngỡ. Hiệu trưởng Vũ Chí Thành nhấn mạnh, nhà trường chú trọng đào tạo khả năng quản trị và tự học của người học và thích nghi với học trực tuyến là một trong những bước đệm giúp các em thích ứng với biến chuyển của xã hội. 

Trường cao đẳng FPT Polytechnic đã thành lập một phòng chuyên về phát triển chương trình, nghiên cứu phát triển học liệu. Cô giáo Mã Phương Uyên chia sẻ, lúc đầu có chút băn khoăn về phương pháp dạy học mới, nhưng sau một thời gian tập huấn và tìm hiểu thêm các ứng dụng hỗ trợ, lại thấy DHTT là trải nghiệm thú vị và hữu ích, chất lượng các buổi học dần tốt hơn. Còn giảng viên Trần Thị Bích Phương chọn cách tổ chức thêm trò chơi để tạo không khí học tập hào hứng, sinh viên tiếp thu tốt hơn.

Với hai phòng B-leraning hiện đại, các giảng viên Đại học Bách khoa Hà Nội giảng dạy tại studio cách âm và có tracking camera ghi hình, file ghi hình được biên tập kỹ lưỡng bảo đảm chất lượng. Toàn bộ cán bộ, giảng viên, sinh viên, học viên cao học tại trường đều có tài khoản nên chủ động lưu trữ và khai thác dữ liệu, không phụ thuộc việc phải tới trường. Nhà trường còn hỗ trợ cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn mượn máy tính, khuyến khích giảng viên khai thác nguồn học liệu mở trên mạng xây dựng bài giảng phong phú, sinh động. Đáng mừng là dù học trực tuyến nhưng sinh viên có ý thức học tập nghiêm túc, chất lượng vẫn bảo đảm, phổ điểm không giảm so dạy học tập trung.

Với DHTT, tại một địa điểm bất kỳ người giảng có thể giảng dạy và sinh viên tham gia học tập bằng máy tính hoặc điện thoại cài đặt app, không mất thời gian di chuyển. Với nhiều trường, môn học có đông giảng viên thỉnh giảng, DHTT là ưu thế vì người dạy linh hoạt bố trí thời gian hợp lý để giảng dạy, không phải tới trường, góp phần giảm bớt áp lực giao thông. Giảng viên ở nước ngoài vẫn có thể tham gia giảng dạy, sinh viên đi thực tập ở nước ngoài vẫn có thể trao đổi online với các thầy cô để hoàn thành đề án, dự án tốt nghiệp, sinh viên nợ môn có thể đăng ký theo học ở cơ sở khác của trường để “trả nợ” môn, kịp tiến độ hoàn thành các tín chỉ bảo đảm ra trường đúng hạn. 

Sinh viên Đàm Ngọc Hà, lớp PB15391 - Du lịch Cao đẳng FPT Polytechnic chia sẻ, học trực tuyến trong mùa dịch là phương án tối ưu, giảm thiểu khả năng lây lan của dịch bệnh, giúp hoàn thành chương trình học đúng hạn, kích thích khả năng tự học, tự rèn luyện của sinh viên.

Những hạn chế

Phản hồi của một số sinh viên Cao đẳng FPT Polytechnic là vẫn thích học trên lớp vì trực tiếp giao tiếp, tương tác với thầy cô và các bạn không chỉ qua lời nói mà còn bằng hành động. Sinh viên Nguyễn Bùi Phương Nam, lớp PB15391 - Du lịch không hào hứng lắm với học online vì tốc độ nhanh, đòi hỏi tập trung cao độ, tương tác qua màn hình hạn chế, vẫn có trường hợp sinh viên làm bài thi online ở nhà có thể gian lận dù trường có quy định giám sát chặt chẽ. Sinh viên Lương Thị Duyên, lớp PB15321 DIG - marketing kể, có lúc đang học thì mất điện, mạng internet chập chờn, thảo luận nhắn tin trong nhóm nhưng chậm nhận được phản hồi, không sôi nổi như trao đổi trực tiếp. Học trực tuyến đòi hỏi tính tự giác cao, chuẩn bị bài trước, tuy nhiên có bạn chủ quan, không đầu tư thời gian tìm hiểu, nghiên cứu trước bài học.

Không có tương tác trực tiếp nên cảm xúc khi DHTT bị hạn chế. Ths Nguyễn Thùy Linh, giảng viên khoa Tài chính - Ngân hàng, Đại học Mở Hà Nội từng học ở nước ngoài, thông thạo công nghệ nên DHTT khá thuận lợi, không vất vả như một số thầy cô lớn tuổi, tiếp cận công nghệ khó khăn, trong khi DHTT đòi hỏi đầu tư bài giảng công phu, ngoài slide bổ sung thêm phần tương tác, các video, còn phải soạn nhiều bài tập hơn. Chưa kể sinh viên dễ bị phân tâm so trên lớp bởi tác động ngoại cảnh, dễ căng thẳng, mệt mỏi khi thời gian học trực tuyến quá lâu trong một buổi học, trao đổi qua group, trao đổi trực tuyến diễn đạt không hết ý bằng trực tiếp.

Có thể thấy, dạy học tập trung và DHTT đều có ưu, nhược điểm riêng. Vấn đề đặt ra là tính toán sao cho cân đối để tích hợp hài hòa, áp dụng phù hợp cho từng môn học (có môn học 100% trực tuyến, có môn tỷ lệ 20 - 30% DHTT và 60 - 70% dạy học tập trung) bảo đảm chất lượng đào tạo. Với những trường chưa tự chủ, học phí không cao, việc đầu tư xây dựng hạ tầng công nghệ, cơ sở dữ liệu phục vụ đào tạo trực tuyến đòi hỏi chi phí đầu tư lớn, rất cần được tạo điều kiện hỗ trợ ban đầu. DHTT cũng cần được chuẩn bị chu đáo, triển khai quyết liệt, kiên trì theo lộ trình và chiến lược dài hơi, không thể “đốt cháy giai đoạn”.