Tranh chuột chơi Xuân

Tết đến, Xuân về, một số họa sĩ lại vẽ những bức tranh con giáp chơi xuân. Đón Xuân Canh Tý 2020, chú chuột nhanh thoăn thoắt, ngộ nghĩnh lại được thể hiện trên nhiều chất liệu từ bột mầu, sơn dầu, giấy dó đến gốm…

Tác phẩm của họa sĩ Lâm Đức Mạnh.
Tác phẩm của họa sĩ Lâm Đức Mạnh.

Đưa nghệ thuật tới gần công chúng

Chiều 15-1, nhóm họa sĩ G39 khai mạc triển lãm “Tiễn Hợi, đón Tý”. Đây là hoạt động thường niên của nhóm, thường được tổ chức vào dịp cuối năm, thu hút sự quan tâm của công chúng. Nếu những năm trước, nhóm trưng bày ở khu sảnh Trung tâm thương mại Hàng Da, thì năm nay, gần 30 tác phẩm của các họa sĩ như Bình Nhi, Tào Linh, Lê Thiết Cương, Đỗ Dũng, Nguyễn Minh, Nguyễn Hồng Quang… được trưng bày trong không gian ấm cúng ở 23 Ngô Văn Sở, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Bước vào không gian “Tiễn Hợi, đón Tý”, công chúng được chiêm ngưỡng những chú chuột ngộ ngĩnh trên nhiều chất liệu như sơn dầu, giấy dó, bột mầu, gốm Bát Tràng, gốm Hương Canh… Có thể gặp chuột vàng khá sặc sỡ trên đĩa gốm Nguyễn Hồng Phương, hay chuột vàng “khá dị” của Phạm Trần Quân. Họa sĩ Nguyễn Quốc Thắng, Lâm Đức Mạnh, Bình Nhi cùng đưa hình ảnh chuột vàng vào tranh vẽ bình hoa chưng Tết. Còn họa sĩ Đỗ Dũng có tạo hình khá táo bạo khi cho những chú chuột xúng xính khoác áo của những liền anh, liền chị quan họ. Riêng Tào Linh lại thể hiện chuột vàng khá ấn tượng và độc đáo. Vẽ chuột để mọi người yêu thích không dễ. Vì thế, ông đã cố gắng thể hiện hơn 30 bức tranh chuột theo một lối riêng, và đến nay, những bức tranh này đều đã “có chủ”.

Từ cuối năm ngoái, nghệ sĩ Đinh Công Đạt đã tung ra “mẻ” chuột điêu khắc sinh động, rực rỡ. Cũng như đón xuân Kỷ Hợi làm những chú lợn bắt mắt, năm nay Đinh Công Đạt làm tượng chuột bằng hai chất liệu. Một là giấy dó bồi, hồ điệp lên trên và vẽ những hình ô vuông đặc trưng. Và thứ hai, là làm bằng vật liệu tổng hợp, xi mạ vàng bạc lộng lẫy, đồng thời cũng “trang điểm” những ô vuông lên đó. Điều bất ngờ với chính nghệ sĩ là những chú chuột điêu khắc này bán khá chạy, làm ra đến đâu bán hết đến đó dù “giá không rẻ”.

Tranh chuột chơi Xuân ảnh 1

Tác phẩm của họa sĩ Tào Linh.

Tiếp nối sống động

Vẽ tranh con giáp không phải tới nay mới được các họa sĩ thể hiện mà nhiều họa sĩ tiền bối đã duy trì thú chơi này như danh họa Nguyễn Tư Nghiêm, Bùi Xuân Phái… Họa sĩ Phan Cẩm Thượng cho biết, vẽ con giáp được các họa sĩ Việt Nam bắt đầu theo đuổi từ sau năm 1954, trên các bưu thiếp chúc Tết hoặc bìa báo xuân, tranh trong báo xuân. Người khởi xướng cho dòng tranh con giáp chính là danh họa Bùi Xuân Phái. “Khoảng từ năm 1956 - 1957, Bùi Xuân Phái bắt đầu vẽ những tấm thiệp con giáp để tặng người thân, bạn bè mỗi dịp Tết đến, xuân về. Có những năm, họa sĩ vẽ cả chồng bưu thiếp, để sẵn trong ngăn kéo để làm quà mừng năm mới cho những người thân quý”, ông Thượng chia sẻ. Cùng với Bùi Xuân Phái thời đó các họa sĩ Nguyễn Bích, Sĩ Ngọc… cũng vẽ nhiều tranh con giáp. Nhưng người theo đuổi đề tài vẽ con giáp quy mô nhất là danh họa Nguyễn Tư Nghiêm. Ông có một mảng chuyên sáng tác về 12 con giáp, thậm chí ông còn chuyên chú cho dòng tranh này tới độ vẽ mầu sắc của con giáp theo ngũ hành.

Họa sĩ, nhà văn Đỗ Phấn cũng có duyên nợ với tranh con giáp. Suốt mấy chục năm nay, cứ áp Tết ông lại miệt mài vẽ, năm nào con vật ấy. Có những con ông vẽ nhiều lần. Năm nay, họa sĩ cho biết, dù “hơi đuối” do thị lực suy giảm nhưng ông vẫn vẽ mấy chục bức tranh chuột. Khác với rất nhiều họa sĩ, Đỗ Phấn vẽ tranh con giáp chủ yếu để tặng bạn bè. Dường như ông đang cố gắng để duy trì một thú chơi tao nhã.

Nhận xét về tranh con giáp hiện nay, họa sĩ Thành Chương cho rằng, đã có sự thay đổi rất nhiều trong cách thể hiện, bên cạnh phong cách tả thực còn có trừu tượng, lập thể... khiến cho tranh con giáp vô cùng phong phú và thu hút được đông đảo người xem. Không chỉ cầu cho mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no hạnh phúc, các họa sĩ còn mong muốn chuyển tải nhiều thông điệp ý nghĩa trong xã hội.

Họa sĩ Thành Chương cũng vẽ nhiều tranh con giáp. Năm nay, do bận nhiều việc nên ông vẽ tranh xuân Canh Tý không nhiều. Theo họa sĩ Thành Chương, danh họa Bùi Xuân Phái để lại những câu chuyện thú vị về việc vẽ tranh con giáp. Ông vẽ trên giấy báo, tờ lịch, vỏ bao thuốc lá, thậm chí vẽ trên tờ vàng mã những tấm thiệp Tết với hình các con giáp ngộ nghĩnh để tặng bạn bè.