Ngày 11-1 vừa qua, Phó Chủ tịch đảng Fatah của Palestine, ông Mahmoud el-Aloul nêu rõ, việc khôi phục các vấn đề trở lại trạng thái bình thường phụ thuộc việc thành lập nhà nước Palestine độc lập với thủ đô là Đông Jerusalem và quyền cho người di cư được trở lại theo các nghị quyết quốc tế.
Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao các nước Pháp, Đức, Ai Cập và Jordan đã nhóm họp ở Cairo để thảo luận về việc khôi phục tiến trình hòa bình Trung Đông nhằm giải quyết xung đột giữa Palestine và Israel trên cơ sở giải pháp hai nhà nước. Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Ai Cập, Ngoại trưởng của những nước trên đã khẳng định giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột trên là nền tảng để đạt được nền hòa bình toàn diện trong khu vực. Các Bộ trưởng Ngoại giao đã hoan nghênh quyết định của chính quyền Palestine (PA) nhằm khôi phục hợp tác dựa trên những cam kết của Israel đối với các thỏa thuận song phương trước đây.
Bên cạnh đó, nhóm “Bộ tứ Munich” cũng khẳng định mong muốn phối hợp với Mỹ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán hướng tới hòa bình toàn diện, công bằng và lâu dài trong khu vực dựa trên các nghị quyết được quốc tế công nhận, đồng thời khởi động lại tiến trình hòa bình giữa Palestine và Israel. Về phần mình, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah El-Sisi khẳng định giải quyết vấn đề Palestine sẽ làm thay đổi tình hình thực tế và các điều kiện của khu vực theo chiều hướng tốt đẹp hơn.
Tại cuộc gặp, các Bộ trưởng Ngoại giao nhóm “Bộ tứ Munich” đã nhất trí về 11 điều khoản chi tiết nhằm khôi phục lộ trình hòa bình Trung Đông, với ưu tiên hàng đầu là khởi động lại cuộc đàm phán giữa Israel và Palestine. Tổng thống El-Sisi cho rằng, việc giải quyết vấn đề Palestine sẽ mở ra những chân trời mới cho hợp tác khu vực giữa các chính phủ và dân tộc. Quan điểm này đã được chứng minh từ thực tế, mà chính Ai Cập đã tiên phong trong khu vực, khi theo đuổi lộ trình hòa bình và duy trì mục tiêu đó trong hơn bốn thập kỷ qua.
Để thúc đẩy lộ trình hòa bình Trung Đông đi đúng quỹ đạo, các Bộ trưởng Ngoại giao cũng kêu gọi Israel ngừng lập tức các hoạt động định cư, trong đó có khu định cư ở Đông Jerusalem và tránh thực hiện bất kỳ hành động đơn phương nào cản trở triển vọng chấm dứt xung đột. Trong khi đó, ông Nabil Abu Rudeineh, Người phát ngôn Phủ Tổng thống Palestine ngày 11-1 đã lên tiếng chỉ trích kế hoạch của Israel chuẩn bị xây dựng 800 nhà ở mới tại các khu định cư ở khu Bờ tây. Trong thông cáo báo chí, ông Rudeineh cho biết, quyết định của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu xây dựng số nhà ở trên hoàn toàn đáng lên án, là âm mưu nhằm tranh thủ thời gian trước khi chính quyền đương nhiệm của Mỹ kết thúc nhiệm kỳ.
Trong khi đó, Thủ tướng Palestine, Mohammad Shtayyeh và thành viên Ủy ban Điều hành Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) Ahmad Majdalani đã lên tiếng chỉ trích một số nước Arab nhập khẩu hàng hóa từ các khu định cư của Israel. Ông ajdalani cũng kêu gọi tất cả các quốc gia thực hiện đầy đủ nghĩa vụ pháp lý của mình, như có sự phân biệt rõ ràng trong hoạt động kinh doanh với Israel và lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng, cấm và tẩy chay hàng hóa và dịch vụ từ các khu định cư, ủng hộ quyền hợp pháp của người Palestine trong việc tự do giành độc lập dân tộc trong một Nhà nước Palestine có chủ quyền theo đường biên giới trước năm 1967 với thủ đô là Đông Jerusalem.
Như vậy, ý chí chính trị của các bên tham gia khôi phục hòa bình giữa Palestine và Israel đã khá rõ ràng, vấn đề là thái độ và lập trường về vấn đề này của Tel Aviv ra sao? Thực tế cho thấy, tiến trình xây dựng các khu định cư của Israel trên phần lãnh thổ chiếm đóng của Palestine vẫn đang diễn ra và chưa có dấu hiệu chấm dứt. Do đó, giới quan sát nhận định rằng, chỉ khi Israel ngừng ngay tham vọng mở rộng các khu định cư thì các cuộc hòa đàm trong tương lai với Palestine mới có cơ hội khai mở bước đột phá.
