Hội nghị về tiếp tục hoàn thiện và nâng cao vai trò tín dụng chính sách (TDCS) đối với khu vực các tỉnh miền núi phía bắc do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa tổ chức tại Mộc Châu (Sơn La) cho thấy, không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà TDCS cần tạo ra động lực giúp người dân thoát nghèo bền vững từ những nguồn lực, cơ chế mạnh mẽ hơn.
Thực tế, mặc dù nhận được sự quan tâm và tạo điều kiện của UBND tỉnh Sơn La, song theo ông Nguyễn Văn Minh, Chủ tịch HÐQT Công ty CP chăn nuôi Minh Thúy Chiềng Chung, trong giai đoạn đầu, doanh nghiệp (DN) vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong vấn đề về vốn. Sự đồng hành của Agribank Chi nhánh tỉnh Sơn La đã tạo điều kiện cho DN vay vốn để thực hiện dự án (DA). Từ năm 2016 đến nay, DN đã hoàn thành giai đoạn 1 và đi vào hoạt động với diện tích chuồng trại 32.000 m2. DA đi vào hoạt động, DN đã có sản phẩm cung cấp ra thị trường, tạo công ăn việc làm cho 150 lao động tại địa phương, với mức lương ổn định từ năm triệu đồng/người/tháng trở lên…
Tương tự, ông Nguyễn Sơn Vương, Phó Giám đốc Công ty CP chè Cờ Ðỏ chia sẻ, năm 2006, việc chuyển đổi thành Công ty CP từ nông trường quốc doanh khiến DN gặp một số vướng mắc. Nhưng nguồn vốn vay ưu đãi từ Agribank đã hỗ trợ DN đầu tư cơ sở hạ tầng mới, đầu tư tái sản xuất, đáp ứng chi trả lương nhân công… Ðặc biệt, từ đầu năm 2019, DN đã đầu tư chuyển hai xưởng chế biến về gần nhau để thuận lợi cho sản xuất, đầu tư thêm dây chuyền sản xuất, máy móc mới để nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu cao hơn của thị trường xuất khẩu (XK). Cũng từ nguồn vốn vay này, DN đã mạnh dạn thay giống chè mới là chè hương Bắc Sơn, thay dần giống chè cũ. Mỗi năm, DN XK khoảng 600 tấn chè sang thị trường Ðài Loan (Trung Quốc) và Ðông Âu. Bên cạnh đó, DN tạo công ăn việc làm cho 256 hộ gia đình tại ba bản Nà Tân, Nậm Tôm, Bà Hía là những hộ dân tái định cư từ vùng hồ Thủy điện Sơn La, với mức bình quân thu nhập 4 - 4,5 triệu đồng người/tháng.
Theo Phó Thống đốc NHNN Ðào Minh Tú, với mạng lưới 176 chi nhánh cấp 1, 151 quỹ tín dụng nhân dân, 1.052 chi nhánh trực thuộc và phòng giao dịch, Agribank và VBSP đã phát triển mạng lưới, điểm giao dịch đến từng phường, xã đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn sản xuất, kinh doanh, phục vụ nhu cầu đời sống khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Ðến hết tháng 7-2019, huy động vốn của khu vực đạt 381.603 tỷ đồng, tăng 9,08% so năm 2018, chiếm khoảng 4,5% tổng nguồn vốn huy động toàn quốc. Dư nợ tín dụng cho khu vực đạt khoảng 409.552 tỷ đồng, tăng 4,87% so năm 2018, chiếm 5,29% tổng dư nợ toàn nền kinh tế, trong đó dư nợ cho vay theo các lĩnh vực ưu tiên đều có xu hướng tăng. Cụ thể, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn trong khu vực tăng 2,39% so cuối năm 2018, chiếm khoảng 9% dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn toàn quốc; dư nợ cho vay DN nhỏ và vừa (NVV) tăng 1,96% so cuối năm 2018, chiếm tỷ trọng 5,1% dư nợ cho vay DNNVV toàn quốc.
Tổng Giám đốc Agribank Tiết Văn Thành cho biết, đóng góp một phần vào kết quả trên, Agribank đã triển khai nhiều giải pháp; đặc biệt, với đặc thù hoạt động tại các địa bàn nông thôn rộng lớn, nhằm giúp khách hàng tiếp cận vốn ngân hàng nhanh chóng và thuận lợi, Agribank đã được NHNN phê duyệt Ðề án điểm giao dịch lưu động bằng xe ô-tô chuyên dùng. Ðến nay, Agribank đã triển khai thành công giai đoạn 1 của đề án với 68 xe. Trong thời gian tới, Agribank định hướng tiếp tục triển khai điểm giao dịch lưu động đến 50% số xã, huyện trên toàn quốc. Tại khu vực trung du và miền núi phía bắc, mô hình điểm giao dịch lưu động bằng ô-tô chuyên dùng được triển khai rộng rãi tại 13 chi nhánh với 14 xe, đạt kết quả tốt với 1.618 phiên giao dịch phục vụ gần 200.000 khách hàng, giải ngân gần 200 tỷ đồng, thu nợ gốc và lãi số tiền gần 500 tỷ đồng.
Theo Tổng Giám đốc VBSP Dương Quyết Thắng, để chuyển tải vốn TDCS đến đúng đối tượng thụ hưởng, đồng thời nâng cao chất lượng tín dụng, hỗ trợ tối đa cho người nghèo trong điều kiện tiết giảm chi phí quản lý, chi phí xã hội... VBSP đã thực hiện phương thức quản lý TDCS đặc thù: phân công, phân cấp trách nhiệm trong việc xác định hộ nghèo và các đối tượng chính sách đủ điều kiện vay vốn; thực hiện dân chủ, công khai trong cộng đồng dân cư; kết hợp sự tham gia của bốn tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác với vai trò giám sát xã hội và làm ủy thác một số nội dung công việc trong quy trình nghiệp vụ TDCS…
Mặc dù kết quả đạt được là khả quan, nhưng ông Đào Minh Tú cho biết, NHNN đã nắm được có tình trạng người dân ở một vài địa phương không muốn vào nhóm thoát nghèo để vẫn được hưởng những cơ chế ưu đãi. Để khắc phục tình trạng này, thứ nhất, cần sự tuyên truyền rộng rãi, nâng cao nhận thức trách nhiệm của chính quyền địa phương cơ sở. Thứ hai, đối với người dân, cần có cơ chế tín dụng tiếp theo. Khi người dân mới thoát nghèo, cần có nguồn lực, cơ chế chính sách để hỗ trợ họ thoát nghèo bền vững. NHNN đã và đang trình Chính phủ cho phép bổ sung một chương trình cho vay thoát nghèo để người dân tiếp cận được nguồn vốn cho sản xuất, kinh doanh, tạo thu nhập, chống tái nghèo và giảm tín dụng “đen”.
