Nỗ lực lập lại an ninh

Cảnh sát Brazil thông báo đã bắt giữ một đối tượng có biệt danh “Zequinha”, nằm trong số những tội phạm bị truy nã gắt gao nhất ở nước này. Y là thủ lĩnh của một nhóm tội phạm khét tiếng chuyên cướp ngân hàng và công ty chứng khoán ở nhiều nước Nam Mỹ. 

Cảnh sát Brazil trong một chiến dịch truy quét tội phạm ở Sao Paolo. Ảnh: THE STAR
Cảnh sát Brazil trong một chiến dịch truy quét tội phạm ở Sao Paolo. Ảnh: THE STAR

“Zequinha” tên thật là Luciano Castro de Oliveira, 46 tuổi, từng bị kết án hơn 30 năm tù vì các tội danh cướp bóc, bạo lực… Cảnh sát bang Sao Paulo cho biết, Oliveira đã bị bắt tại khu vực nông thôn Tejupá trong một chiến dịch chống tội phạm kết hợp giữa nhiều lực lượng. Theo hồ sơ do Bộ Tư pháp nước này công bố, “Zequinha” từng bị bắt vào năm 1992 do liên quan một vụ cướp ở thành phố Campinas, nhưng được thả hai năm sau đó nhờ lệnh ân xá. 

Năm 2005, y lại bị bắt sau khi tham gia một nhóm tội phạm cướp ngân hàng. Oliveira bị phát hiện cùng các đồng phạm trong khi đang đào đường hầm hướng đến ngân hàng ở Sao Paulo với ý định tổ chức  một vụ cướp tiền. Tuy nhiên, một năm sau, y móc nối với tay chân ở ngoài thuê luật sư bào chữa và được thả tự do. Ngoài ra, “Zequinha” cũng có tên trong danh sách điều tra âm mưu cướp tương tự ở Paraguay năm 2007 và tình nghi tổ chức tiến công nhằm vào chiếc xe bọc thép chở tiền ở vùng Itupeva, Sao Paulo vào năm 2017.

Bị truy nã từ năm 2006, “Zequinha” có một tiền án dài với nhiều tội danh nguy hiểm như chống lại lực lượng cảnh sát, tổ chức tội phạm, rửa tiền… Báo chí địa phương viết rằng, nhắc đến cái tên “Zequinha” trong giới tội phạm ở Brazil thì nhiều tên trùm khác cũng phải e dè. Y là thủ lĩnh số một của một nhóm tội phạm chuyên sử dụng chất nổ và vũ khí hạng nặng. Ban đầu hoạt động chủ yếu ở khu vực thành phố Campinas tại bang Sao Paulo, nhóm tội phạm này sau đó mở rộng địa bàn hoạt động sang các quốc gia láng giềng Uruguay, Paraguay và Argentina. 

“Zequinha” hiện nằm trong danh sách 22 tội phạm bị truy nã gắt gao nhất của Bộ Tư pháp Brazil. Theo cơ quan này, “Zequinha” có tay chân thân tín hoạt động ở tất cả các bang của nước này. Y và tay chân bị tình nghi tổ chức những cuộc tiến công bạo lực nhằm vào cảnh sát hòng cướp xe chở tiền với thủ đoạn đi thành từng nhóm lớn, dùng vũ khí hạng nặng tiêu diệt lực lượng bảo vệ vòng ngoài để cướp xe. Trước khi bị bắt, “Zequinha” là tác giả của một loạt vụ cướp như vậy ở Brazil và các quốc gia láng giềng. 

Y cũng là thành viên nhóm tội phạm có tên là “Primeiro Commando da Capital” (PCC). Nhóm này do những tên trùm mafia bí mật lập ra khi gặp nhau trong tù và hiện cũng do một tên cướp ngân hàng cầm đầu. PCC là một trong những tổ chức tội phạm khó xử lý nhất ở Brazil hiện nay, bên cạnh các băng đảng buôn bán ma túy. Chúng được lập ra từ sự kết hợp của những tên cầm đầu băng đảng lão luyện, vừa tham gia buôn bán ma túy cả ở trong tù lẫn bên ngoài nhà tù, vừa tàng trữ vũ khí, tài trợ tiền bạc cho các thành viên trong các hoạt động trái pháp luật, thậm chí chúng tổ chức cả đường dây thuê luật sư bào chữa cho các thành viên bị bắt. 

Việc các tổ chức tội phạm ngày càng hoạt động phức tạp, liều lĩnh và còn “vươn chân rết” từ Brazil sang các quốc gia láng giềng đang khiến lực lượng an ninh nước này rơi vào tình thế khó khăn. Các cơ quan chức năng một mặt không đủ lực lượng để đối phó với những băng nhóm ở các bang xa xôi, mặt khác phải lo ngăn chặn nhóm tội phạm hoạt động xuyên biên giới. Tình hình kinh tế trì trệ của Brazil cũng khiến vấn đề tội phạm trở nên đáng lo ngại hơn khi ngân sách dành cho cảnh sát cạn kiệt. 

Do đó, chiến dịch bắt giữ Luciano Castro de Oliveira dù chưa thể triệt tận gốc nạn cướp bóc, song được xem là lời cảnh báo của giới chức Brazil đối với những đường dây tội phạm vốn ngang nhiên hoạt động bất chấp pháp luật.