Tối 7-10, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska ở Thủ đô Stockholm (Thụy Điển) đã công bố giải Nobel Hóa học năm 2020 thuộc về hai nhà khoa học nữ, gồm nhà hóa học Pháp Emmanuelle Charpentier và nhà hóa học Mỹ Jenifer A.Doudna, tôn vinh công trình phát triển phương pháp chỉnh sửa gen. Trước đó, ngày 6-10, giải Nobel Vật lý năm 2020 thuộc về ba nhà khoa học Roger Penrose (Anh), Reinhard Genzel (Đức) và Andrea Ghez (Mỹ), với những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực vật lý thiên văn và giúp giải mã những bí ẩn quan trọng trong vũ trụ.
Nhà khoa học Roger Penrose (89 tuổi) đến từ Đại học Oxford (Anh) nhận một nửa giá trị giải thưởng Nobel Vật lý năm nay nhờ công trình nghiên cứu liên quan sự hình thành của hố đen. Một nửa giải thưởng còn lại chia cho hai nhà khoa học Reinhard Genzel (68 tuổi) thuộc Viện Vật lý Max Planck (Đức) và nhà khoa học nữ Andrea Ghez (55 tuổi) thuộc Đại học California (Mỹ), cũng nghiên cứu về hố đen. Theo Chủ tịch Ủy ban Nobel Vật lý David Haviland, những phát hiện của các nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý năm nay đã đặt nền móng quan trọng cho những hiểu biết mới về vũ trụ.
Trước đó, ngày 5-10, ba nhà khoa học Harvey J.Alter (Mỹ), Michael Houghton (Anh) và Charles M.Rice (Mỹ), đã giành giải Nobel Y học năm 2020 với công trình nghiên cứu về virus viêm gan C. Nghiên cứu của ba nhà khoa học giúp tìm ra cách phát hiện virus viêm gan C trong mẫu máu và ngăn ngừa lây truyền bệnh thông qua con đường truyền máu. Giới chuyên gia nhận định, việc xác định được virus viêm gan C là một bước ngoặt trong việc phòng, chống bệnh viêm gan nói riêng và các bệnh gây ra bởi virus nói chung. Phát hiện của ba nhà khoa học đã góp phần mở đường cho các phương pháp điều trị viêm gan siêu vi C cho hàng triệu bệnh nhân.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp trên thế giới, công chúng hiện có xu hướng quan tâm những nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trong lĩnh vực y học. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhận định rằng còn quá sớm để có thể trao giải thưởng Nobel cho những công trình liên quan trực tiếp tới virus SAR-CoV-2, do những nghiên cứu này còn cần được thẩm định trong nhiều năm về hiệu quả cũng như giá trị đóng góp với nhân loại.
Sau giải Nobel Hóa học, chủ nhân của các giải Nobel Văn học, Nobel Hòa bình và Nobel Kinh tế sẽ lần lượt được công bố trong những ngày tới. Trước đó, vào tháng 9, Chủ tịch Quỹ Nobel, ông Lars Heikensten cho biết, lễ trao các giải Nobel Y học, Vật lý, Hóa học, Văn học và Kinh tế sẽ không diễn ra ở Stockholm (Thụy Điển) như mọi năm, mà được tổ chức qua cầu truyền hình. Chủ nhân của các giải Nobel năm nay sẽ nhận thưởng tại Đại sứ quán Thụy Điển ở trong nước hoặc tại nơi làm việc. Kể từ năm 1944, khi lễ trao giải Nobel phải hủy bỏ vì Chiến tranh thế giới thứ hai, thì đây là lần đầu hoạt động này không được tổ chức tại Stockholm. Ngoài ra, Viện Nobel Na Uy - đơn vị tổ chức lễ trao giải Nobel Hòa bình cũng cho biết, hoạt động vốn diễn ra vào tháng 12 tại Thủ đô Oslo cũng sẽ thu hẹp quy mô vì đại dịch.
Trong phát biểu mới đây, ông Lars Heikensten cho rằng, đại dịch là cuộc khủng hoảng lớn với nhân loại, nhưng lại càng cho thấy tầm quan trọng của khoa học. Ông Heikensten cũng cho biết, giá trị các giải thưởng Nobel danh giá trong năm 2020 sẽ tăng thêm một triệu krona Thụy Điển so năm ngoái, lên mức 10 triệu krona (khoảng 1,12 triệu USD).
