Bước leo thang nguy hiểm

Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố nước này sẵn sàng hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ và Syria giải quyết những bất đồng, trong bối cảnh xung đột quân sự giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria tiếp tục leo thang. Cộng đồng quốc tế bày tỏ lo ngại sâu sắc trước những diễn biến căng thẳng này và kêu gọi các bên liên quan chấm dứt ngay lập tức tình trạng thù địch.

Biếm họa của MIKAIL ÇIFTÇI
Biếm họa của MIKAIL ÇIFTÇI

Trong cuộc gặp ngày 8-2 giữa các quan chức Iran và đặc phái viên LHQ về Syria, ông Geir Pedersen đang có chuyến thăm nước này, Tehran nêu rõ lập trường coi trọng giải quyết các vấn đề ở Syria bằng giải pháp ngoại giao. Iran một lần nữa nhấn mạnh, dân thường tại Syria không được bị lợi dụng làm “lá chắn sống” và Tehran sẵn sàng làm trung gian hòa giải giữa Ankara và Damas.

Iran đưa ra đề xuất trên trong bối cảnh những ngày qua đụng độ giữa các lực lượng quân đội Syria và Thổ Nhĩ Kỳ tại tỉnh Idlib của Syria tiếp tục leo thang. Căng thẳng bùng phát ngày 3-2 khi Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố tám binh sĩ nước này thiệt mạng do bị trúng đạn pháo của quân đội Syria, sau khi quân đội Syria mở chiến dịch quân sự chống phiến quân tại khu vực gần tỉnh Idlib. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sau đó đã tiến công 54 mục tiêu ở khu vực Idlib, khiến 13 binh sĩ Syria thiệt mạng. Đây là vụ giao tranh đẫm máu nhất xảy ra kể từ khi Thổ Nhĩ Kỳ triển khai quân tới Syria hồi năm 2016.

Truyền thông Trung Đông ngày 7-2 cho biết, lực lượng lục quân Thổ Nhĩ Kỳ được cho là đã xây dựng một căn cứ ở tỉnh Idlib. Trong khi đó, hãng thông tấn nhà nước Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ cùng ngày đưa tin, Ankara đã điều động gần 150 phương tiện cùng nhiều lính biệt kích và khí tài, đạn dược để tăng cường cho trạm quan sát của Thổ Nhĩ Kỳ ở tỉnh Idlib. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cũng lên tiếng hối thúc Syria rút quân khỏi các trạm quan sát quân sự của Ankara tại tỉnh Idlib trong tháng 2 này và cảnh báo nếu không, lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tìm cách đẩy lùi quân đội Syria.

Thổ Nhĩ Kỳ gia tăng các hành động quân sự nêu trên trong bối cảnh quân đội Chính phủ Syria giành lại một số khu vực quan trọng tại tỉnh Idlib. Tổ chức Giám sát nhân quyền Syria (SOHR) cho biết, quân đội Syria đã giành lại thành phố chiến lược Saraqeb. Đây là chiến thắng mới nhất trong chiến dịch của quân đội Chính phủ Syria tiến công lực lượng nổi dậy ở tỉnh Idlip. Trước đó, quân đội Syria cũng đã giành được nhiều khu vực khác tại tỉnh Idlib, bao gồm cả Tal Toukan, nơi đặt một căn cứ quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ.

Xung đột leo thang giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đã thu hút sự quan tâm, lo ngại sâu sắc của cộng đồng quốc tế. Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres lên án những hành động này là một “mối đe dọa đối với hòa bình, ổn định của khu vực và quốc tế”, đồng thời kêu gọi chấm dứt ngay lập tức tình trạng thù địch. Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo của LHQ cảnh báo tình hình nhân đạo tại khu vực xung đột ở tây bắc Syria đang ngày càng xấu đi. Kể từ đầu tháng 12-2019 đến nay, khoảng 586 nghìn người ở khu vực tây bắc Syria đã phải rời bỏ nhà cửa đi lánh nạn và hơn 100 nghìn người khác đang đối mặt nguy cơ phải di dời lập tức do các đợt không kích và pháo kích ngày càng nhiều tại khu vực này. Cộng đồng quốc tế đã công bố một kế hoạch ứng phó khẩn cấp hỗ trợ 800 nghìn người ở tây bắc Syria trong vòng sáu tháng. Ước tính chi phí cho kế hoạch này khoảng 336 triệu USD.

Trong khi đó, Cao ủy phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên hiệp châu Âu (EU) Josep Borrell và Ủy viên châu Âu phụ trách giải quyết khủng hoảng Janez Lenarcic đã kêu gọi tất cả các bên tham chiến tại Syria chấm dứt tiến công các mục tiêu dân sự, mở hành lang nhân đạo tại Syria. Tuyên bố của EU nhấn mạnh, con đường duy nhất để giải quyết cuộc khủng hoảng tại Syria là thông qua một giải pháp chính trị theo Nghị quyết 2254 được Hội đồng Bảo an LHQ thông qua năm 2015. Nghị quyết này phác thảo một lộ trình và thời gian biểu cho tiến trình hòa bình ở Syria, trong đó có việc thực hiện ngừng bắn ngay lập tức và tổ chức một cuộc bầu cử dân chủ do LHQ bảo trợ trong vòng 18 tháng để thông qua hiến pháp mới.