Đòn mạnh vào Al-Qaeda

Giới chức Mỹ cho biết, Hamza bin Laden - con trai trùm khủng bố Osama bin Laden và là một trong số những nhân vật chủ chốt của mạng lưới khủng bố quốc tế Al-Qaeda, đã thiệt mạng trong một chiến dịch quân sự của quân đội nước này. Hoạt động của mạng lưới Al-Qaeda có thể trở nên suy yếu sau khi Hamza bị tiêu diệt.

Ngôi nhà nơi diễn ra đám cưới của Hamza bin Laden. Ảnh: AP
Ngôi nhà nơi diễn ra đám cưới của Hamza bin Laden. Ảnh: AP

Theo NBC News, Hamza bin Laden (30 tuổi), con trai của thủ lĩnh Al-Qaeda Osama bin Laden, đã chết trong một cuộc không kích của quân đội Mỹ. Trước đó, The New York Times đưa tin Mỹ đóng vai trò trong chiến dịch dẫn đến kế hoạch tiêu diệt Hamza bin Laden, từng được cho là đã diễn ra từ hai năm trước.

Tuy nhiên, trang web của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) hiện vẫn để trạng thái truy nã Hamza bin Laden, kẻ bị cáo buộc là thành viên chủ chốt của tổ chức khủng bố Al-Qaeda và có những tuyên bố công khai đe dọa đến an ninh Mỹ. Tháng 2-2019, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố sẽ trao thưởng lên tới một triệu USD cho những ai cung cấp thông tin dẫn đến việc xác định địa điểm, nhận dạng Hamza bin Laden.

Các cơ quan tình báo phương Tây cho biết, Hamza sinh ra ở Jeddah (Saudi Arabia) và là một trong 23 người con của trùm khủng bố Osama bin Laden. Theo FBI, y có liên hệ với các nhánh của Al-Qaeda ở Afghanistan, Pakistan, Syria, Iran và từng sinh sống ở những nước này. Hamza bin Laden đã kết hôn với con gái của một thủ lĩnh cấp cao Al-Qaeda là Abdullah Ahmed Abdullah. Abdullah còn được biết đến dưới tên là al-Masri, đã bị Mỹ buộc tội chủ mưu vụ đánh bom nhằm vào Đại sứ quán Mỹ tại Tanzania và Kenya hồi năm 1998.

Năm 2018, hình ảnh về đám cưới của Hamza bin Laden với con gái một nhân vật chủ chốt trong Al-Qaeda đã được nhóm khủng bố lan truyền rộng rãi trên internet. Đám cưới có thể đã diễn ra ở nơi trú ẩn của Bin Laden (cha) trước đây tại Abbottabad (Pakistan), cũng là địa điểm trùm khủng bố bị biệt kích Mỹ tiêu diệt tháng 5-2011. Giới phân tích cho rằng, lễ kết hôn của con trai và con gái hai trùm khủng bố được xem là thông điệp kêu gọi sự trung thành của các thành viên Al-Qaeda.

Nhiều năm sau cái chết của Osama bin Laden, Hamza bin Laden xuất hiện mang theo hy vọng của các thủ lĩnh Al-Qaeda rằng y có thể trở thành nhân vật mang tiếng nói thống nhất, củng cố lại tổ chức đang suy yếu trước những chiến dịch truy quét khủng bố của Mỹ và phương Tây. Đặc biệt, tên của con trai trùm khủng bố Osama bin Laden cũng được Al-Qaeda sử dụng để lôi kéo thêm các chiến binh Hồi giáo cực đoan từ khắp nơi vào đội ngũ của mình.

Hamza trong vai trò là một thủ lĩnh Al-Qaeda trẻ tuổi, từng công khai đe dọa trả thù cho cái chết của cha mình. Y cũng kêu gọi các tay súng cực đoan ở nước ngoài tiến công vào những giá trị của Mỹ và phương Tây cũng như chống lại chính quyền Saudi Arabia. Tháng 11-2018, giới chức Riyadh tuyên bố tước quyền công dân của Hamza bin Laden.

Do Al-Qaeda kỳ vọng sẽ “nối nghiệp” Osama bin Laden nên cái chết của Hamza bin Laden được xem là đòn giáng mạnh đối với tổ chức khủng bố này. Các nhà quan sát cho rằng, Al-Qaeda có thể đã giữ bí mật về cái chết của “người thừa kế” vì lo ngại tin tức này làm tổn hại thanh thế và việc gây quỹ của tổ chức. Những năm vừa qua, hàng ngũ của Al-Qaeda đã bị xáo trộn không ít do liên tục đối mặt các cuộc truy quét của Mỹ, cũng như phải cạnh tranh với tổ chức khủng bố tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS).

Tuy vậy, giới quan sát cảnh báo những kẻ khủng bố kỳ cựu trong mạng lưới này vẫn đang nỗ lực lôi kéo những tay súng cực đoan mới thông qua mạng xã hội. Dù nhiều “chân rết” ở Afghanistan, Pakistan, Iraq, Syria... đã bị triệt hạ gây tổn thất nặng nề, nhưng trong bối cảnh an ninh bất ổn ở các quốc gia này, hàng nghìn thành viên của Al-Qaeda đang phân tán ở khắp nơi vẫn có thể lợi dụng sự hỗn loạn để tập hợp lại và đe dọa gây ra những cuộc tiến công khủng bố mới.