Bản năng mẹ

Nhà tôi tựa lưng vào sườn đồi, cách dãy phòng ở của Khu nội trú sinh viên Đại học Đà Lạt một hàng rào thấp và bãi đất khá rộng, mọc dày cây dã quỳ. Đó là loài hoa báo nắng, nở vàng rực, lả lướt trong gió lạnh, tạo nên một vẻ đẹp khó tả, xao xuyến lòng người suốt vài tháng đầu mùa khô Tây Nguyên. Bãi dã quỳ nhiều năm rồi là vương quốc của chuột, một vài đôi sóc xám và mấy con mèo hoang.

Bản năng mẹ

Phía sau lưng nhà là chái phơi quần áo lợp tấm nhựa sáng. Thỉnh thoảng ra phơi đồ tôi bắt gặp một con mèo hoang, lông mầu tro bếp. Nó hoảng sợ phóng qua hàng rào rồi từ xa ngoảnh lại, nhìn tôi đầy cảnh giác. Hai con mắt xanh tròn như hai hòn bi ve lớn ánh lên hoang dại.

Cách đây một tuần, tôi đang với tay lên sào để phơi quần áo thì cảm thấy có cái gì đó cạ cạ, mềm mại, âm ấm nơi cổ chân. Nhìn xuống, tôi vô cùng ngạc nhiên thấy con mèo hoang lông mầu tro bếp đang ngửa mặt nhìn tôi bằng cái nhìn cầu thân, miệng meo meo yếu ớt. Hai bên hông của nó to kềnh càng một cách bất thường. Nó tiếp tục cạ cạ vào chân tôi, vừa như nũng nịu lấy lòng, vừa như năn nỉ. Có một luồng điện giao cảm chạy dọc sống lưng. Tôi chợt nhận ra bản năng mẹ của con mèo hoang đã thúc đẩy nó vượt qua sự sợ hãi có thể mất mạng, đến nhờ cậy con người. Nó cần có chỗ sinh bầy con và bảo vệ chúng trước những hiểm nguy từ lũ chó, thậm chí là từ lũ mèo đực. Điều gì đã xảy ra trong cái đầu bé nhỏ, hoang dã của nó trước khi đến cạ vào chân tôi làm quen và cầu khẩn? Có thật là con vật nhỏ bé, hoang dã này biết suy nghĩ, cân nhắc không, hay đơn giản chỉ là do bản năng mẹ thúc đẩy nó? Tôi như gặp một cú sốc về nhận thức. Thiên nhiên, chim thú còn đầy những bí ẩn mà ta chưa hiểu hết.

Tôi vội vào nhà tìm một cái hộp carton cao chừng vài gang tay, vuông vắn mỗi chiều cỡ sáu mươi phân, lót vào lòng hộp một lớp quần áo cũ rồi đem ra đặt ở góc chái phơi cho nó. Con mèo sắp đến lúc chuyển dạ rón rén bước vào, nhìn ngó một lúc cái ổ sẽ sinh con rồi nằm nghiêng xuống.

Tôi kể chuyện con mèo với vợ. Cô ấy bảo: “Người ta quan niệm: Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì giàu. Nhưng kệ! Để em cho nó ăn một chút trước khi nó sinh con kẻo tội nghiệp”. Vợ tôi lấy cơm nguội và mấy miếng thịt kho vào cái bát sạch, cẩn thận đẩy vào lò vi sóng hâm vừa đủ ấm, chan một tý nước thịt rồi đưa cho con mèo. Hóa ra trong cái bụng to kềnh càng kia là cái dạ dày lép kẹp. Con mèo ăn nhỏ nhẻ nhưng ngon lành hết chỗ cơm. Vợ tôi bảo nó ăn cho cả các con nó.

Sáng hôm sau vừa ngủ dậy tôi vội ra xem. Con mèo đang nằm nghiêng cho bốn con nhỏ được sinh ra trong đêm bú. Lũ mèo con chỉ bằng củ khoai lớn, hãy còn gầy, cặp mắt nhắm như hơi lồi ra trên cái đầu bé nhỏ. Chừng đã bú no, chúng đứng lên, đi lại, nhưng chưa vững, dáng đi xiêu vẹo rất tức cười. Bộ lông tơ của chúng như còn ướt, nhưng đã rõ mầu tam thể tuyệt đẹp, di truyền từ một chàng mèo đẹp mã, phong tình nào đó.

Mèo mẹ vẫn nằm nghiêng, thỉnh thoảng lại ngóc đầu lên thè cái lưỡi nhỏ và mỏng liếm lông các con một cách âu yếm. Nó nhìn bầy con mới sinh, vẻ vừa mệt mỏi, vừa hạnh phúc.