Tháo gỡ tình trạng thiếu thuốc cho bệnh nhân điều trị ung thư

Từ ngày 31-12-2019, chương trình hỗ trợ thuốc Glivec trị ung thư bạch cầu mạn dòng tủy tại bảy bệnh viện (BV) trên cả nước là BV K, BV Bạch Mai, BV T.Ư Huế, BV Chợ Rẫy, BV Ung bướu TP Hồ Chí Minh, Viện Truyền máu - Huyết học TP Hồ Chí Minh và Viện Huyết học - Truyền máu T.Ư đã chính thức kết thúc. Trước thực tế này, mới đây, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Y tế thống nhất gia hạn thực hiện chương trình hỗ trợ thuốc này.

Khám bệnh tại Bệnh viện K.
Khám bệnh tại Bệnh viện K.

Bệnh nhân thêm gánh nặng

Bà Nguyễn Thị H, quê Bắc Giang cho biết, cứ đều đặn hai lần/tháng, bà lại lên Viện Huyết học - Truyền máu T.Ư lấy thuốc. Lần này, đến nơi, bác sĩ đưa 13 viên thuốc bảo hiểm y tế (BHYT), chỉ đủ cho ba ngày sử dụng. Nguyên do là trong kho thuốc của BV đang khan hiếm thuốc nên chia đều cho số bệnh nhân sử dụng tạm. Lo ngại thuốc sẽ hết trong nay mai nên gia đình bà mua trên thị trường với giá hai triệu đồng/ngày điều trị.

Được biết, kho dược của các BV đều hết thuốc viện trợ Glivec, chỉ còn thuốc thương mại thông qua BHYT chi trả. Do đó, hầu hết các bác sĩ đã giảm liều dùng thuốc cho bệnh nhân xuống tới 1/3, hoặc gần 50% ngày uống thuốc trong tháng. Đầu năm 2018 cũng từng xảy ra tình trạng hết thuốc Glivec viện trợ khiến hơn 2.000 bệnh nhân đang điều trị bằng thuốc này trên cả nước lao đao. Nguyên nhân là do thay đổi về cơ chế cấp phép cho thuốc viện trợ.

Theo các bác sĩ Viện Huyết học - Truyền máu T.Ư, chương trình cấp phát thuốc Glivec (Imatinib 100 mg) cho người bệnh bạch cầu mạn dòng tủy tại BV thời gian qua được triển khai thông qua Chương trình GIPAP được tài trợ hoàn toàn từ Công ty Novartis (nguồn thuốc viện trợ) và Chương trình VPAP, gồm 40% do BHYT chi trả (nguồn thuốc thương mại) và 60% được Novartis tài trợ (nguồn thuốc viện trợ).

Glivec hiện không có thuốc thay thế, song bệnh nhân có thể trì hoãn sử dụng thuốc trong thời gian ngắn hoặc uống giảm liều. Mức độ ảnh hưởng của việc ngưng hoặc giảm thuốc sẽ tùy thuộc vào tình trạng từng bệnh nhân nên bác sĩ điều trị sẽ cân nhắc việc ngưng, giảm liều hay tạm dùng thuốc khác thay thế.

Gia hạn thêm hai tháng

Trước thực tế các bệnh nhân có nhu cầu phải đi mua thuốc bên ngoài thị trường với giá cao, mới đây, BHXH Việt Nam đã có văn bản gửi Bộ Y tế thống nhất gia hạn thực hiện chương trình hỗ trợ thuốc Glivec, Tasigna, là loại thuốc nhắm đích điều trị cho bệnh nhân mắc chứng bạch cầu mạn dòng tủy hoặc u đường tiêu hóa có di căn. Theo đó, để giải quyết tình hình cấp bách trước mắt, BHXH Việt Nam và Bộ Y tế đã thống nhất gia hạn thực hiện chương trình hỗ trợ thuốc Glivec, Tasigna cho bệnh nhân trong hai tháng kế tiếp là tháng 1 và 2-2020.

Đây là thời gian chờ sửa Thông tư 30/2018/TT-BYT về “điều kiện thanh toán đối với thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham BHYT”, theo hướng nhà sản xuất sẽ giảm giá thuốc xuống còn 65% so hiện nay và phía BHYT sẽ nâng tỷ lệ chi trả lên 80% - 100% tiền thuốc, phần còn lại bệnh nhân phải đồng chi trả.

Hiện nay, cả nước có gần 3.000 bệnh nhân đang sử dụng loại thuốc Glivec và Tasigna, với chi phí phía BHYT chi trả từ 225 - 413 triệu đồng/bệnh nhân/năm và gần 1.500 bệnh nhân được hãng thuốc cấp miễn phí. Sau khi liên ngành BHXH Việt Nam và Bộ Y tế cùng vào cuộc tháo gỡ khó khăn nêu trên, bệnh nhân đang điều trị ung thư bạch cầu mạn dòng tủy tại Viện Huyết học - Truyền máu T.Ư và một số BV đã nhận được thuốc Glivec.