Nhìn vài thực trạng
Cuộc sinh hoạt đầu tiên của CLB văn học trẻ Hà Nội từ khi ra mắt một tháng trước mang chủ đề “Nhận diện văn học trẻ Thủ đô 10 năm gần đây”, vừa diễn ra sáng 10-8 tại trụ sở Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội, 19 Hàng Buồm, Hà Nội. Không nhiều tham luận, ý kiến còn ít, bởi thời gian hạn hẹp. Nhưng có một số phản ánh, nhận định thẳng thắn đáng chú ý. Cho thấy còn nhiều tồn tại trong công việc viết lách và trong bản thân một bộ phận người viết trẻ.
Nhà thơ Đặng Thiên Sơn, hội viên Hội Nhà văn Hà Nội, đang công tác tại sách Đông Tây, thành viên ban chủ nhiệm lâm thời của CLB, nêu ý kiến đã được nói trước là góc nhìn cá nhân, về tình hình giao lưu, kết nối thơ trẻ. Theo đó thì người trẻ còn ít đọc, không đọc nhau, còn nói xấu nhau, còn có những trường hợp nặng về diễn ngôn, phát biểu, tranh thủ đánh bóng, tô vẽ bản thân… Nhà thơ cho rằng, gần 10 năm qua, thơ trẻ Hà Nội chỉ có được những cái tên đáng chú ý, chứ không có được những gương mặt gây “chấn động”, mà điều này cũng là thực trạng chung của thơ trẻ cả nước.
Nhà phê bình Bùi Việt Thắng chưa yên tâm về tình hình sáng tác văn trẻ còn thiếu gắn bó với mạch nguồn, cội rễ văn hóa dân tộc. Ông cảm nhận: Có khi các bạn cứ học thuyết, trường phái, dòng văn học bên ngoài, vay mượn này kia, chứ thiếu sự tìm về, quay về để đi hết dân tộc rồi mới ra thế giới. Vốn đã nhiều năm giảng dạy văn học đại học, thời gian qua nhiệt tình với các khóa thẩm bình văn chương, là một người nhiệt tình theo dõi thế hệ mới, ông còn băn khoăn về sự thiếu dấn thân của người viết trẻ. Họ còn hạn chế về ý thức thâm nhập, lăn xả, bám sát thực tiễn, còn loanh quanh với cõi riêng, còn thiếu sự đắm đuối, hết mình với nghề viết.
Một số ý kiến khác trao đổi chung quanh ý thức làm nghề, nhiệt tình khám phá, định hình nét riêng của người cầm bút trẻ. Hơi tiếc là dù đã có khoảng hơn chục tác giả trẻ tham dự, nhưng còn ít và mỏng so sự hiện diện “ngồi nghe” của hầu hết những mái đầu bạc tại tọa đàm.
Để mong đồng hành
Thực tế, có nhiều điều để nói, và nói nhiều mới hết về văn trẻ Hà Nội 10 năm qua, cả những cái hay, nét đẹp, lẫn nhược điểm, hạn chế, thiếu hụt. Từ tọa đàm này, việc trao đổi nên được tiếp tục mở rộng về các chủ đề, đề tài để tổ chức các tọa đàm, sinh hoạt nghề nghiệp khác nhìn lại đội ngũ tác giả trẻ của Hà Nội về thơ, văn, phê bình, dịch thuật… Quan trọng nữa, đánh giá lực lượng để bàn bạc cách thức cổ vũ, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi trong sáng tác, công bố, quảng bá, phát hành tác phẩm. Thực tế, những vấn đề để ngỏ liên quan đến sự nhìn nhận và đồng hành với người viết trẻ còn khá ngổn ngang.
Khép lại tọa đàm, nhà thơ Trần Quang Quý, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội trao gửi cái nhìn lạc quan và khích lệ các tác giả trẻ nhanh chóng khẳng định mình. Còn nhà phê bình Vinh Huỳnh, Ủy viên Ban Nhà văn trẻ Hội Nhà văn Hà Nội, Chủ nhiệm lâm thời CLB văn học trẻ Hà Nội cũng gửi đi mong ước thiết thực, rằng thực sự phải cần có những cánh tay của các cơ quan, ban ngành liên quan về văn hóa, tuyên truyền, các địa phương… để cùng nâng đỡ, trợ lực cho hoạt động của CLB, cho các cây bút trẻ. Rất cần có sự hợp tác tổ chức những chuyến đi thực tế, trại sáng tác để tiếp cận đời sống nông dân, công nhân, bộ đội, hoạt động sản xuất… trên địa bàn thành phố. Mà những việc đó, riêng mình CLB thì không thể làm nổi.
Mong rằng những nguyện vọng thực lòng như thế sớm đến được các cơ quan, đơn vị chức năng liên quan của Thủ đô như UBND thành phố, Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội, ngành văn hóa, thông tin truyền thông của thành phố và các địa phương… Vì thực tế cũng cho thấy và đã chứng minh, riêng mình Ban Nhà văn trẻ Hội Nhà văn Hà Nội, kể cả riêng mình Hội, cũng không thể làm tốt việc giúp đỡ cho tác giả trẻ, nếu thiếu sự đồng hành của thành phố.
Một việc thiết thực và dự kiến không xa nữa theo mong đợi của Hội Nhà văn Hà Nội, đó là hội nghị viết văn trẻ của thành phố lần thứ ba, có thể được tổ chức trong năm 2019, theo như thông tin từ ban điều hành cuộc tọa đàm. Chắc chắn những đầu việc lo toan, chăm sóc đại biểu trẻ về nơi hội họp, giao lưu, tham quan, thực tế trên địa bàn Thủ đô, rất cần có thành phố và các địa phương góp sức. Làm như vậy để tạo thêm động lực, niềm tin, khát vọng dấn thân của các nhà văn trẻ Hà Nội trong cuộc hành trình sáng tạo và khám phá những vẻ đẹp bất tận đằng sau chữ nghĩa.
