Burkina Faso không quá nổi tiếng trên bản đồ du lịch thế giới, nhưng với nhiều người, quốc gia Tây Phi này vẫn chứa đựng những nét văn hóa truyền thống vô cùng đặc sắc. Trong đó, phải kể đến ngôi làng nhỏ mang tên Tiebele, nằm dưới chân một ngọn đồi lớn, quanh năm phủ đầy nắng gió thảo nguyên. Rộng chỉ vẻn vẹn khoảng 1,2 ha, Tiebele trở nên đặc biệt nhờ những ngôi nhà được làm từ bùn đất nhưng rực rỡ mầu sắc với hoa văn trang trí truyền thống đầy tính nghệ thuật.
Ngôi làng Tiebele là nơi sinh sống của người Kassena, bộ tộc đầu tiên định cư tại khu vực này từ thế kỷ 15. Họ là thí dụ tuyệt vời về một cộng đồng biết tận dụng tài nguyên thiên nhiên để thể hiện vẻ đẹp văn hóa truyền thống. Bằng cách sử dụng bùn và phấn mầu, họ đã vẽ nên các hình thù sống động lên tường bên ngoài ngôi nhà. Tuy nhiên, một số ngôi nhà được trang trí công phu nhất lại không phải để ở, mà được sử dụng làm lăng mộ tưởng niệm người đã khuất.
Đàn ông Kassena chịu trách nhiệm xây nhà, trong khi việc trang trí được giao cho phụ nữ. Mỗi ngôi nhà được khoác chiếc “áo” riêng với hoa văn tinh tế, mang đậm tính văn hóa dân gian, tín ngưỡng, từ ký hiệu hình học đến hình ảnh con người, động vật, thiên nhiên... Mầu sắc mà người dân sử dụng là đen, trắng và đỏ, được chế tạo từ vật liệu tự nhiên tìm thấy trong vùng, như đất sét và than đá. Thiết kế nhà trong làng Tiebele đề cao tính an toàn với chức năng chống chọi thời tiết xấu hay kẻ thù. Do đó, cửa ra vào có kích thước nhỏ và hầu như không có cửa sổ.
 |
Hoa văn trang trí trên tường. Ảnh: FLICKR
Người trong làng quan niệm rằng, sau khi hoàn thành một ngôi nhà, người chủ của nó phải đợi hai ngày mới được dọn vào ở. Trong khoảng thời gian đó, nếu một con thằn lằn bò vào trong nhà, thì đó được coi là một ngôi nhà tốt; còn không, đây không phải nơi đáng để ở. Bên trong, nội thất cũng đơn giản, được bố trí gọn gàng. Phần lớn các vật dụng làm từ đất sét, trong nhà bếp có một số thứ làm bằng kim loại. Thức ăn phổ biến ở trong làng là món “foofoo”, được nấu từ sắn, khoai và ngô nghiền nhỏ, ăn cùng thứ nước sốt làm từ rau và ớt. Nhà nào càng giàu thì nước sốt sẽ càng nhiều.
Để vào thăm làng, người lạ phải thương lượng với những người lớn tuổi trong bộ tộc. Nếu nhận được sự cho phép từ họ, du khách cũng cần biết những nguyên tắc tối kỵ, liên quan mầu sắc quần áo và tư trang. Rita Willaert, một vị khách từng đến thăm Tiebele chia sẻ: “Họ cảnh báo chúng tôi không được phép mặc đồ mầu đỏ và không được cầm ô. Chỉ có những gia đình quyền quý nhất trong làng mới được phép làm vậy. Đó là đặc quyền của những người giữ chức cao tại Tiebele”.
Người Kassena trong quá khứ không mặn mà đón người lạ ghé thăm, một phần vì muốn giữ vẻ đẹp yên bình và nguyên vẹn cho những ngôi nhà trong làng. Tuy nhiên, thời gian gần đây, nhiều người tán thành với việc để Chính phủ Burkina Faso phát triển nơi đây thành một điểm đến du lịch. Theo họ, doanh thu đến từ phát triển du lịch không chỉ giúp nâng cao đời sống người dân, mà còn có thể trang trải chi phí trùng tu cho những công trình cổ trong làng.
