1. Dự án công trình đường và đê bao chống lũ Bắc Sông Cầu được UBND tỉnh Bắc Cạn phê duyệt thiết kế kỹ thuật, dự toán vào ngày 15-3-2004. Dự án thu hồi hơn 126.000 m² đất ở, nông nghiệp, đất vườn… của 218 hộ dân và hai tổ chức. Các hộ dân đều đã nhận tiền đền bù. Thời điểm giải phóng mặt bằng dự án, thị xã Bắc Cạn (nay là TP Bắc Cạn) thực hiện giao đất tái định cư và hỗ trợ giao đất theo Quyết định 58/2005/QĐ-UBND ngày 13-1-2005 của UBND tỉnh Bắc Cạn về ban hành một số cơ chế, chính sách đối với việc cấp đất tái định cư khu vực nội thị, thị xã Bắc Cạn (Quyết định 58). Theo Quyết định 58, có 122 hộ đủ điều kiện giao đất với 161 lô, nhưng tại thời điểm đó, chưa có quỹ đất để bố trí cho các hộ.
Đến nay, TP Bắc Cạn mới chỉ ưu tiên bố trí được 39 lô đất ở một số khu vực khác cho 30 hộ dân là các hộ bị thu hồi nhiều đất, mất nhiều tư liệu sản xuất, hoàn cảnh khó khăn. Còn lại 91 hộ (trong đó có hai hộ bị thu hồi đất ở, đương nhiên được tái định cư) chưa được bố trí đất. Bức xúc trước tình trạng trên nên các hộ này liên tục khiếu kiện, đề nghị UBND tỉnh giải quyết dứt điểm. Mới đây nhất, ngày 12-7, các hộ dân, gồm: Nguyễn Duy Hiếu, Trịnh Thị Tám, Nguyễn Thị Nhanh, Nguyễn Văn Hậu, Dương Thị Hồi, Dương Văn Hải, Hoàng Mạnh Khang, cùng ở thôn Phặc Tràng, xã Dương Quang đã viết đơn tập thể kiến nghị lên T.Ư, tỉnh, thành phố yêu cầu giải quyết đất tái định cư. Trong đơn các hộ trình bày, đã quá thiệt thòi vì mòn mỏi chờ đợi 15 năm chấp hành theo đúng lời hứa và văn bản của các cấp chính quyền nhiệm kỳ trước là khi nào có mặt bằng sẽ cắm trả đất cho các hộ dân.
Chưa có quỹ đất để bố trí tái định cư thì đến năm 2009, Bắc Cạn phải ra quyết định về việc dừng thực hiện Quyết định 58 do nội dung hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất nông nghiệp, đất vườn không phù hợp quy định của pháp luật. Đến nay, khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực, những cơ chế theo Quyết định 58 càng trở nên trái luật vì Luật quy định điều kiện được bố trí tái định cư là phải thu hồi hết đất ở, không còn chỗ ở nào khác trên địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi.
2. Ngày 26-1-2018, Văn phòng Chính phủ có thông báo về việc giải quyết vướng mắc về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh Bắc Cạn. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho UBND tỉnh Bắc Cạn chỉ đạo TP Bắc Cạn thực hiện rà soát, giao đất cho 91 hộ dân nói trên theo cơ chế tương tự như cơ chế đã quy định tại Quyết định 58.
Sau khi được Thủ tướng Chính phủ đồng ý giải quyết tái định cư cho các hộ dân trong vùng dự án đê bao chống lũ Bắc Sông Cầu theo cơ chế tương tự tại Quyết định 58, TP Bắc Cạn đã tìm quỹ đất để xây dựng khu tái định cư cho 91 hộ dân chưa có đất. Vị trí khu đất mới này nằm sát với đất đã thu hồi phục vụ dự án đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật khu vực Bắc Sông Cầu. Ngày 7-6-2019, UBND tỉnh Bắc Cạn đồng ý phương án xây dựng khu dân cư thôn Phặc Tràng, xã Dương Quang.
Qua tìm hiểu được biết, sau khi TP Bắc Cạn tổ chức đối thoại nhiều lần thì phần lớn các hộ có đơn khiếu nại đã rút đơn, đồng ý với phương án bố trí đất tái định cư tại khu dân cư thôn Phặc Tràng, xã Dương Quang. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng bốn hộ chưa đồng tình, tiếp tục đề nghị phải được bố trí tái định cư vào khu đất mà dự án đã thu hồi trước đây. Vụ việc này đã trở thành việc khiếu kiện kéo dài rất nhiều năm.
Tại buổi giám sát mới đây ở Bắc Cạn, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đã yêu cầu tỉnh cần sớm giải quyết dứt điểm vụ việc đã kéo dài nhiều năm này, bảo đảm quyền lợi cho nhân dân. Đây là vấn đề tỉnh Bắc Cạn cần sớm quan tâm giải quyết để bố trí tái định cư cho nhân dân, đồng thời xây dựng hạ tầng đô thị dọc sông Cầu khang trang phục vụ lợi ích chung của thành phố trong quá trình chỉnh trang đô thị và phát triển tại địa phương.
