Khó chấp nhận thông lệ xấu

Chỉ trong hai tháng gần đây, thị trường điện ảnh đã chứng kiến hai sự vụ mâu thuẫn. Thứ nhất là vào cuối tháng 11-2019, nhà sản xuất điện ảnh Dung Bình Dương “tố” bị hệ thống rạp CGV chơi xấu; và thứ hai là đạo diễn, diễn viên Dustin Nguyễn tuyên bố khởi kiện New Arena và CGV vì bị đơn phương chấm dứt hợp đồng làm phim.

Việc phân định đúng sai thuộc về các cơ quan quản lý nếu cần, nhưng cả hai tranh chấp đều có chung một cái tên là CGV, cụm rạp có thị phần lớn nhất hiện nay. Trong điều kiện bình thường, giữa rạp chiếu và những người làm phim là mối quan hệ tương hỗ, nghĩa là rạp muốn sống thì phải có phim để chiếu, phim muốn có khán giả thì phải thông qua rạp. Tuy nhiên, việc chiếm thị phần nổi trội lại tạo nên những thế mạnh đặc biệt.

Thực tế, dù phủ rộng đến nhiều tỉnh, thành phố, nhưng nguồn thu của rạp chiếu vẫn chủ yếu ở hai thị trường lớn là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Kinh doanh rạp chiếu ở các tỉnh rất khó có lãi và chịu nhiều áp lực chi phí. Điển hình như cụm rạp CGV tại TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) vào một ngày cuối tháng 11 có một suất chiếu với chỉ hơn 50 khách (tương đương khoảng 50% công suất một phòng chiếu) nhưng lập tức bị rối loạn trong phục vụ khiến nhiều khán giả bức xúc bỏ về vì không đủ nhân viên để giải quyết. Ngay tại các thành phố lớn thì cũng không thể liên tục mở ra các cụm rạp vì đôi khi chính các cụm rạp cùng hệ thống ở quá gần nhau sẽ tự làm suy yếu nhau chứ chưa nói đến chuyện cạnh tranh với các đối thủ.

Trong thời gian tới, các hệ thống rạp chiếu sẽ phải dè chừng với những “thế lực mới” là hệ thống truyền hình trên nền tảng internet, trên thiết bị thông minh (OTT) mà những nhà đài như: SCTV, Kplus, FPT… đã và đang đầu tư. Đây cũng là xu hướng ngày một phổ biến trên thế giới. Một chi tiết cũng rất đáng chú ý nữa là chi phí để đầu tư các cụm rạp chiếu hiện đại sẽ ngày một rẻ hơn, như vậy cơ hội để các cụm rạp khác vươn lên nhằm chia lại miếng bánh thị phần cũng sẽ khả quan…

Thị trường chiếu phim tại Việt Nam trong ngắn và trung hạn có thể sẽ chứng kiến những thách thức lớn, mà ở đây quyền lực của những rạp chiếu sẽ phải sớm bị điều chỉnh bởi thị trường theo hướng hài hòa hơn. Và chắc chắn rằng, những động thái can thiệp thô bạo của đơn vị tiêu thụ cũng như phát hành phim sẽ khó được chấp nhận vì đó là thông lệ xấu.