Quan ngại về kế hoạch sáp nhập Bờ Tây

Một trong những nội dung nổi bật trong chuyến công du của Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo, ngay trước thềm lễ nhậm chức của chính phủ liên hiệp mới ở Israel vào hôm nay (ngày 14-5), là kế hoạch của Tel Aviv sáp nhập các vùng lãnh thổ chiếm đóng ở Bờ Tây. Palestine và nhiều nước tiếp tục bày tỏ quan ngại, kêu gọi Israel ngừng thực thi ý định.

Bộ trưởng Pompeo gặp gỡ Thủ tướng Netanyahu trong chuyến thăm chớp nhoáng tới Israel. Ảnh: PMO
Bộ trưởng Pompeo gặp gỡ Thủ tướng Netanyahu trong chuyến thăm chớp nhoáng tới Israel. Ảnh: PMO

Trong chuyến thăm chớp nhoáng ngày 13-5, Bộ trưởng Pompeo lần lượt thảo luận với Thủ tướng nước chủ nhà Benjamin Netanyahu và lãnh đạo đảng Xanh - Trắng Benny Gantz; hoan nghênh việc Israel thành lập chính phủ đoàn kết, chấm dứt bế tắc chính trị kéo dài hơn một năm qua. Hai bên cũng đề cập các nội dung liên quan kiềm chế Iran, cũng như tranh cãi liên quan nguồn gốc và cách ứng phó dịch Covid-19.

Trước đó, ông Gantz tối 12-5 đệ đơn từ chức Chủ tịch Quốc hội, nhằm thực thi thỏa thuận với Thủ tướng Netanyahu mở đường cho chính phủ đoàn kết chính thức ra mắt. Lễ nhậm chức của chính phủ cũng được lùi một ngày so dự kiến vào ngày 13-5. Tổng thống Israel Reuven Rivlin giao Thủ tướng Netanyahu chủ trì việc lập chính phủ mới; Quốc hội cũng đồng ý về liên minh giữa các đảng Likud và Xanh - Trắng và cơ chế luân phiên giữ ghế thủ tướng giữa lãnh đạo hai đảng này. Theo đó, ông Netanyahu đứng đầu chính phủ trong 18 tháng đầu, sau đó ông Gantz tiếp quản.

Trong khi đó, quan ngại gia tăng khi Thủ tướng Netanyahu từng thông báo, ngay sau khi nhậm chức nhiệm kỳ mới, ông sẽ triển khai kế hoạch sáp nhập Bờ Tây, dự kiến từ ngày 1-7 tới. Thủ tướng chính quyền Palestine (PA) Mohammad Shtayyeh đã kêu gọi cộng đồng quốc tế đẩy nhanh việc công nhận Nhà nước Palestine độc lập, nếu Israel thực thi kế hoạch mở rộng các khu định cư Do Thái. Trong cuộc họp báo hôm 12-5, Thủ tướng Shtayyeh nêu rõ, phần lãnh thổ thung lũng Jordan mà Tel Aviv có ý định “thôn tính” chiếm tới 28% tổng diện tích Bờ Tây, đồng thời kêu gọi cộng đồng Arab và châu Âu thể hiện lập trường kiên quyết, mạnh mẽ nhằm kiềm chế Israel. PA lên kế hoạch tuần này tổ chức cuộc họp, có cả các đại diện phong trào Hamas và Jihad tham dự, nhằm thảo luận việc đối phó kế hoạch sáp nhập của Israel.

Pháp cũng hối thúc Liên hiệp châu Âu (EU) có “phản ứng cứng rắn” trước ý định của Israel mở rộng sáp nhập các vùng lãnh thổ chiếm đóng. Cùng Pháp, các nước Bỉ, Ireland và Luxembourg cũng thúc đẩy thảo luận việc áp đặt trừng phạt kinh tế liên quan kế hoạch của Israel. Người phát ngôn EU khẳng định, việc sáp nhập vùng lãnh thổ chiếm đóng đi ngược luật pháp quốc tế; nếu Israel thực hiện kế hoạch, EU sẽ có hành động thích hợp.