Nhiều thị trường có nhu cầu
Theo Cục Quản lý lao động (LĐ) ngoài nước, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, trong sáu tháng đầu năm 2020, Việt Nam có 33 nghìn LĐ đi làm việc ở nước ngoài (tập trung chủ yếu ba tháng đầu năm). Đây là con số thấp kỷ lục nhất từ trước tới nay. Tuy nhiên, ngay sau khi tình hình dịch Covid-19 có chuyển biến tích cực, nhiều thị trường có nhu cầu tiếp nhận LĐ Việt Nam để khôi phục sản xuất.
Ông Nguyễn Gia Liêm, Phó Cục trưởng Quản lý LĐ ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, đến nay, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) là hai quốc gia và vùng lãnh thổ không áp dụng quy định dừng tiếp nhận LĐ nước ngoài nhập cảnh vào làm việc mà vẫn đang tiếp tục mở cửa thị trường cho LĐ nước ngoài. Các doanh nghiệp ở khu vực này cũng có khả năng đáp ứng được các yêu cầu về địa điểm cách ly, thời gian cách ly cũng như việc giám sát thực hiện cách ly cho LĐ nước ngoài.
Đáng chú ý, thị trường Hàn Quốc đang có những tín hiệu tích cực trong việc mở rộng nhu cầu đón LĐ nước ngoài. Cụ thể ngày 9-4-2020, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 41/NQ-CP cho phép Bộ LĐ-TB&XH tiếp tục hướng dẫn các địa phương thực hiện thí điểm “Chương trình lao động thời vụ Hàn Quốc” theo thỏa thuận hợp tác giữa các địa phương của hai nước.
Sau khi thống nhất với các cơ quan liên quan, ngày 4-8, Bộ LĐ-TB&XH đã ban hành Công văn số 2915/LĐ-TB&XH-QLLĐNN hướng dẫn đàm phán ký kết, thực hiện thỏa thuận với địa phương Hàn Quốc để đưa người LĐ đi làm việc thời vụ. Đây được xem là tín hiệu tích cực để Việt Nam mở rộng đưa LĐ đi làm việc ở thị trường Hàn Quốc.
Trước đó, trong hai năm 2018, 2019 việc triển khai thí điểm “Chương trình LĐ thời vụ Hàn Quốc” bước đầu mang lại những kết quả khả quan. Trong giai đoạn này, cả nước đưa gần 1.000 người LĐ đi làm việc thời vụ tại Hàn Quốc. Sau ba tháng làm việc trên đất nước bạn, kết thúc hợp đồng, mỗi người LĐ có khoản thu nhập khoảng 80 - 100 triệu đồng. Đây là chương trình tạo điều kiện cho người LĐ, đặc biệt người LĐ nghèo, LĐ lớn tuổi và làm nông nghiệp có cơ hội đi làm việc ở nước ngoài để nâng cao thu nhập.
Bên cạnh đó, thị trường Nhật Bản cũng đang có nhu cầu cao về tiếp nhận LĐ Việt Nam, tập trung ở các lĩnh vực: Nông nghiệp, chăm sóc người cao tuổi, chế biến suất ăn, thực phẩm... Từ ngày 29-7, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam đã tiếp nhận hồ sơ xin cấp mới visa cho công dân Việt Nam. Theo đó, người mang quốc tịch Việt Nam sinh sống trong nước, sử dụng chuyến bay thẳng giữa Việt Nam và Nhật Bản sẽ được cấp visa vào Nhật Bản với mục đích LĐ, lưu trú dài hạn theo các tư cách: Kinh doanh, quản lý; thuyên chuyển công tác nội bộ; kỹ sư, trí thức, nghiệp vụ quốc tế; điều dưỡng; LĐ có trình độ cao; hoạt động đặc định (khởi nghiệp, hộ lý, điều dưỡng, ứng viên hộ lý, ứng viên điều dưỡng).
Phải hết sức thận trọng
Tuy có những tín hiệu tích cực nhưng kế hoạch đưa người LĐ ra nước ngoài làm việc theo hợp đồng trong năm 2020 chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt trong bối cảnh các thị trường lớn như Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc vẫn đang kiểm soát chặt chẽ nhập cảnh. Riêng ở Nhật Bản, do chính sách hạn chế nhập cảnh, từ đầu năm đến nay, hàng nghìn LĐ đã ký kết hợp đồng với các nghiệp đoàn của nước này vẫn chưa thể xuất cảnh.
Cục Quản lý LĐ ngoài nước cho biết, trước những diễn biến mới của tình hình dịch Covid-19 ở trong và ngoài nước, căn cứ tình hình LĐ Việt Nam làm việc ở nước ngoài, chính sách tiếp nhận LĐ nước ngoài của các quốc gia và vùng lãnh thổ, Cục sẽ có hướng dẫn cụ thể cho doanh nghiệp. Cơ quan này cũng đã trình Bộ LĐ-TB&XH ban hành công văn hướng dẫn doanh nghiệp đưa người LĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài tại các thị trường đã an toàn và có nhu cầu tiếp nhận LĐ Việt Nam.
Trước mắt, theo chỉ đạo của Bộ LĐ-TB&XH và Cục Quản lý LĐ ngoài nước, doanh nghiệp phải nghiêm túc thực hiện các hướng dẫn của cơ quan chức năng địa phương về phòng, chống dịch Covid-19 trong công tác tư vấn, tuyển chọn, đào tạo, giáo dục định hướng cho người lao động. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải chủ động trao đổi ý kiến với đối tác nước ngoài trên cơ sở chính sách, quy định về xuất, nhập cảnh và tiếp nhận LĐ để bảo đảm người LĐ nhập cảnh hợp pháp, an toàn cũng như quyền lợi được bảo đảm trong trường hợp phải thực hiện cách ly sau khi nhập cảnh.
