Libya nỗ lực chấm dứt thập kỷ xung đột

Tiến trình đề cử những chức vụ chủ chốt trong các thể chế lớn của Libya sẽ được bắt đầu từ ngày 26-1, kéo dài đến ngày 2-2, nhằm nhanh chóng bổ nhiệm một số vị trí quan trọng để phối hợp cơ quan hành pháp lâm thời sắp được bầu. 

Một cuộc trao đổi tù nhân giữa các phe phái đối địch ở Libya. Ảnh: GETTYIMAGES
Một cuộc trao đổi tù nhân giữa các phe phái đối địch ở Libya. Ảnh: GETTYIMAGES

Đại diện của những phe phái đối lập ở Libya đã nhất trí như trên sau vòng đàm phán mới tại Morocco nhằm chấm dứt một thập kỷ xung đột. 

Trong tuyên bố chung đưa ra ngày 23-1, những phe phái đối lập ở Libya cho biết, các chức vụ sẽ được đề cử bao gồm những người đứng đầu ngân hàng trung ương, ủy ban bầu cử, ủy ban chống tham nhũng, tòa án tối cao và cơ quan kiểm soát hành chính và tổng công tố. Các phe phái cũng nhất trí thành lập những nhóm làm việc để giải quyết các vấn đề liên quan tiến trình đề cử, vốn là điểm mâu thuẫn giữa hai chính quyền đối địch tại Libya. 

Trước đó, trong các cuộc đàm phán riêng rẽ ở Geneva (Thụy Sĩ) tuần trước, các đại diện của Libya đã bỏ phiếu thông qua cơ chế chọn một cơ quan hành pháp lâm thời để điều hành đất nước cho đến cuộc bầu cử dự kiến diễn ra ngày 24-12. Các đặc phái viên của Libya tham dự cuộc đàm phán do LHQ hậu thuẫn tại Ai Cập cũng nhất trí tổ chức trưng cầu ý dân về Hiến pháp. 

Sau khi rơi vào cuộc nội chiến phức tạp kể từ năm 2011, tại Libya hình thành hai lực lượng chính gồm Chính phủ Đoàn kết Dân tộc (GNA) được Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar ủng hộ và LHQ công nhận, trong khi lực lượng tự xưng Quân đội Quốc gia Libya (LNA) của Tướng Khalifa Haftar được sự hậu thuẫn của Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Ai Cập và Nga. Tháng 10-2020, tại Geneva, đại diện của GNA và LNA đã ký thỏa thuận ngừng bắn lâu dài dưới sự trung gian bảo trợ của LHQ. Sau đó, các bên đối địch tại Libya xúc tiến trao đổi tù nhân dưới sự giám sát của Ủy ban Quân sự chung vốn được thiết lập theo thỏa thuận ngừng bắn.

Xung đột tại Libya là một trong những cuộc xung đột vũ trang phức tạp nhất trên thế giới hiện nay. Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã đề xuất cử các nhà giám sát quốc tế để hỗ trợ lệnh ngừng bắn, trong bối cảnh có nhiều hy vọng rằng Libya có thể bước sang giai đoạn mới sau một thập kỷ chiến tranh. LHQ cho biết, một ủy ban cố vấn cho các đại diện khu vực khác nhau của Libya đã đề xuất việc lựa chọn một chính phủ chuyển tiếp có thể dẫn dắt đất nước vốn bị chiến tranh tàn phá này hướng đến cuộc bầu cử vào cuối năm nay.