Tuy nhiên, vẫn còn hơn 70% số DNNVV tại Việt Nam phản ứng thụ động với những thay đổi của thị trường. Gần 80% số máy móc các DN Việt Nam sử dụng là nhập khẩu công nghệ cũ từ thập niên 80 - 90 thế kỷ trước. Phần lớn DNNVV vẫn gặp nhiều rào cản trong chuyển đổi số, chưa có chiến lược ứng dụng công nghệ số và chủ động hơn trước phản ứng thị trường hay có chiến lược số hóa để đổi mới. Điều này khiến DNNVV Việt Nam đứng sau Philippines và Indonesia về chuyển đổi số.
Khảo sát của Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) cũng cho thấy, số DN đang thực hiện chuyển đổi số hiện nay chỉ khoảng 15%. Các DNNVV chưa tham gia nhiều vào quá trình này vì gặp khó khăn về vốn, nhưng cũng một phần vì họ xem rằng đây là câu chuyện của DN lớn.
Mặt khác, việc chuyển đổi số của DN vẫn gặp phải một số thách thức. Phó Tổng giám đốc Ernst & Young Nguyễn Việt Long cho biết, về nền tảng thanh toán thì chỉ số của Việt Nam hơi thấp so một số nước chung quanh. Trong năm vừa qua, Việt Nam có 22% là tỷ lệ giao dịch số, trong khi Thái-lan là 62% và Indonesia là 34%. Tuy nhiên, trước bối cảnh hiện nay, cơ hội cho DNNVV đang đến, nếu không tận dụng được thì DN sẽ tụt lùi. DNNVV khi thực hiện chuyển đổi số hãy làm cái gì nhỏ, phù hợp mình nhất.
Về lý do DNNVV chậm chuyển đổi số, ông Nguyễn Kim Hùng, Phó Viện trưởng Khoa học quản trị DNNVV (Hiệp hội DNNVV Việt Nam) cho rằng, DN đôi khi còn bận đi bán hàng, vay vốn nên ít quan tâm việc chuyển đổi. Do vậy, Nhà nước cần hỗ trợ nhiều hơn để DN chuyển đổi. Nếu không chứng minh chuyển đổi số tạo ra bao nhiêu lần doanh thu thì DN sẽ thiếu mặn mà. DN cần phải thật sự sẵn sàng, còn nhà hoạch định chính sách phải tìm giải pháp để hỗ trợ DN. Mặt khác, DN không nên ảo tưởng rằng cứ chuyển đổi số là “hóa rồng”, bởi cứ ảo tưởng như vậy sẽ thất bại.
Cùng quan điểm này, theo Phó Tổng giám đốc VCCorp Nguyễn Văn Tuấn, đừng coi chuyển đổi số là “đũa thần” giúp DN cất cánh ngay lập tức. Vừa qua, dịch Covid-19 thúc đẩy quá trình này là vì DN thấy được nguy cơ, thất bại nên phải hành động.
Nói như vậy để thấy chuyển đổi số không còn là một lựa chọn, mà sẽ trở thành vấn đề sống còn đối với DN. Việt Nam mới chỉ đang trong giai đoạn đầu của chuyển đổi số và các DN Việt Nam, đặc biệt là DNNVV, đang ở một xuất phát điểm rất thấp.
Vì vậy, chuyển đổi số sẽ không phải là cuộc chạy đua nước rút, mà là một cuộc chạy đường dài cần có chiến lược và sức bền. Và đặc biệt là DN cần biết “liệu cơm gắp mắm”!
