Chuyến đi may rủi

Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo đã đến Israel, bắt đầu chuyến công du 5 ngày tới nhiều nước ở Trung Đông. Trọng tâm chuyến công du lần này của ông Pompeo là việc Israel bình thường hóa quan hệ với Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), cũng như thúc đẩy các nước Arab khác làm điều tương tự.

Biếm họa của EMAD HAJJAJ
Biếm họa của EMAD HAJJAJ

Ngoài Israel, các chặng dừng chân tiếp theo của Bộ trưởng Ngoại giao Pompeo sẽ là Sudan, Bahrain và UAE và có thể dừng chân tại Oman và Qatar. Những “mồi câu” trong hành trang của ông Pompeo lần này gồm có cam kết bảo đảm việc Israel có được lợi thế quân sự tại Trung Đông theo bất kỳ thỏa thuận quân sự nào giữa Mỹ và UAE trong tương lai; xem xét dỡ bỏ Sudan khỏi danh sách các nước bảo trợ khủng bố và việc bình thường hóa quan hệ với Israel sẽ là một bước đi hướng tới mục tiêu này; thúc đẩy bảo đảm an ninh cho Bahrain… 

Chuyến công du của người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ diễn ra trong bối cảnh Washington đang thúc đẩy tham vọng hòa bình giữa Israel với các nước Arab. Tuy nhiên, chuyến công du Trung Đông này chưa chắc mang lại kết quả như Washington trông đợi, bởi không phải tất cả các nước Arab và thế giới Hồi giáo đều ủng hộ mối quan hệ giữa Mỹ và Israel, cũng như tán thành bình thường hóa quan hệ với Nhà nước Do Thái.

Đối với việc UAE bắt tay với Israel, chính quyền Palestine cùng một số nước Arab đã lên tiếng phản đối. Tổng Thư ký Liên đoàn Arab (AL), ông Ahmed Aboul-Gheit, nhận định quan hệ hòa bình bình thường và toàn diện giữa Israel và Arab chỉ có thể đạt được thông qua nguyên tắc “đổi đất lấy hòa bình” và Israel phải tôn trọng giải pháp hai nhà nước với Palestine. Đến nay, Tel Aviv chẳng những không tuân thủ nguyên tắc trên mà còn gây thêm căng thẳng và xung đột trong khu vực, bằng các kế hoạch mở rộng phần đất mà nước này chiếm đóng ở dải Gaza và khu Bờ Tây. Bên cạnh đó, việc Mỹ đối xử bất công với Palestine và ưu ái Israel trong cái gọi là “Kế hoạch hòa bình Trung Đông mới” cũng vấp phải nhiều sự phản đối, không chỉ của Palestine và các nước Arab mà của cả đồng minh châu Âu.

Trong bối cảnh đó, chuyến công du của Bộ trưởng Pompeo với mục tiêu hàn gắn Israel với các nước Arab trở nên đầy may rủi. Hành trang nặng trĩu những quyền lợi dành cho Israel đã trở thành lực cản lớn của ông Pompeo trong chuyến đi lần này.