Cần cách tiếp cận mới

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 21-8 vừa qua tuyên bố, Chính phủ nước này đang nghiêm túc xem xét việc ngừng cấp quyền công dân cho những đứa trẻ được sinh ra trên đất Mỹ, nhưng có cha mẹ không phải công dân Mỹ hoặc là những người nhập cư bất hợp pháp.

Biếm họa của ANNE DERENNE
Biếm họa của ANNE DERENNE

Trả lời phỏng vấn báo giới, “ông chủ” Nhà trắng chia sẻ: “Chúng tôi đang cân nhắc ngừng quyền quốc tịch theo nơi sinh cho phép mọi đứa trẻ sinh ra trên đất Mỹ đều có quyền công dân Mỹ. Thật phi lý khi bạn chỉ cần đi qua biên giới vào Mỹ, sinh một đứa con và nghiễm nhiên đứa trẻ đó trở thành công dân Mỹ”. Kể từ khi đắc cử Tổng thống Mỹ năm 2017, ông Trump tỏ thái độ kiên quyết ngăn chặn cuộc khủng hoảng nhập cư, song nhiều quy tắc của chính quyền bị thay đổi và sắc lệnh bị các tòa án cản trở. Hồi tháng 10 năm ngoái, Tổng thống Trump cũng tuyên bố ông sẽ kết thúc “quyền quốc tịch theo nơi sinh” bằng cách trực tiếp ra sắc lệnh.

Tuy nhiên, nhiều nhà lập pháp Mỹ thuộc cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đều cho biết động thái này của Tổng thống có thể sẽ phá vỡ Hiến pháp Mỹ. Họ viện dẫn quyền công dân được sinh ra là một quyền được quy định trong Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ. Bản Hiến pháp sửa đổi thứ 14 của Mỹ được ban hành để bảo đảm những người Mỹ da mầu sẽ có đầy đủ quyền công dân và “cấp quyền công dân cho mọi đứa trẻ được sinh ra và nhập tịch trên đất Mỹ”. Điều này thường được hiểu rằng chính phủ sẽ cấp quyền công dân cho hầu hết những đứa trẻ được sinh ra ở Mỹ, cho dù bố mẹ của chúng không phải là công dân Mỹ hay đang sống bất hợp pháp trên nước này.

Đối phó vấn đề nhập cư chưa bao giờ là việc dễ dàng với Chính phủ Mỹ, đặc biệt khi làn sóng người di cư Trung Mỹ đang tràn vào “xứ cờ hoa”, khiến quan hệ giữa Mỹ với các nước này trở nên căng thẳng. Nay, với các chính sách cứng rắn mới nhằm vào người di cư gây ra sự phản đối quyết liệt của người dân và các nhà lập pháp, giới quan sát cho rằng Chính phủ Mỹ sẽ càng “thiệt đơn, thiệt kép” nếu không có cách tiếp cận bớt cứng rắn hơn trong vấn đề này.