Ngã rẽ mới của Brexit

Kết quả kiểm phiếu chính thức cho thấy, đảng Bảo thủ của Thủ tướng Boris Johnson đã giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn ngày 12-12 vừa qua. Thắng lợi này sẽ cho phép đảng Bảo thủ chiếm được đa số vững chắc trong Quốc hội, qua đó giúp bảo đảm để nước Anh rời khỏi Liên hiệp châu Âu (EU), còn gọi là Brexit một cách có trật tự.

Biếm họa của CAI MENG
Biếm họa của CAI MENG

Các hãng truyền thông Anh như ITV, BBC, Sky News… đưa tin, đảng Bảo thủ đã giành được 365 ghế, đủ để bảo đảm thế đa số tuyệt đối tại Hạ viện gồm 650 ghế. Trong khi đó, Công đảng đối lập giành được 203 ghế, đảng Dân tộc Scotland được 48 ghế và đảng Dân chủ Tự do được 11 ghế. Trước đó, nhiều ý kiến đã gọi cuộc tổng tuyển cử lần này là một “canh bạc” của ông Johnson, bởi đảng Bảo thủ do ông dẫn dắt có thể mất thêm nhiều ghế vào các đảng phản đối Brexit như Công đảng.

Với kết quả này, Thủ tướng Johnson sẽ dễ dàng thúc đẩy Hạ viện thông qua thỏa thuận Brexit mà chính phủ của ông và EU đã ký kết hồi giữa tháng 10. Một khi được Hạ viện thông qua, việc Anh rời khỏi EU vào hạn chót 31-1-2020 như theo cam kết của ông Johnson là khó có thể đảo ngược. Sau đó, Anh và EU sẽ bắt tay vào quá trình đàm phán hiệp định thương mại thời “hậu Brexit”.

Với sự hỗn loạn gây ra trong thời gian qua trên chính trường và trong xã hội Anh, thì việc kết thúc Brexit một cách êm đẹp và nhanh nhất có thể chính là mong muốn của cử tri “xứ sở sương mù”. Vì thế, xuyên suốt chiến dịch tranh cử, thông điệp của Thủ tướng Boris Johnson đưa ra là “Chúng ta hãy cùng nhau hoàn tất Brexit”, trong khi thông điệp của ông Jeremy Corbyn, lãnh đạo Công đảng lại nhấn mạnh “Cơ hội cuối cùng để cứu hệ thống dịch vụ y tế công”.

Với chiến thắng của đảng Bảo thủ, Thủ tướng Johnson nhận định đó là sự ủy nhiệm của người dân nhằm dẫn dắt đất nước hoàn thành tiến trình Brexit. Phát biểu ý kiến trước báo giới, ông Johnson nhấn mạnh người dân đã tiếp tục trao quyền cho đảng Bảo thủ lãnh đạo đất nước trong thời gian tới, với nhiệm vụ mới không chỉ dừng lại ở Brexit mà còn đoàn kết để cùng tiến về phía trước. Thủ tướng Anh nhận định đây là cuộc bầu cử lịch sử, mang lại cơ hội cho chính phủ mới thực hiện nguyện vọng của người dân, để thay đổi đất nước hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn, trong đó mọi tiềm năng của tất cả người dân đều được phát huy.

Từ Mỹ, Tổng thống Donald Trump đã có những chia sẻ liên quan cuộc bầu cử Anh. Đăng tải trên Twitter, nhà lãnh đạo Mỹ nhận định một mối quan hệ tự do ngoài khuôn khổ EU với Mỹ - nền kinh tế hàng đầu thế giới, luôn được coi là yếu tố quan trọng với Anh thời “hậu Brexit”. Trong khi đó, các quốc gia EU hoan nghênh chiến thắng mang tính quyết định của Thủ tướng Boris Johnson. Theo Bộ trưởng các vấn đề châu Âu của Pháp Amelie de Montchalin, việc đảng Bảo thủ chiếm được đa số vững chắc tại Hạ viện Anh giúp bảo đảm để nước Anh hoàn tất Brexit một cách có trật tự.

Nếu Brexit diễn ra đúng hạn, Ủy ban châu Âu (EC) được EU giao trách nhiệm đàm phán về mối quan hệ tương lai với Anh thời hậu “ly hôn”, nhiều khả năng là dưới dạng một hiệp định thương mại tự do. Ông Johnson từng tuyên bố muốn hoàn thành việc này trong vòng một năm, song các nhà ngoại giao EU nhận định rằng việc đàm phán có thể phải kéo dài vài năm. Đó sẽ là thách thức trong quan hệ giữa Anh và EU, trong bối cảnh chính trị sẽ có nhiều thay đổi từ cả hai phía, khi EU có ban lãnh đạo mới còn ông Boris Johnson thì củng cố được quyền lực tại Anh sau cuộc bầu cử.

Với cả Anh và EU, việc Brexit đi đến hồi kết là điều mà hai bên mong muốn. Vì lẽ đó, từ nay đến hạn chót 31-1-2020 được dự báo sẽ không còn nhiều trở ngại trong các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, đứng trước ngã rẽ mới của Brexit, Anh và EU đều cần tới sự thận trọng trong từng hành động nhằm tránh đẩy tiến trình “ly hôn” đi chệch hướng.