Israel và Sudan thúc đẩy bình thường hóa quan hệ

Phát biểu ý kiến sau khi Mỹ thông báo quyết định bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Sudan, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 24-10 nhận định rằng, sẽ có thêm nhiều nước Arab bình thường hóa quan hệ với Nhà nước Do Thái. Ông Netanyahu xác nhận, trong vài ngày tới, phái đoàn Israel sẽ tới Sudan để hoàn tất thỏa thuận về thiết lập quan hệ hai nước.

Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo Israel và Sudan quyết định bình thường hóa quan hệ. Ảnh: ALJAZEERA
Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo Israel và Sudan quyết định bình thường hóa quan hệ. Ảnh: ALJAZEERA

Hôm 23-10, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo, với sự trung gian của Mỹ, Sudan và Israel đã nhất trí bình thường hóa quan hệ; nhấn mạnh đây là tiến triển mới trong nỗ lực của Israel thúc đẩy quan hệ với các nước Arab vùng Vịnh. Quyết định trên được đưa ra sau khi Mỹ chính thức đưa Sudan ra khỏi danh sách các nước tài trợ khủng bố. Nhà trắng xác nhận, chính phủ chuyển tiếp ở Sudan đã ký thác 335 triệu USD, một phần trong thỏa thuận về bồi thường nạn nhân người Mỹ trong các vụ tiến công ở Sudan trước đây.

Xác nhận thông tin của Mỹ, Sudan tuyên bố rằng việc Sudan và Israel bình thường hóa quan hệ đã chấm dứt nhiều thập niên đối địch giữa hai nước. Sudan là quốc gia Arab mới nhất từ bỏ chính sách xa lánh Israel do cuộc xung đột Israel - Palestine, sau khi Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Bahrain ký thỏa thuận với Israel tháng 9 vừa qua, Ai Cập và Jordan ký kết vào các năm 1979 và 1994.

Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhấn mạnh, việc Israel và Sudan nhất trí bình thường hóa quan hệ tiếp tục thúc đẩy giai đoạn mới trong khu vực. Lãnh đạo Israel cảm ơn chính quyền Mỹ đã hỗ trợ nỗ lực của Tel Aviv cải thiện và mở rộng các mối quan hệ vốn thù địch. 

Hoan nghênh Sudan và Israel tiến tới bình thường hóa quan hệ song phương, Bộ Ngoại giao UAE nhấn mạnh đây là bước đi quan trọng nhằm thúc đẩy an ninh và thịnh vượng của khu vực. Tổng thống Ai Cập cũng hoan nghênh nỗ lực của Sudan và Israel nhằm bình thường hóa quan hệ, cũng như các nỗ lực vì hòa bình và ổn định trong khu vực.

Trong khi đó, Palestine ngay lập tức phản đối thỏa thuận bình thường hóa quan hệ Israel - Sudan. Văn phòng Tổng thống Palestine ra tuyên bố lên án và bác bỏ bản thỏa thuận phản bội sự nghiệp của người Palestine. Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) gọi đây là “nhát đâm mới vào lưng người Palestine”. Phong trào Hamas ở dải Gaza cũng chỉ trích bước đi của Sudan là sai hướng.

Bộ Ngoại giao Iran ra tuyên bố chỉ trích bản thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Sudan, do Mỹ làm trung gian.