Kích cầu tín dụng cá nhân

Khi dịch Covid-19 bùng phát, mảng tín dụng cá nhân từng bị co hẹp. Song khi kinh tế có dấu hiệu phục hồi, đây là lĩnh vực được ưu tiên đẩy mạnh để bù đắp sự suy giảm những tháng đầu năm. Trong tình trạng vốn trong ngân hàng (NH) dư thừa, còn tín dụng sản xuất, kinh doanh lại tăng chậm, nhiều NH đang chuyển hướng tập trung vào cho vay cá nhân, nhất là cho vay mua nhà, mua xe.

Các ngân hàng đã tung ra nhiều gói cho vay ưu đãi để mua nhà, mua xe. Ảnh: NG.ANH
Các ngân hàng đã tung ra nhiều gói cho vay ưu đãi để mua nhà, mua xe. Ảnh: NG.ANH

Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam, tính đến ngày 18-11-2020, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt 8.801.253 tỷ đồng, tăng 7,39% so cuối năm 2019 (cùng kỳ năm 2019 là 10,28%); trong đó tín dụng bằng VND tăng 7,91%, tín dụng ngoại tệ giảm 0,92%. Dù tín dụng toàn nền kinh tế tăng chậm hơn các năm trước do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhưng so những tháng trước đó tốc độ tăng trưởng tín dụng ngày càng được cải thiện. Nếu như quý I tín dụng chỉ tăng 1,3% so cuối năm 2019 thì sang quý III - 2020 tín dụng đã khởi sắc: tháng 7-2020 tăng 4,03%, tháng 8 tăng 4,75%, tháng 9 tăng 6,09% và đến ngày 18-11 tín dụng tăng 7,39% so cuối năm 2019. Dù khởi sắc trở lại, song tín dụng nhìn chung vẫn tăng trưởng chậm, trong khi vốn huy động vẫn ồ ạt chảy vào các NH. Vốn trong NH dư thừa, còn tín dụng sản xuất, kinh doanh lại tăng chậm, khiến nhiều NH đang chuyển hướng tập trung vào cho vay cá nhân, nhất là cho vay mua nhà, mua xe. Cuộc chạy đua kích cầu cho vay mua nhà, mua xe của các NH khiến lãi suất cho vay lĩnh vực này trở nên rẻ nhất trong vòng 10 năm qua. Đơn cử, VPBank đang cho vay mua ô-tô đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) với lãi suất chỉ từ 5,9% trong ba tháng, 6,9%/năm trong sáu tháng và 8,3%/năm trong thời gian 12 tháng. Khách hàng cá nhân vay mua ô-tô trong 24 tháng cũng chỉ phải trả lãi suất 8,5%/năm.

Tổng Giám đốc VPBank Nguyễn Đức Vinh nhận định, động lực tăng trưởng của các NH giai đoạn này là tín dụng cá nhân và tín dụng DNNVV. Từ đầu quý IV - 2020, VPBank đẩy mạnh tăng trưởng phân khúc này. Dự kiến, tổng dư nợ cho vay cá nhân và DNNVV năm 2020 tăng khoảng 10.000 tỷ đồng so năm ngoái.

Tương tự, khách hàng vay mua nhà tại Techcombank được hưởng lãi suất cho gói cố định 12 tháng đầu tiên từ 7,59%/năm, kỳ hạn 24 tháng ở mức khoảng 8,6%/năm. Sau thời gian cố định, lãi vay dao động từ 9,3% đến hơn 11%/năm.

Hàng loạt NH khác như VIB, TPBank, Vietcombank, BIDV, Agribank, Shinhan Bank… cũng đã tung ra các gói cho vay hết sức ưu đãi để mua nhà, mua xe.

