Ngay trong phiên khai mạc kỳ họp thứ 8, Quốc hội (QH) khóa XIV, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã báo cáo QH về những nội dung chủ yếu của tình hình kinh tế - xã hội (KT-XH) năm 2019 và kế hoạch năm 2020.
Theo Thủ tướng, từ đầu năm đến nay, tăng trưởng kinh tế nước ta đạt khá cao; năng suất lao động và chất lượng tăng trưởng tiếp tục được cải thiện; KTVM ổn định vững chắc hơn. Tốc độ tăng GDP cả năm ước đạt hơn 6,8%, thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao hàng đầu khu vực và thế giới. Kết quả này thể hiện nỗ lực, cố gắng rất lớn của các cấp, các ngành và cả nước.
Trong điều kiện thị trường tài chính (TTTC), tiền tệ quốc tế biến động mạnh, chúng ta vẫn duy trì được nền tảng KTVM ổn định vững chắc. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) dưới 3%, thấp hơn mục tiêu đề ra. TTTC, tiền tệ và tỷ giá được điều hành chủ động, linh hoạt và duy trì ổn định phù hợp; dự trữ ngoại hối đạt khoảng 73 tỷ USD. Hệ số tín nhiệm quốc gia được nâng hạng từ BB - lên BB với triển vọng “tích cực”. Tổng thu ngân sách nhà nước (NSNN) vượt 3,3% dự toán; tỷ trọng chi đầu tư phát triển tăng, đạt 26,6%; bội chi NSNN khoảng 3,4% GDP; nợ công giảm còn 56,1% GDP. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội ước khoảng 33,8% GDP; tỷ trọng đầu tư của khu vực ngoài nhà nước tăng lên 45,3%. Vốn đầu tư nước ngoài thực hiện chín tháng đạt 14,2 tỷ USD, cao nhất từ trước đến nay. Trong bối cảnh thương mại toàn cầu suy giảm, xuất khẩu (XK) vẫn tăng khoảng 7,9%. Khu vực nông nghiệp phát triển ổn định; khu vực dịch vụ duy trì đà tăng khá cao; cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu đạt kết quả tích cực; tỷ lệ nợ xấu nội bảng còn 1,91%; bảo đảm an toàn hệ thống.
Thực hiện nhiều giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước (DNNN); tập trung xử lý các dự án, DN thua lỗ, thất thoát lớn. Môi trường kinh doanh tiếp tục được cải thiện. Ước cả năm có khoảng 134.000 DN thành lập mới và hàng chục nghìn DN hoạt động trở lại. Tổng số vốn đăng ký mới và bổ sung trong chín tháng đầu năm đạt hơn ba triệu tỷ đồng.
Tuy nhiên, Thủ tướng cũng nêu rõ, bên cạnh kết quả đạt được, đất nước ta vẫn còn những hạn chế, yếu kém và tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thách thức, trong đó có những yếu tố ngắn hạn và cũng có những vấn đề trung và dài hạn cần tập trung xử lý hiệu quả trong thời gian tới. Cụ thể, KTVM ổn định nhưng một số yếu tố chưa thật sự vững chắc. Tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công chậm. Cơ cấu lại nền kinh tế đã đạt được những kết quả quan trọng nhưng chưa đáp ứng yêu cầu. Cổ phần hóa, thoái vốn DNNN còn chậm. Việc xử lý nợ xấu, cơ cấu lại các ngân hàng thương mại yếu kém còn gặp nhiều khó khăn. Quản lý quy hoạch, đô thị còn bất cập. Phát triển kết cấu hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng yêu cầu. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường còn những bất cập. Đời sống của một bộ phận dân cư còn khó khăn. Khắc phục quá tải bệnh viện còn chậm; chất lượng y tế cơ sở chưa cao. Tình trạng bạo lực học đường, xâm hại trẻ em, bạo lực gia đình… còn xảy ra ở một số địa phương. Tình trạng ô nhiễm môi trường; trật tự an toàn xã hội, tội phạm trên một số địa bàn diễn biến phức tạp. Bảo vệ chủ quyền biển đảo gặp nhiều khó khăn, thách thức…
Về kế hoạch phát triển KT-XH năm 2020, Thủ tướng cho rằng, đây là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng, 75 năm thành lập nước và là năm tiến hành Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII. Trong bối cảnh đó, mục tiêu tổng quát của năm 2020 được Chính phủ xác định là tập trung duy trì ổn định nền tảng KTVM; kiểm soát lạm phát; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Thẩm tra về tình hình thực hiện NSNN năm 2019, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - NS của QH Nguyễn Đức Hải lưu ý, mặc dù ước thu NSNN năm 2019 là năm thứ tư vượt dự toán, nhưng còn chưa vững chắc do số thu NSNN thực chất từ nội lực nền kinh tế tăng còn thấp. Chính phủ cần tiếp tục có những giải pháp mới để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh trong nước, góp phần bảo đảm thu NSNN ngày càng vững chắc hơn từ các khu vực kinh tế.
Trình bày báo cáo thẩm tra đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2019 và dự kiến kế hoạch năm 2020 tại QH, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Vũ Hồng Thanh cho biết, cơ bản nhất trí với kết quả đạt được và nhấn mạnh mặc dù đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng năm 2019 là một năm đạt được những chuyển biến tích cực, toàn diện trên nhiều lĩnh vực, đạt tương đối đồng bộ các mục tiêu tổng quát được QH đề ra. Công tác điều hành của Chính phủ tiếp tục có nhiều đổi mới, năng động, quyết liệt, hiệu quả, chú trọng vào xử lý những vấn đề lớn, dài hạn; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Các bộ, ngành có nhiều nỗ lực để rà soát, loại bỏ thủ tục, điều kiện kinh doanh bất hợp lý...
