Mùa thu hoạch hoa nhài tại Ai Cập

Các cánh đồng hoa nhài ở vùng Gharbiya, cách Thủ đô Cairo (Ai Cập) khoảng 100 km về phía bắc đang bước vào mùa thu hoạch. Dù công việc thu hái hoa nhài vất vả, song những người nông dân trồng loài hoa thấy vô cùng phấn chấn.

Nông dân làm việc nhiều giờ trên cánh đồng hoa. Ảnh: AFP
Nông dân làm việc nhiều giờ trên cánh đồng hoa. Ảnh: AFP

Gharbiya được coi là thủ phủ hoa nhài của thế giới. Ước tính, diện tích trồng hoa nhài tại khu vực này lên tới 400 ha, chiếm 90% diện tích trồng hoa nhài tại Ai Cập. Tinh dầu chiết xuất từ hoa nhài tại Gharbiya cũng chiếm hơn một nửa tổng lượng cung ứng cho toàn cầu. Với những con số lớn kể trên, ngành trồng hoa nhài và chiết xuất tinh dầu từ loại hoa này giúp Ai Cập thu về 6,5 triệu USD mỗi năm, mang lại thu nhập cho khoảng 50 nghìn người, trong số đó có những nông dân trực tiếp thu hái hoa nhài khi mùa thu hoạch tới.

Dù là giữa đêm, Eman Mehanna - một nông dân trồng hoa nhài tại làng Shubra Beloula ở Gharbiya vẫn đội chiếc mũ gắn đèn pin để bắt đầu công việc thu hoạch. “Từ khi còn nhỏ, chúng tôi đã bắt đầu học cách thu hái hoa nhài”, Mehanna vừa nói, vừa ngắt những cánh hoa trắng muốt thuộc giống hoa nhài quý hiếm Jasminum grandiflorum và bỏ lên chiếc giỏ phía sau lưng. Theo Mehanna, mùa thu hoạch hoa nhài tại Gharbiya diễn ra từ tháng 6 đến tháng 11 hằng năm. Công việc thu hoạch thường bắt đầu từ nửa đêm, bởi lúc đó hoa mới nở rộ và kết thúc sau bình minh vài giờ. Mỗi người làm việc chăm chỉ có thể thu hoạch tới 5 kg cánh hoa mỗi ngày. “Cần phải tập trung để tìm ra những bông hoa đang nở. Những bông chưa nở, chúng tôi phải tiếp tục chờ đợi”, Mehanna cho biết.

Sau khi thu lượm, vào lúc trời sáng, người thu hoạch sẽ trút hoa nhài từ giỏ vào thùng, xếp lên xe tải rồi đưa đến cơ sở chế biến. Khoảng 70% sản lượng hoa của khu vực này được xử lý tại nhà máy sản xuất tinh dầu Fakhry. Bước đầu tiên là nén và nghiền những bông hoa. Từ hỗn hợp này, các loại tinh dầu quý được chiết xuất bằng phương pháp chưng cất. 

Theo Badr Atef, quản lý của Fakhry - nhà máy sản xuất tinh dầu đầu tiên ở Ai Cập. Khi còn là một sinh viên vào những năm 60 của thế kỷ trước, ông Ahmed Fakhry - người lập ra nhà máy, đã hình thành ý tưởng mở nông trại trồng hoa nhài và nhà máy chiết xuất tinh dầu từ loài hoa này sau khi tới thăm thị trấn Grasse, nơi khai sinh của các loại nước hoa Pháp trên đảo Cote d’Azur.  Quay lại Ai Cập, ông Fakhry giới thiệu kiến thức mới về nước hoa của mình với người dân, thành lập cơ sở trồng trọt và chế biến hoa nhài công nghiệp. “Các nông trại của Fakhry đã đóng góp lớn vào con số 20 tấn hoa nhài được thu hoạch mỗi ngày tại Ai Cập”, Atef cho biết.

Là nguồn cung cấp hoa nhài lớn nhất trên thế giới, song thời gian gần đây, với sự cạnh tranh của Ấn Độ - nơi cung cấp hoa nhài lớn của thế giới và có chi phí sản xuất thấp hơn, đã khiến giá hoa nhài Ai Cập hạ đáng kể. Không chỉ vậy, đại dịch Covid-19 cũng khiến nhu cầu hương liệu giảm mạnh, nhiều nông dân trồng hoa nhài tại Ai Cập lao đao. Những tác động mạnh mẽ khiến nhiều người quyết định không thu hoạch hoa nhài năm nay. Bà Waafa (60 tuổi) cho biết: “Thu hoạch hoa nhài là công việc vất vả, song thu nhập thời gian này chỉ được vài USD sau một ngày làm việc. Số tiền này chẳng đáng là bao trong khi mọi thứ bây giờ đều đắt đỏ”.

Tuy nhiên, đối với nhiều người khác tại Gharbiya, mùa thu hoạch hoa nhài luôn là khoảng thời gian mang lại niềm vui cho họ. Họ cho rằng, trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp như hiện nay, mọi thứ đều khó khăn. Không chỉ ngành nông nghiệp hoa nhài mà cả nền kinh tế của Ai Cập và toàn cầu đều bị ảnh hưởng nặng nề. Vì vậy, họ vẫn tiếp tục làm công việc thu hái hoa khi tới mùa thu hoạch. Bởi không chỉ tạo ra thu nhập, đây còn là nghề truyền thống nhiều đời tại Gharbiya.