Trả đúng tên cho nhà ở xã hội

Không ít trường hợp người mua được nhà ở xã hội (NƠXH) tìm cách bán hưởng lợi, hoặc cho thuê lại sai quy định. Trong khi đó, giá NƠXH ngày một cao khiến dư luận nghi ngờ chính sách nhà ở dành cho người thu nhập thấp đang nguy cơ bị biến tướng.

Khu nhà ở xã hội Ecohome1 (Bắc Từ Liêm, Hà Nội).
Khu nhà ở xã hội Ecohome1 (Bắc Từ Liêm, Hà Nội).

Để được mua NƠXH, người mua phải đáp ứng đủ các điều kiện khi xét hồ sơ điều kiện mua. Thế nhưng, thời gian vừa qua rất nhiều đối tượng được mua NƠXH đã “vô tư” bán lại.

Đơn cử, dự án NƠXH Phúc Đồng (Long Biên, Hà Nội) dự kiến bàn giao vào cuối năm 2019, nhưng đến thời điểm này các sàn bất động sản vẫn đua nhau rao bán với giá chênh từ 100 - 200 triệu đồng/căn hộ. Theo giới thiệu nhân viên môi giới một sàn bất động sản, việc mua bán này là thỏa thuận giữa người có nhu cầu với chủ nhà diện được mua NƠXH đã ký được hợp đồng. Thỏa thuận hai bên cũng chỉ bằng giấy viết tay và sau 5 năm mới đủ điều kiện sang tên chính thức theo quy định của Nhà nước. Ngoài số tiền khách mua phải trả giá gốc cho chủ nhà, người có nhu cầu mua phải chịu thêm khoản chênh tùy vào từng căn hộ và số tầng. Căn ban-công đông nam tầng đẹp có giá chênh cao hơn hẳn những căn hộ có ban-công hướng khác.

Tại dự án NƠXH Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội) đưa vào sử dụng bốn năm nay cũng xảy ra tình trạng người dân tìm cách rao bán căn hộ của mình. Chị H.M, chủ một căn hộ tại đây cho hay: “Hiện nhà tôi đã có sổ đỏ và chỉ còn một năm nữa là được phép chuyển nhượng chính thức. Giá gốc căn hộ gần 14 triệu đồng/m2 nhưng hiện thị trường lên 22 triệu đồng/m2, thấy lãi thì tôi bán. Do chưa được phép chuyển nhượng nên chỉ thỏa thuận miệng và khách có thể cầm ngay sổ đỏ, đợi hơn một năm nữa sẽ chính thức sang tên”.

Ngoài bán trái quy định, các đối tượng còn “vô tư” cho thuê lại căn hộ. Tại dự án NƠXH Phạm Văn Đồng (Bắc Từ Liêm, Hà Nội), giá cho thuê tại đây thường từ 5-7 triệu đồng/căn hộ. “Nhiều người còn cho thuê lại làm văn phòng vì khu này gần mặt đường và trung tâm”, một người sống trong tòa nhà cho biết. Còn người dân tại khu NƠXH Ngô Thì Nhậm (Hà Đông) cũng thắc mắc dù là khu nhà ở dành cho đối tượng thu nhập thấp nhưng tầng hầm tòa nhà quá tải vì nhiều ô-tô, thậm chí có cả những ô-tô hạng sang.

Ông Nguyễn Chí Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, việc xét duyệt hồ sơ ban đầu là của chủ đầu tư. Chủ đầu tư có trách nhiệm phát hiện và loại những hồ sơ vi phạm như: xác nhận hồ sơ sai, đã từng mua dự án NƠXH... Khi hồ sơ người mua nhà nộp lên Sở Xây dựng Hà Nội, một lần nữa sở này có trách nhiệm rà soát lại, dùng phần mềm tra cứu hồ sơ sẽ phát hiện ngay những trường hợp đã mua NƠXH trước đó. “Qua rà soát các hồ sơ mua nhà từ trước đến nay vẫn có trường hợp đã mua nhà một lần nhưng chủ đầu tư không phát hiện ra”, ông Dũng nói.

Theo luật sư Nguyễn Hằng Nga, Đoàn luật sư Hà Nội, tiêu chí để lựa chọn người mua NƠXH khá gắt gao, trải qua nhiều bước thẩm định, chấm điểm hồ sơ người đăng ký mua nhà. Mặt khác quy định cũng cấm người mua NƠXH bán lại trước 5 năm. Tuy nhiên, điều bất cập là có quy định cấm mua bán nhưng lại không có biện pháp xử lý.

Hiện nguồn cung NƠXH ít nên mới xảy ra hiện tượng mua bán chênh tại một số dự án. Người dân cố tình nộp hồ sơ nhiều lần tại dự án NƠXH để trục lợi. Bên cạnh đó, giá NƠXH ngày một cao, có nơi lên đến 17 triệu đồng/m2, mức giá này tương đương giá căn hộ thương mại nên cơ hội cho người thu nhập thấp không còn, chỉ có người có thu nhập cao mới mua được giá NƠXH dạng này (Luật sư Nguyễn Hằng Nga).