Cần chấn chỉnh việc mua sắm thiết bị, vật tư y tế ở Bắc Kạn

Nhiều năm qua, việc mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế ở tỉnh Bắc Kạn xảy ra thiếu sót, vi phạm các quy định pháp luật trong đầu tư công. Nhiều thiết bị mua về chưa đưa vào sử dụng, nhiều gói thầu mua sắm vật tư y tế thực tế đạt thấp so giá trị trúng thầu.

Bệnh viện đa khoa Bắc Kạn được mua sắm 11 thiết bị, máy móc từ tháng 3 nhưng đến tháng 12-2019 chỉ đưa được ba thiết bị vào sử dụng. 
Bệnh viện đa khoa Bắc Kạn được mua sắm 11 thiết bị, máy móc từ tháng 3 nhưng đến tháng 12-2019 chỉ đưa được ba thiết bị vào sử dụng. 

1. Năm 2018, tại tỉnh Bắc Kạn, việc thiếu trách nhiệm, chậm hoàn thiện thủ tục đấu thầu, thanh toán mua sắm thiết bị y tế cho Bệnh viện (BV) đa khoa Bắc Kạn, dẫn tới số vốn đã giao hết hạn thanh toán, không được chuyển nguồn, bị thu lại theo quy định. Vì vậy, hai thiết bị hiện đại là hệ thống chụp mạch Angio một bình diện cảm biến phẳng và hệ thống chụp cộng hưởng từ trị giá hàng chục tỷ đồng nằm “đắp chiếu”. Hệ quả là tỉnh phải “bấm bụng” bỏ ra số tiền này để thanh toán cho nhà thầu mà chưa biết lấy nguồn nào bù vào. Những tưởng, việc sai sót chỉ xảy ra ở dự án lớn, thì vừa qua, ngành chức năng tỉnh Bắc Kạn lại phát hiện việc mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư y tế, hóa chất từ năm 2014 đến 2018 cũng có nhiều vấn đề, thậm chí sai phạm.

Theo Kết luận của Thanh tra tỉnh Bắc Kạn, giai đoạn 2014 - 2018, hằng năm, Sở Y tế không xây dựng kế hoạch mua sắm theo quy định tại Điều 61, Nghị định số 77/2015/NĐ-CP ngày 10-9-2015 của Chính phủ về kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm. Tìm hiểu được biết, giai đoạn 2014 - 2018, Bắc Kạn đầu tư gần 10 tỷ đồng để mua trang thiết bị y tế thuộc đề án BV vệ tinh chuyên ngành Tim mạch và Ung bướu tỉnh Bắc Kạn. Ngày 22-10-2018, Sở Tài chính có văn bản đề nghị thẩm định giá máy móc thuộc đề án này, trong đó, Sở Tài chính “giới thiệu” luôn nhà thầu thẩm định giá là Công ty CP thẩm định giá BCTVALUE thẩm định giá gói thầu mua sắm này; đề nghị Sở Y tế ký kết hợp đồng với công ty này để thẩm định giá. Căn cứ văn bản này, Sở Y tế triển khai thực hiện. Ngày 26-10-2018, Sở Y tế ban hành quyết định phê duyệt kết quả chỉ định thầu đơn vị thẩm định giá gói thầu với giá trị gói thầu hơn 27 triệu đồng. Như vậy, Sở Y tế lựa chọn nhà thầu thẩm định giá không có kế hoạch lựa chọn nhà thầu tư vấn là trái quy định tại Điều 34, 35, 36, 37, Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 ngày 26-11-2013.