Chuyên gia NH Nguyễn Trí Hiếu nhận định, việc NH “ưa thích” cho vay mua nhà, mua xe trong giai đoạn hậu dịch Covid-19 là dễ hiểu, vì đây là sản phẩm cho vay có biên độ lợi nhuận tốt, nhu cầu mua xe, mua nhà, sửa nhà của người dân vẫn khá lớn. Mặc dù thuộc phân khúc tín dụng tiêu dùng, song cho vay mua nhà, mua xe khá an toàn, vì có tài sản bảo đảm giá trị và tính thanh khoản cao.

Trên thực tế, không chỉ còn nhiều dư địa, mà cho vay mua nhà, mua xe còn giúp các NH cải thiện lãi biên (NIM), vốn sút giảm khá nghiêm trọng từ đầu năm đến nay, từ đó cải thiện lợi nhuận.

TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng của BIDV cho rằng, dịch Covid-19 là thách thức, song cũng là phép thử với các NH. Việc lựa chọn được những phân khúc khách hàng tốt, những sản phẩm tốt trong bối cảnh kinh tế dần phục hồi trở lại sau dịch sẽ giúp các NH bứt phá. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự linh hoạt trong lựa chọn chiến lược sản phẩm, phân khúc khách hàng, kiểm soát rủi ro hiệu quả. 

Việc các NH rầm rộ cho vay mua nhà, mua xe khiến nhiều người lo ngại rằng, cho vay tiêu dùng nóng trở lại và ẩn chứa nhiều rủi ro. Tuy nhiên, đại diện NHNN cho rằng, việc ngân hàng đẩy mạnh mua nhà, mua xe thực chất không quá đáng ngại.

Theo Vụ trưởng Tín dụng các ngành kinh tế Nguyễn Tuấn Anh, NHNN không hạn chế các tổ chức tín dụng (TCTD) mở rộng cho vay tiêu dùng, trong đó có cho vay mua xe, mua nhà với cá nhân. Việc các NH đẩy mạnh cho vay tiêu dùng vẫn an toàn, không có gì phải cảnh báo. Tất cả các khoản cho vay tiêu dùng núp dưới cho vay đầu cơ, đầu tư bất động sản đều đang được NHNN kiểm soát rất chặt chẽ. Song song với đó, chỉ đạo các TCTD phát triển đa dạng sản phẩm, tín dụng NH đáp ứng nhu cầu vốn hợp pháp của người dân, góp phần ngăn chặn “tín dụng đen”. Nhất là tập trung thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh cho vay mới hỗ trợ khách hàng khôi phục sản xuất, kinh doanh sau thiên tai, dịch bệnh.

Là một trong những NH mạnh tay cho vay bất động sản nhất từ đầu năm đến nay, đại diện Techcombank khẳng định, Techcombank chủ yếu cho vay mua nhà gắn với tài sản bảo đảm, lại phân định rõ ràng cho vay bất động sản kinh doanh đầu tư và cho vay để mua nhà, nên có thể kiểm soát được rủi ro. Thực tế minh chứng, không chỉ Techcombank, từ đầu năm đến nay, nhiều NH cũng đẩy mạnh cho vay mua nhà, mua ô-tô như: VPBank, TPBank… nhưng nợ xấu vẫn được kiểm soát rất tốt, thậm chí còn giảm so cùng kỳ năm 2019.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế trưởng của BIDV Cấn Văn Lực khuyến cáo, để bảo đảm khả năng chi trả, người vay phải tích lũy trước 20 - 30% giá trị nhà, xe và phải dựa trên thu nhập của mình để lên kế hoạch trả nợ chi tiết, tránh bị đảo lộn cuộc sống do áp lực trả nợ, dính vào nợ xấu NH. Các NH không được lơ là nhắc nhở nhân viên tín dụng thẩm định kỹ hồ sơ khách hàng, tránh duyệt các hồ sơ vay vốn “quá tay” dẫn đến khách hàng mất khả năng thanh toán, buộc NH phải siết nợ, gây ra cái nhìn phản cảm. Phía người vay cũng cần tính toán kỹ lưỡng khả năng trả nợ trước khi đặt bút ký hợp đồng vay vốn.