Ngày 30-3, Bộ trưởng Nội vụ Anh, bà Priti Patel, đã công bố quyết định bổ nhiệm ông Ken McCallum làm Tổng Giám đốc MI5, thay người tiền nhiệm là ông Andrew Parker (57 tuổi) về hưu sau bảy năm dẫn dắt cơ quan này. Trước khi được bổ nhiệm, ông Ken McCallum là Phó Giám đốc MI5 từ tháng 4-2017 và được các đồng nghiệp đánh giá là người phù hợp vị trí lãnh đạo hơn cả, do có quan điểm “hành động hơn đứng nhìn”.
Ông McCallum tốt nghiệp khoa Toán tại Trường đại học Glassgow (Anh). Ở tuổi 40, ông đã có 25 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực an ninh và phản gián tại MI5. Khi mới bắt đầu sự nghiệp, ông làm việc tại Bắc Ireland (thuộc Vương quốc Anh), tập trung vào các hoạt động chống khủng bố và phát triển tiến trình hòa bình trong khu vực này. Đây là giai đoạn MI5 được ghi nhận có những đóng góp trong việc tiến đến Thỏa thuận Belfast năm 1998, chấm dứt bạo lực nghiêm trọng đã làm hàng nghìn người thiệt mạng.
Theo The Guardian, ông McCallum bắt đầu chịu trách nhiệm về các hoạt động phản gián trên mạng của MI5 khoảng 10 năm trước, khi an ninh mạng vẫn còn là vấn đề mới đối với ngành tình báo Anh. Đây cũng là giai đoạn giúp ông hình thành những mối quan tâm đặc biệt với giới công nghệ. Ông cũng từng được yêu cầu phụ trách các cuộc điều tra chống khủng bố và quản lý rủi ro liên quan Thế vận hội London 2012. Từ năm 2017, với vai trò là Phó Giám đốc MI5, ông McCallum đã có kinh nghiệm điều hành cơ quan này khi diễn ra những cuộc tiến công khủng bố nghiêm trọng ở Anh, như các vụ tiến công bằng dao ở Manchester hay trên cầu London năm 2019.
Sau khi nhậm chức, ông McCallum sẽ trở thành giám đốc thứ 18 của MI5, kể từ khi cơ quan này thành lập vào năm 1909. Do tính chất bảo mật nên trước đây vị trí lãnh đạo của MI5 không được phép công bố, giới chức Anh bắt đầu công khai danh tính người giữ trọng trách này từ năm 1993. Người tiền nhiệm của ông McCallum là Andrew Parker, đã phải kéo dài nhiệm kỳ để bảo đảm giai đoạn chuyển đổi của cơ quan này sau khi diễn ra sự kiện nước Anh rời Liên hiệp châu Âu (EU), còn gọi là Brexit. Song so giai đoạn trước đó, giới tình báo Anh hiện đứng trước những yêu cầu và nhiệm vụ mới phức tạp hơn.
Hiện nay, nhiệm vụ của MI5 không chỉ dừng ở ngăn chặn âm mưu và các vụ tiến công khủng bố từ những đối tượng cực đoan như trước, mà còn là giữ an ninh mạng và biên giới quốc gia trên không gian mạng. Sự phát triển của công nghệ được xem như “dao hai lưỡi”, vừa là cơ hội song cũng là thách thức của ngành tình báo. Đây cũng là bài toán mới đặt ra cho ông chủ “ghế nóng” cơ quan tình báo hàng đầu nước Anh. BBC dẫn lời tân Giám đốc MI5 cho biết, cơ quan tình báo này hiện đứng trước mối đe dọa về gián điệp công nghiệp và chiến tranh mạng. Bởi vậy, ông hy vọng sẽ hợp tác chặt chẽ với các công ty công nghệ để khai thác tốt hơn những tiến bộ trong công nghệ, bao gồm các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI) hay phân tích dữ liệu.
Trong phát biểu mới đây, ông McCallum cam kết tập trung hợp tác với khu vực tư nhân trong việc khai thác AI để đối phó những nguy cơ khủng bố nhằm bảo đảm an ninh quốc gia. Một trong những ưu tiên của ông hiện nay là đẩy mạnh lĩnh vực khoa học máy tính (machine learning), một lĩnh vực liên quan AI nhằm nghiên cứu và xây dựng những kỹ thuật cho phép các hệ thống có khả năng tự học từ dữ liệu máy tính để giải quyết những vấn đề cụ thể. Ông cho rằng, lĩnh vực khoa học máy tính sẽ giúp hỗ trợ rất nhiều cho các công việc của MI5 trong thời gian tới.
