“Cơn địa chấn” trong ngành du lịch Anh

Sau khi bị Chính phủ Anh từ chối khoản cứu trợ 187,1 triệu USD, Công ty lữ hành danh tiếng Thomas Cook với 178 năm tuổi của nước này đã tuyên bố phá sản vào rạng sáng 23-9. Cái kết buồn cho công ty vốn được coi là “cái nôi” của ngành du lịch hiện đại Anh không chỉ làm rúng động nền kinh tế “xứ sở sương mù”, mà còn đặt ra cho các nhà chức trách tình huống khó khăn nhằm giải quyết vấn đề hồi hương của 600.000 khách hàng đang trong kỳ nghỉ, trong đó có hơn 160.000 khách du lịch Anh.

Hàng dài khách du lịch của hãng Thomas Cook chờ hồi hương tại sân bay. Ảnh: FINANCIAL TIMES
Hàng dài khách du lịch của hãng Thomas Cook chờ hồi hương tại sân bay. Ảnh: FINANCIAL TIMES

Công ty lữ hành Thomas Cook được lấy theo tên của người sáng lập, doanh nhân Thomas Cook, ra đời tại thị trấn Market Harborough, thuộc vùng Leicestershire (Anh) vào năm 1841. Sau 178 năm, nó đã phát triển thành một tập đoàn lữ hành khổng lồ có quy mô toàn cầu, phục vụ 19 triệu khách hàng và đem lại doanh thu hơn 11 tỷ USD hằng năm. Mặc dù có một bề dày kinh nghiệm và tiềm lực lớn mạnh, nhưng công ty này đã không thể bắt kịp với tốc độ phát triển nhanh chóng của thị trường dịch vụ du lịch và giải trí hiện đại. Thomas Cook gặp phải sự cạnh tranh gay gắt từ các đại lý du lịch trực tuyến và các hãng hàng không giá rẻ. Nguyên nhân chủ yếu là do xu hướng du lịch hiện nay đã thay đổi khi khách hàng thường lựa chọn tự thiết kế kỳ nghỉ của mình mà không sử dụng dịch vụ từ các công ty lữ hành. Ngoài ra, sự bất ổn chính trị, tài chính và khí hậu trên thế giới cũng là những yếu tố không nhỏ ảnh hưởng hiệu quả kinh doanh của Thomas Cook trong thời gian dài.

Trả lời phỏng vấn BBC, ông Tim Jeans, cựu Giám đốc quản lý của Monarch, hãng hàng không giá rẻ Anh đã phá sản, cho rằng: “Giống trường hợp của Monarch, mô hình kinh doanh của Thomas Cook đã trở nên lỗi thời trong một thế giới kỹ thuật số. Những nỗ lực gần đây của các nhà lãnh đạo Công ty Thomas Cook nhằm tự tái cấu trúc là quá muộn”. Vào tháng 5-2019, Thomas Cook đã báo cáo khoản lỗ gần 1,9 tỷ USD, trong đó có tới hơn 1,3 tỷ USD tổn thất do quyết định sai lầm khi sáp nhập doanh nghiệp My Travel vào năm 2007. Từ mùa hè năm 2018, cổ phiếu của công ty này đã sụt giảm mạnh và hiện nay, nhiều ngân hàng đã chính thức định giá cổ phiếu của Thomas Cook là “vô giá trị”. Mới đây, các ngân hàng chủ nợ đã đưa ra yêu cầu cuối cùng, buộc hãng phải huy động 250 triệu USD để trả nợ. Tuy nhiên, sau khi Chính phủ Anh từ chối khoản cứu trợ 187,1 triệu USD, ông Peter Fankhauser, Giám đốc điều hành Thomas Cook đã buộc phải tuyên bố phá sản và đưa ra lời xin lỗi tới hàng triệu khách hàng, hàng nghìn nhân viên, các nhà cung cấp và đối tác.

Sự sụp đổ của Thomas Cook trước tiên sẽ ảnh hưởng nền kinh tế Anh và nhiều nước trên thế giới khi đột ngột khiến cho 22.000 nhân viên ở các chi nhánh tại 16 quốc gia, trong đó có 9.000 người ở Anh, sẽ mất việc làm. Tuy nhiên, hệ lụy lớn nhất tới từ việc hơn 600.000 khách hàng của hãng đang trong kỳ nghỉ có nguy cơ bị mắc kẹt. Tình thế càng khó khăn hơn khi phần lớn du khách người Anh đang ở các nước châu Âu và phải hồi hương trước thời hạn của thỏa thuận về việc Anh rời khỏi Liên hiệp châu Âu (EU), còn gọi là Brexit, vào ngày 31-10 tới đây.

Trong tình hình đó, Bộ Giao thông vận tải Anh đã huy động máy bay ở sân bay trên khắp thế giới đưa các du khách người Anh về nước. Bà Dame Deirdre Hutton, Chủ tịch của Cơ quan Hàng không dân dụng (CAA) Anh khẳng định: “Đã có gần 140 chuyến bay đưa hàng chục nghìn hành khách về nước. Tuy nhiên, vẫn sẽ mất khoảng 13 ngày mới có thể đưa toàn bộ 135.000 hành khách còn lại về nước”.

Khách hàng sẽ có mặt trên các chuyến bay miễn phí đặc biệt hoặc đặt trước cho một hãng hàng không theo lịch trình khác mà không phải trả thêm phí. Thông tin chi tiết về mỗi chuyến bay sẽ được đăng trên trang web của CAA. Theo ông Tim Johnson, Giám đốc chính sách của CAA, mặc dù các hoạt động của Thomas Cook trong tương lai đã bị hủy, nhưng tất cả kỳ nghỉ trọn gói đều có bảo hiểm theo quy trình cấp phép của Tổ chức Du lịch hàng không (ATOL), do đó các du khách đã đặt trước sẽ được hoàn tiền sau khi thực hiện hướng dẫn trên trang web này.