Bài toán khó của Philippines

Quân đội Philippines thông báo, các phiến quân Abu Sayyaf có liên quan tổ chức khủng bố tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) ngày 17-4 đã tiến công sát hại 11 binh sĩ và khiến 14 người khác bị thương. Đây là vụ tiến công đẫm máu nhất do các tay súng thực hiện tại quốc gia Đông - Nam Á trong vòng một năm qua.

Binh sĩ Philippines truy quét phiến quân tại Mindanao. Ảnh: REUTERS
Binh sĩ Philippines truy quét phiến quân tại Mindanao. Ảnh: REUTERS

CNN dẫn lời Trung tướng Cirilito Sobejana, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Tây Mindanao (Philippines) cho biết, các binh sĩ thuộc Tiểu đoàn bộ binh số 21 đang thực hiện chiến dịch bảo đảm an ninh tại thị trấn Patikul thì bị phục kích. Có khoảng 40 phiến quân đã đọ súng với lực lượng an ninh trong khoảng một giờ. Giới chức Philippines cũng xác nhận các thành viên của nhóm Abu Sayyaf đã thực hiện vụ tiến công trên.

Vụ việc xảy ra vào thời điểm các binh sĩ Philippines đang tiến hành nhiều hoạt động an ninh nhằm truy quét phiến quân tại tỉnh Sulu, miền nam nước này. Quân đội cũng thông báo tìm thấy thi thể của một thủ lĩnh nhóm Abu Sayyaf, kẻ được biết đến với biệt danh Vikram (hay Darwin Sahiron). Y là một trong những kẻ chế tạo chất nổ cho phiến quân dùng trong nhiều vụ tiến công, trong đó vụ đánh bom liều chết tại nhà thờ Thiên chúa giáo ở Sulu hồi tháng 1 năm ngoái khiến 21 người thiệt mạng.

Vikram được cho là cũng tham gia vụ phục kích Tiểu đoàn bộ binh 21 ở thị trấn Patikul vừa qua và mất mạng sau cuộc đụng độ này. Ông nội của y là Radullan Sahiron, là chỉ huy cao cấp của Abu Sayyaf từ tháng 9-2006. Sahiron đang ẩn náu ở Mindanao với âm mưu tiếp tục tiến công khủng bố trong khu vực. Theo AFP, có khoảng 400 tay súng Abu Sayyaf ẩn náu ở những khu vực hẻo lánh miền nam Philippines, trong đó tại tỉnh Sulu ước tính có khoảng 200 tên đang lẩn trốn.

Cuộc phục kích ngày 17-4 vừa qua là vụ tiến công đẫm máu nhất có liên quan các phiến quân Abu Sayyaf kể từ sau vụ đánh bom đầu năm 2019. Sau đó, quân đội Philippines đã tăng cường các chiến dịch nhằm giải thoát cho những con tin bị Abu Sayyaf bắt giữ, trong đó có nhiều thủy thủ trên các tàu vận tải nước ngoài bị bắt cóc tại vùng biển Sulu. Theo tướng Cirilito Sobejana, lực lượng an ninh nước này đang đặt mục tiêu truy quét và loại bỏ Abu Sayyaf. Đây được coi là nhóm phiến quân có quy mô nhỏ nhưng gây ra nhiều bạo lực nhất trong các nhóm cực đoan ở miền nam Philippines.

Kể từ đầu những năm 90 của thế kỷ trước, nhóm phiến quân Abu Sayyaf chịu trách nhiệm nhiều vụ đánh bom cũng như bắt cóc du khách nước ngoài để đòi tiền chuộc, phục kích sát hại nhân viên an ninh, ám sát và tống tiền ở miền nam Philippines. Những năm gần đây, một nhánh của nhóm này đã thề trung thành với tổ chức khủng bố IS, thực hiện nhiều vụ tiến công táo tợn nhằm vào dân thường và quân đội Philippines. Hồi tháng 5-2017, phiến quân Abu Sayyaf và các tay súng có liên hệ IS đã tham gia vụ chiếm đóng thành phố Marawi. Sau đó, quân đội Philippines đã tổ chức chiến dịch quân sự ròng rã nhiều tháng để giành lại quyền kiểm soát thành phố này. Theo số liệu thống kê của chính quyền Philippines, chiến dịch này đã khiến hơn 1.000 người thiệt mạng, gồm cả phiến quân, binh sĩ và dân thường.

Dù đã thực hiện nhiều nỗ lực hiện đại hóa quân đội, tăng cường tiềm lực an ninh song mầm mống khủng bố vẫn đe dọa an ninh quốc gia Đông - Nam Á này, đặc biệt là trong bối cảnh tàn quân của IS được cho là đã tìm đến quốc gia này nhằm thiết lập sào huyệt mới. Theo Reuters, Abu Sayyaf vẫn đang chiêu mộ và lên kế hoạch tiến công một số thành phố miền nam nhằm thiết lập một “Nhà nước Hồi giáo” độc lập và riêng rẽ. Bởi vậy, cuộc chiến chống khủng bố ở Philippines vẫn là bài toán khó của giới chức an ninh Philippines, do hoạt động của các lực lượng này ngày càng phức tạp và khó đoán định.