Đồng sàng dị mộng

Bất đồng và chia rẽ giữa hai đồng minh lâu đời là Mỹ và Liên hiệp châu Âu (EU) ngày càng lớn, nhất là sau khi hai bên bày tỏ quan điểm hoàn toàn trái ngược liên quan chính sách định cư của Israel tại các vùng đất mà Tel Aviv chiếm đóng tại Palestine.

Biếm họa của PARESH NATH
Biếm họa của PARESH NATH

Ngày 18-11 vừa qua, Cao ủy phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU, bà Federica Mogherini nêu rõ lập trường của khối này đối với hoạt động định cư của Israel tại vùng lãnh thổ chiếm đóng từ Palestine là rõ ràng và nhất quán, rằng hoạt động này là bất hợp pháp chiểu theo luật quốc tế. Bà Mogherini nhấn mạnh, chính sách định cư của Israel “làm xói mòn triển vọng giải pháp hai nhà nước cũng như triển vọng cho một nền hòa bình lâu dài”.

Bà Mogherini đưa ra tuyên bố trên chỉ vài giờ sau khi Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo khẳng định rằng các khu định cư của Israel ở Bờ Tây “không trái với luật pháp quốc tế”. Theo ông Pompeo, Mỹ đưa ra kết luận trên sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng tất cả các khía cạnh của các cuộc tranh luận pháp lý.

Phát biểu của người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ cho thấy Washington đã từ bỏ lập trường trong hàng chục năm qua và trên thực tế đã ủng hộ Israel xây các khu định cư của người Do thái ở Bờ Tây. Không chỉ vậy, Mỹ còn công bố dời Đại sứ quán nước này về Jerusalem nhằm công nhận thành phố này là thủ đô của Israel, đóng cửa văn phòng đại diện Tổ chức giải phóng Palestine (PLO) ở Thủ đô Washington D.C, cắt kinh phí cấp cho Cơ quan LHQ cứu trợ người tị nạn Palestine (UNRWA)… Những động thái này đã đặt Washington vào thế bất hòa với EU và hầu như tất cả các quốc gia khác trên thế giới, vốn luôn phản đối hoạt động định cư trái phép của Israel trên lãnh thổ Palestine.

EU từng cảnh báo sự thay đổi lập trường của Mỹ về các khu định cư của Israel ở Bờ Tây sẽ gây ra “những hậu quả nghiêm trọng” đối với triển vọng hòa bình Trung Đông. Tuy nhiên, bất chấp mọi phản đối, Mỹ luôn “nhất bên trọng, nhất bên khinh” trong các vấn đề liên quan Israel, và chính điều đó làm rạn nứt sâu sắc hơn mối quan hệ chiến lược với EU. Trong cảnh “đồng sàng dị mộng” như vậy, sẽ rất khó để cả Mỹ và EU cùng nhau tìm ra cách tháo gỡ bế tắc của không chỉ tiến trình hòa bình Trung Đông, mà còn cả những bất đồng giữa hai bên liên quan nhiều vấn đề.