Bước leo thang nguy hiểm

Khu vực Trung Đông đang trở nên nóng bỏng trong những ngày qua, sau khi Israel và phong trào Hồi giáo vũ trang Hezbollah tại Lebanon liên tục có những động thái trả đũa quân sự lẫn nhau. Điều đáng chú ý là các đòn đáp trả mạnh tay của Israel nhằm vào Hezbollah không chỉ vì mục đích trừng phạt phong trào này, mà dường như còn là “lời tuyên chiến” với Iran cùng những lực lượng được Tehran hậu thuẫn ở khu vực.

Biếm họa của LATUFF
Biếm họa của LATUFF

Thủ lĩnh phong trào Hezbollah, ông Sayyed Hassan Nasrallah ngày 2-9 tuyên bố cuộc tiến công của lực lượng này nhằm vào căn cứ quân sự của Israel ở miền bắc Israel là “sự khởi đầu của một giai đoạn mới”. Trong một phát biểu đưa ra trên kênh truyền hình địa phương Al Manar, ông Nasrallah nhấn mạnh Hezbollah “không còn giới hạn đỏ” trong cuộc đối đầu với Israel.

Tuyên bố của ông Nasrallah được đưa ra một ngày sau khi Hezbollah phóng tên lửa chống tăng từ miền nam Lebanon vào căn cứ quân sự Avivim của Israel tại khu vực gần biên giới giữa hai nước, phá hủy một xe quân y. Đáp trả, quân đội Israel cũng đã pháo kích dữ dội các cứ điểm của lực lượng Hồi giáo vũ trang này ở miền nam Lebanon. Hezbollah nêu rõ, cuộc tiến công trên nhằm mục đích trả đũa loạt vụ không kích ngày 24-8 của quân đội Israel khiến hai thành viên lực lượng này thiệt mạng, và tiếp đó là việc hai máy bay không người lái của Irsael đã tiến công vùng ngoại ô phía nam Beirut trước đó một ngày. Tuy nhiên, Tel Aviv không thừa nhận các vụ tiến công, đồng thời cáo buộc Hezbollah và Iran đã hợp tác với nhau để sản xuất hệ thống tên lửa dẫn đường chính xác ở Lebanon, đe dọa nhiều mục tiêu chiến lược cũng như sinh mạng người dân Israel.

Sau khi căng thẳng giữa lực lượng Hezbollah và Israel leo thang, Thủ tướng Lebanon Saad Hariri đã liên lạc với các quan chức cấp cao Mỹ và Pháp nhằm yêu cầu các quốc gia này và cộng đồng quốc tế can thiệp. Trong khi đó, người đứng đầu lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ tại Lebanon, ông Andrea Tenenti đã hối thúc các bên “kiềm chế tối đa” sau các hành động leo thang quân sự nói trên.

Cho đến nay, Israel luôn coi Hezbollah là lực lượng khủng bố đe dọa an ninh quốc gia nước này. Trước khi thủ lĩnh Hezbollah đưa ra lời cảnh báo trên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định Tel Aviv “đã chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống” và “sẽ tiếp tục thực hiện mọi hành động cần thiết để bảo đảm an ninh quốc gia, trên biển, tại đất liền và trên không phận”.

Giới phân tích nhận định rằng, chiến dịch quân sự của Israel chống lại Hezbollah không chỉ nhằm trừng phạt hay trả đũa phong trào này, mà còn là đòn tiến công gián tiếp nhằm vào Iran, vốn bị Tel Aviv cáo buộc là đang hậu thuẫn các lực lượng ở Trung Đông. Bằng chứng là các cuộc tiến công của quân đội Israel trước kia chỉ giới hạn trong khuôn khổ các cuộc không kích lực lượng được Tehran ủng hộ tại Syria, nay đã được mở rộng với việc tiến công vào đồng minh của Tehran không chỉ ở Syria mà còn cả dải Gaza, Iraq và Lebanon. Với việc mở rộng hoạt động quân sự, Thủ tướng Netanyahu đang mạo hiểm đưa Israel tham chiến trên nhiều mặt trận và cùng lúc đương đầu nhiều đối thủ.

Những diễn biến mới có nguy cơ dẫn đến một cuộc xung đột toàn diện tại Trung Đông, xảy ra vào thời điểm quan trọng đối với Thủ tướng Netanyahu khi ông đang phải đối mặt thách thức tái tranh cử đầy khó khăn. Nhưng theo các nhà quan sát, không loại trừ khả năng Thủ tướng Netanyahu đưa ra các động thái cứng rắn là nhằm thể hiện quan điểm không nhân nhượng về vấn đề an ninh, một điều mà phần lớn cử tri Israel quan tâm và qua đó hy vọng thu được nhiều sự ủng hộ hơn. Có ý kiến lại cho rằng, do có được sự hậu thuẫn lớn từ đồng minh chiến lược là Mỹ, nên Israel muốn tận dụng sự “bật đèn xanh” của Washington để răn đe Iran, vốn lâu nay bị Washington coi như “cái gai trong mắt”.

Tuy nhiên, dù xuất phát từ bất cứ động cơ nào thì việc các bên gia tăng hoạt động quân sự ở Trung Đông sẽ dẫn tới những hậu quả khó lường, mà mối đe dọa lớn nhất là sự bùng phát chiến tranh ở khu vực. Sự thỏa hiệp kèm theo thiện chí là điều cần thiết hiện nay để các bên tránh được bước leo thang nguy hiểm trong các cuộc đối đầu.