Nhiều dư luận trái chiều
Thời gian gần đây, dư luận xã hội xuất hiện nhiều ý kiến cho rằng sách Tiếng Việt lớp 1, tập 1 bộ “Cánh Diều” sử dụng từ ngữ mà dư luận cho là “khó hiểu”, “câu chuyện thiếu tính giáo dục”. Các từ như “nhá”, “thở hí hóp”, “gà nhí”, “gà nhép” được cho là “đến người lớn còn phải tra mạng” để biết nghĩa đúng của từ… GS Nguyễn Lân Dũng, Ủy viên Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực có ý kiến rằng, SGK Tiếng Việt trong bộ Cánh Diều không ổn. Học sinh lớp 1 không thể học Lev Tolstoy (nhà văn Nga) hay ngụ ngôn La Fontaine. Mặt khác, các tác giả cuốn sách sửa tác phẩm cũng không được, vì thế dư luận bức xúc là đúng.
TS Phạm Tất Thắng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội có ý kiến rằng, quá trình biên soạn, phê duyệt các bộ SGK mới đã được thực hiện theo đúng quy định trong Luật Giáo dục, Nghị quyết 88/2019/QH14. Tức là bộ sách đã được thẩm định, đã đủ điều kiện thì mới được phê duyệt, được đưa vào vận hành, các trường học cũng đã cân nhắc để lựa chọn cho học sinh học. Do đó, sách Tiếng Việt lớp 1 trong bộ Cánh Diều do Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Hà Nội và Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh biên soạn chỉ có một số khiếm khuyết nào đó, còn về cơ bản là đáp ứng yêu cầu.
Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Hữu Độ cho biết, Hội đồng Thẩm định SGK quốc gia, với một phần ba số thành viên hội đồng là các giáo viên đang dạy học trực tiếp đã thẩm định năm bộ sách này, sau đó chuyển lên Bộ trưởng GD&ĐT phê duyệt. Trải qua quy trình này, nhiều lỗi trong bản thảo SGK đã được yêu cầu chỉnh sửa, hoàn thiện. Hầu hết các địa phương chọn ít nhất ba bộ SGK trở lên, trong đó 36 tỉnh chọn cả năm bộ. Quá trình lựa chọn, phê duyệt từng bộ SGK lớp 1 theo chương trình mới rất công phu, nhưng không thể tránh khỏi có những sai sót, bởi thực tế đã có nhiều cuốn SGK dù được tái bản nhiều lần vẫn còn “sạn”.
Tiến đến SGK chỉ là một trong các nguồn học liệu
Trước đó, qua phản ánh của báo chí, xã hội về việc sách giáo khoa (SGK) môn Tiếng Việt lớp 1 có một số nội dung chưa phù hợp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã chỉ đạo Bộ GD&ĐT nghiên cứu, tiếp thu một cách rất cầu thị, khoa học. Tối 11-10, Bộ GD&ĐT đã có công văn gửi Hội đồng quốc gia thẩm định SGK môn Tiếng Việt lớp 1, đề nghị Hội đồng rà soát, kiểm tra các nội dung báo chí nêu; báo cáo của Hội đồng thẩm định gửi về Bộ GD&ĐT trước ngày 17-10.
TS Phạm Tất Thắng cho rằng, việc sửa toàn diện cuốn sách phải chờ đến tái bản lần sau. Còn với hiện tại, Hội đồng Thẩm định SGK quốc gia phải lắng nghe các ý kiến mà xã hội phản ánh để chỉnh sửa. Với những nội dung mà dư luận phản ánh đã học qua rồi thì thôi, sẽ tiến hành chỉnh sửa trong lần tái bản; còn những nội dung chưa học tới thì phải rà soát kỹ, xem có vấn đề gì thì phải chỉnh sửa ngay, có thể bằng cách phát hành đính chính để phục vụ việc dạy và học của giáo viên, học sinh. Trách nhiệm này thuộc về Hội đồng Thẩm định SGK quốc gia. SGK là do hội đồng thẩm định, nay có ý kiến dư luận thì hội đồng phải kiểm tra kỹ lại một lần nữa, xem sách đã bảo đảm chất lượng chưa, nếu còn gì khiếm khuyết, sai sót, hiệu chỉnh được cho những phần còn lại thì phải chỉnh sửa.
Băn khoăn về việc thẩm định SGK Tiếng Việt trong bộ Cánh Diều, GS Nguyễn Lân Dũng cho rằng: “Theo tôi, Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực phải đứng ra tổ chức hội thảo về vấn đề đánh giá lại SGK Tiếng Việt trong bộ Cánh Diều; hội thảo phải có sự tham gia của đông đủ các giáo viên để lắng nghe tiếng nói của chính những người trong cuộc”.
Trước vấn đề này, Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, Bộ GD&ĐT sẽ mở rộng thêm các kênh góp ý, phản biện nội dung các bộ SGK mới ngay từ khi nhóm tác giả, nhà xuất bản đề xuất bản thảo thẩm định. Không chỉ dừng lại ở mức độ có sách tốt mà cần chú trọng hơn nữa đến công tác tập huấn giáo viên, có những giải pháp phù hợp để phụ huynh đồng hành cùng giáo viên triển khai tốt việc dạy và học theo chương trình mới.
Bộ GD&ĐT cũng sẽ đẩy mạnh việc biên soạn các bài giảng điện tử với sự tham gia của tất cả các giáo viên, từ đó lựa chọn ra những bài giảng hay nhất, tốt nhất, trao đổi kinh nghiệm để có phương pháp giảng dạy hiệu quả nhất. Từng bước đa dạng hóa nguồn học liệu cho giáo viên, tiến đến SGK chỉ còn là một trong những nguồn học liệu tham khảo để dạy học.