Sau khi được UBND tỉnh duyệt, từ cuối tháng 11-2018, Sở Y tế Bắc Kạn triển khai kế hoạch đấu thầu gói thầu mua sắm với giá trị hơn 9,8 tỷ đồng. Trong quá trình mua sắm, Sở thực hiện thêm gói thầu tư vấn giám sát lắp đặt trang thiết bị với trị giá gói thầu hơn 74 triệu đồng, đơn vị trúng thầu là Công ty CP VTM Việt Nam. Ngày 29-3-2019, Sở Y tế tổ chức nghiệm thu hoàn thành, đưa vào sử dụng chín thiết bị, như: máy điện tim gắng sức loại chạy thảm, máy sốc điện, máy điện tim, hệ thống UPS online…

2. Tuy nhiên, theo Thanh tra tỉnh Bắc Kạn, quyết định phê duyệt của UBND tỉnh về việc mua sắm trang thiết bị y tế thuộc đề án BV vệ tinh chuyên ngành Tim mạch và Ung bướu Bắc Kạn không hề có gói thầu tư vấn giám sát lắp đặt thiết bị y tế. Việc Sở Y tế ký hợp đồng tư vấn Công ty CP VTM Việt Nam để giám sát lắp đặt trang thiết bị y tế như vậy là chưa được duyệt. Chưa kể, việc mua sắm thiết bị này là thực hiện mua sắm tập trung (ngoài thuốc) quy định tại Khoản 1, Điều 72 và căn cứ Khoản 3, Điều 80, Nghị định số 151/2017/NĐ-CP, không quy định việc phải giám sát khi bàn giao tiếp nhận tài sản. Vì vậy, việc giám sát lắp đặt tài sản (thiết bị) không có cơ sở để thực hiện (theo ý kiến của Sở Tài chính). Các thiết bị đã được nghiệm thu, đưa vào sử dụng từ ngày 29-3-2019, tuy nhiên đến tháng 12-2019, chỉ có ba thiết bị sử dụng, còn chín thiết bị chưa sử dụng lần nào, triển khai chưa đầy đủ nội dung đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt.

Giai đoạn sáu tháng cuối năm 2013 đến năm 2018, Sở Y tế Bắc Kạn đã đấu thầu mua sắm vật tư y tế, hóa chất sinh phẩm với tổng trị giá các gói thầu hơn 171 tỷ đồng. Tuy nhiên, tất cả các gói thầu này đều rơi vào tình trạng lập kế hoạch mua sắm vật tư, hóa chất không sát thực tế; lập kế hoạch mua sắm chưa căn cứ theo kết quả sử dụng năm trước, định mức sử dụng của thiết bị và mô hình bệnh tật, do đó kết quả mua sắm hằng năm của các cơ sở y tế công lập luôn đạt thấp (chỉ từ hơn 39% đến hơn 64%) theo kết quả trúng thầu. Cũng như việc mua sắm thiết bị y tế, trong mua sắm vật tư, hóa chất, Sở Tài chính Bắc Kạn cũng “giới thiệu” luôn tên đơn vị thẩm định giá nhằm bảo đảm tiến độ thực hiện nhưng không hướng dẫn Sở Y tế thực hiện lựa chọn nhà thầu là không đúng quy định; Sở Y tế chỉ định nhà thầu thẩm định giá theo văn bản đề nghị của Sở Tài chính mà không có kế hoạch lựa chọn nhà thầu là sai quy định tại Điều 33, Luật Đấu thầu. Các cơ sở y tế đều không có bản thanh lý hợp đồng đã ký kết do phần lớn các hợp đồng không mua hết số lượng…

Nhằm chấn chỉnh những vi phạm rõ ràng trong hoạt động mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm, Thanh tra tỉnh Bắc Kạn đã yêu cầu Sở Y tế thu hồi nộp ngân sách nhà nước số tiền hơn 74 triệu đồng gói thầu giám sát lắp đặt trang thiết bị y tế. Tuy nhiên, với việc trong gần 5 năm trời mà những vi phạm vẫn lặp đi, lặp lại ở việc mua sắm vật tư y tế, hóa chất, sinh phẩm thì rõ ràng, tỉnh Bắc Kạn cần có biện pháp xử lý kiên quyết, không để tái diễn thêm.